روابط چین و عربستان: فراتر از نفت

برای پادشاه کهنسال عربستان که چندی پیش با هدف تغییر ساختار اقتصادی کشورش سفر آسیایی خود را آغاز نمود، چین از جایگاه ویژه ای برخوردار است: دومین واردکننده بزرگ نفت در دنیا و یکی از شرکای تجاری مهم عربستان.

به گزارش خبرنگار بین الملل انرژی امروز، در طی سفر ملک سلمان به چین، مقرر شد دو کشور روابط تجاری قوی تری طی سال 2017 برقرار سازند، همچنین در مورد پروژه چشم انداز 2030 عربستان و کمربند اقتصادی جاده ابریشم چین نیز توافقاتی بین آنها صورت گرفت.

ابعاد سیاسی و تجاری جاده ابریشم

جاده ابریشم به عنوان یک طرح ابتکاری در سال 2013 و با به قدرت رسیدن شی جین پینگ به ریاست جمهوری چین اعلام شد. هدف بلندپروازانه چین این است که جاده باستانی ابریشم که مسیر اصلی بازرگانی میان چین، آسیای میانه، اروپا و آفریقا بود را احیا کند. کمربند اقتصادی جاده ابریشم و راه ابریشم آبی قرن بیست و یکم، یک استراتژی توسعه برای ارتباط چین با سرتاسر جهان است که توانسته تاکنون 60 کشور را جذب کند.

برخی از کارشناسان این پروژه را در راستای برنامه ترانس پاسیفیک آمریکا که دونالد ترامپ فرمان خروج آمریکا از آن را صادر کرد می دانند. اما مقامات چینی بر این عقیده هستند که دلیل اجرای این طرح، رونق برنامه های اقتصادی چین است. استدلال آنها این است که با این پروژه، نه تنها چین می تواند بر قطار اقتصادی سوار شود، بلکه کشورهای آسیای میانه نیز می توانند بهره ببرند. شعار آنها در این زمینه، همکاری برد – برد اتصال سه قاره اروپا – آسیا و آفریقا به یکدیگر از یک سو و بالفعل کردن پتانسیل های عظیم توسعه دولت هایی که در این بین قرار گرفته اند از سوی دیگر است.

 به گفته لونگ گوکیانگ، معاون مرکز تحقیقات شورای شهر پکن، آشنایی عربستان با پروژه کمربند اقتصادی جاده ابریشم چین، باعث می شود مقامات این کشور درک بیشتری ازارتباط زیرساخت های منطقه ای، تبادل اطلاعات، سرمایه گذاری، و فعالیت های تجاری در سطوح چندجانبه داشته باشند. چین قصد دارد این جاده را به یک کریدور مدرن ترانزیتی، تجاری و اقتصادی تبدیل کند که از شانگهای به برلین کشیده می شود، و به دنبال آن است که رابطه سنتی خود با اقتصاد جهانی که مبتنی بر سود کمتر و  نقش درجه دوم بوده را به محوریت تبدیل کند، یعنی به سمت کارگردانی صحنه جهانی اقتصاد جهان حرکت نماید.

سانگ بایچونگ، مدیر انستیتو بین المللی تجارت در دانشگاه بین المللی اقتصاد پکن نیز بر این اعتقاد است که با وجود محوریت نفت در مذاکرات بین دو کشور، تقاضای روزافزون عربستان برای بهبود و ارتقای زیرساخت ها، ساخت پالایشگاه های نفت مدرن، احداث جاده، فرودگاه، کشتی های نفتکش و بنادر حمل و نقل، فرصت های قابل توجهی برای پیمانکاران پروژه در چین ایجاد خواهد کرد.

طی سال های اخیر، انواع وسایط نقلیه، منسوجات و لوازم خانگی ساخت چین نیز در بازار داخلی عربستان از اقبال قابل توجهی برخوردار بوده است.

چین بزرگ ترین شریک تجاری عربستان در سال 2015 به شمار می رفت و عربستان نیز سالیان متمادی، بزرگ ترین تامین کننده نفت خام این کشور و یکی از اصلی ترین شرکای تجاری چین در غرب آسیا بود. به گزارش وزارت بازرگانی چین، تجارت بین دو کشور در سال 2016 بالغ بر 42.4 میلیارد دلار بوده و در حال حاضر بیش از 100 شرکت دولتی و خصوصی چین در بخش های انرژی، بنادر، احداث جاده و پروژه های ارتباطی عربستان مشغول فعالیت هستند.

به گفته گو ژوبین، معاون آکادمی تجارت بین الملل و همکاری های اقتصادی پکن، عربستان قطب مالی و ترانزیت مهمی در آسیا و آفریقا به شمار می رود که می تواند در توسعه پروژه کمربند اقتصادی جاده ابریشم نیز نقش مهمی ایفا کند.

طبق اظهارات ژوبین، مقامات چین درنظر دارند برای بهبود روابط با خاورمیانه و ایجاد فرصت های تجاری جدید، زمینه را برای مذاکرات بیشتر با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس که برخی از آنها از بزرگ ترین تولیدکنندگان سوخت های فسیلی به شمار می روند، فراهم آورند.