«ساعت زمین»؛ آرزوهای بزرگ یک اقدام سمبولیک

ساعت زمین یک جنبش جهانی است برای زمین که بنیاد جهانی طبیعت WWF آن را سازماندهی کرده است. در این رخ‌داد جهانی سالانه، اشخاص حقیقی، شرکت‌ها، ‌ذی‌نفعان و تجار را تشویق می‌شوند تا لامپ‌های اضافی خود را به مدت یک ساعت از 8:30 تا 9:30 بعد از ظهر خاموش نمایند و این اقدام نشانه‌ای از تعهد این افراد نسبت به کره زمین است.

به گزارش «انرژی امروز» بنیانگذاران این حرکت زیست محیطی مردم سیدنی استرالیا در سال 2007 بودند و امسال این اقدام وارد دهمین سال تولد خود می‌شود. از آن زمان تاکنون بیش از هفت هزار شهر در دنیا به این جنبش پیوسته‌اند. ساعت زمین سال 2017 هم در 25 مارس، برابر با پنج فروردین خواهد بود.

این ساعت الهام بخش آرزویی است که مردم می‌توانند در کنار هم بی‌توجه به سن و جنس و فرهنگ و مذهب از کره خاکی خود محافظت نمایند. معلوم نبود که آیا این کار به یک جنبش جهانی تبدیل خواهد شد تا مردم به تغییرات اقلیم توجه کنند یا خاموش کردن یک ساعته چراغ‌ها صرفا حرکتی سمبلیک خواهد بود برای نشان دادن نگرانی مردم از تغییرات اقلیم. اما در سال 2014 این حرکت تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین حرکت‌های جهانی شد.

اما این اقدام خود مراحلی داشت:

مرحله اول آن گردهم آوردن مردم برای یک رویداد سمبلیک یک ساعته بود. با تلاش بسیار اولین مرحله، یک حرکت سمبلیک برای خاموش کردن چراغ‌ها در تمام دنیا، برای الهام بخشی به مردم برای مشارک در یک هدف به انجام رسید.

مرحله دوم، ترغیب مردم به ادامه این حرکت بیش از یک ساعت بود. در سه سال گذشته موفقیت‌های بسیاری در این زمینه با شعار «من می‌توانم اگر بخواهم» به دست آمد و از روسیه تا آرژانتین شاهد پی‌آمدهای زیست محیطی آن بوده‌ایم. علامت ساعت زمین تبدیل به خط‌‌‌مشی برای کمک به حرکت‌های فردی در زمینه‌های زیست‌محیطی شد.

مرحله سوم، ایجاد یک انجمن به‌هم پیوسته جهانی که اهداف متقابلی برای آینده‌ای پایدار برای زمین دارد. ساعت زمین میلیون‌ها نفر از 172 کشور را گرد هم آورد. این حرکت ثابت کرد که یک فرد ظرفیت تغییر دارد. شما قدرت ایجات یک تغییر را دارید.

تاریخچه

در سال 2004،‌ WWF استرالیا به کمک یک شرکت تبلیغاتی بر آن شد تا مردم استرالیا را در خصوص مسایل مربوط به تغییرات اقلیم آگاه‌تر سازد. در سال 2006 اولین حرکت‌ها با عنوان «تلنگر بزرگ» شکل گرفت. و در 31 مارس سال 2007 ساعت زمین بنیانگذاری شد.

در همین سال، ‌سانفرانسیسکو برنامه «چراغ‌ها خاموش» خود را با الهام از ساعت زمین استرالیا اجرا کرد. با موفقیت این برنامه، سازمان‌دهندگان آن تصمیم گرفتند در مارس 2008 ساعت زمین را به طور گسترده‌تر به اجرا درآورند.

در واقع 29 مارس سال 2008 اولین سالگرد برگزاری ساعت زمین بود. 400 شهر از 35 کشور در تمام دنیا در این برنامه شرکت جستند. مکان‌های مشهور دنیا چون ساختمان اوپرای سیدنی، ساختمان امپایراستیت نیویورک، ویلسون تاور شیکاگو، نشنال مومنت جاکارتا، پل گلدن گیت سانفرانسیسکو، و… در این برنامه شرکت می‌کنند.

برآوردها می‌گویند 36 میلیون آمریکایی،‌ تقریبا برابر با 16 درصد جمعیت ایالات متحده، در ساعت زمین سال 2008 شرکت کردند. از طرفی تحقیقات نشان می‌دهد که به طور مستقیم بعد از برگزاری این مراسم، سطح سرمایه‌گذاری در موضوعات زیست محیطی مثل تغییرات اقلیم و آلودگی‌ها 4 درصد افزایش یافته و از 73 درصد پیش از برگزاری مراسم به 77 درصد بعد از برگزاری مراسم رسیده است.

در سال 2010،‌ سه ماه بعد از آن‌که سیاستمداران در کنفرانس تغییرات اقلیم کپنهاگ شکست سختی خوردند، ‌ساعت زمین نشان داد که آنقدر توانایی دارد تا 128 کشور و 4616 شهر را گردهم آورد و برنامه‌های خود را به اجرا درآورد.

از سال 2011 بود که علامت (+) به نماد ساعت زمین اضافه شد تا مردم ترغیب شوند که بیش از یک ساعت لامپ‌های اضافی خود را خاموش نمایند.

در سال 2012 هم ساعت زمین باعث شد 122 هزار امضا برای تصویب پارلمانی قانون حفاظت از دریاهای روسیه از آلودگی نفتی به تصویب برسد.

در همین سال،‌ ساعت زمین توانست رکود حمایت از یک اقدام زیست محیطی را در تمام دنیا بشکند و با شعار «من می‌خواهم اگر شما بخواهید» با قدرت به پیش رود.

در سال 2013،‌ ساعت زمین باعث شد که آرژانتینی‌ها قانونی برای حفاظت از 3.4 میلیون هکتار از نواحی دریایی خود را در سنا به تصویب برسانند.

در سال 2014، ‌ساعت زمین سومین مرحله از بسیج عمومی خود را آغاز کرد. در این سال نماد ساعت زمین رنگ آبی به خود گرفت.

دلیل آبی شدن نماد ساعت زمین این بود که حدود 71 درصد سطح کره زمین پوشیده از آب است. تا کنون، از دهه‌ها پیش، آن‌ها که در کسب و کار سبز هستند و محیط زیست شناسان، اغلب کمپین‌های حفاظتی خود را با رنگ سبز نشان داده‌اند.

چون مردم به «حرکت سبز» عادت کرده بودند، حال باید تفکر مردم نسبت به پایداری عوض می‌شد. باور بر این بود که این کار هم اشتیاق آفرین است هم خواستنی. از چراغ‌های LED گرفته تا بخاری‌ها با مصرف بهینه انرژی، باید درپی جانشین‌سازی‌هایی برای استفاده پایدار از منابع باشیم.

برای رسیدن به این منظور، ساعت زمین جهانی، اولین خط‌مشی با سرمایه‌گذاری و تامین منابع مردمی برای زمین را در 2014 اجرا کرد. این ایده‌ای ساده بود، برای خلق جهانی پایدار، مردم کاری برای زمین انجام دهند.

در سال 2015، بیش از 172 کشور و بیش از 1400 مکان منحصربه‌فرد و مشهور در این مراسم شرکت کردند و 41910 جشن در نقشه‌های دیجیتالی ثبت شد. در همین سال توییتر اعلام کرد بیش از 380 میلیون پیغام توییتری با موضوع ساعت زمین بین 23 تا 29 مارس 2015 بین کاربران رد و بدل شده است.

در همین سال 36.5 میلیون قطعه پیغام ویدئویی در سراسر دنیا منتشر و توسط بینندگان تلوزیونی تماشا شد و بیش از 5.9 میلیون پیغام فیس‌بوکی در این صفحه اجتماعی با موضوع ساعت زمین ثبت شد.

ساعت زمین در ایران هم در سال 1390 با خاموشی چراغ‌های برج میلاد برگزار شد و در سال 1392 شهرهای تهران، ‌تبریز، ‌اصفهان، رشت، ‌قم،‌ ارومیه، ‌ماکو و… به آن پیوستند. در سال 1394، تعداد شهرهای ایرانی مشارکت کننده در این طرح بیش از 14 شهر بود.  

حمایت افراد مشهور

ساعت زمین از سوی افراد مشهور زیادی چون نلسون ماندلا، رییس جمهور پیشین آفریقای جنوبی؛ میراندا کِییر،‌ مدل بین‌المللی؛ لیونل مسی، ‌فوتبالیست آرژانتینی؛ بانکی مون، دبیرکل سابق سازمان ملل؛ کومی نادو،‌ مدیر سازمان صلح سبز؛ ال گور، معاون رییس جمهور سابق ایالات متحده؛ رییس جمهور فیجی؛ ایستگاه بین المللی فضایی؛ ایزابل لوسان هنرپیشه؛ و بسیاری دیگر از افراد مشهور حمایت شده است.

در سال 2014،‌ شرکت فیلم سازی سونی‌پیکچرز و عوامل فیلم «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز 2» نیز به این برنامه پیوستند و از طرفداران خود خواستند تا در پروژه‌های زیست محیطی مشارک داشته باشند.

سازمان‌هایی هم که از این برنامه حمایت می‌کنند شامل فیفا،‌ برنامه محیط زیست سازمان ملل، یونسکو، اتحادیه تجارت بین‌الملل و… هستند.

ردپای اکولوژیک خود را بهتر بشناسید

صفحه اینترنتی ساعت زمین نوشته است: ساعت زمین به معنی کاهش انرژی یا کربن نیست، بلکه این یک اقدام سمبولیک است. ساعت زمین یک اقدام ابتکاری برای تشویق مردم و تجار و دولت‌ها در سراسر دنیاست برای آگاهی در خصوص «ردپای اکولوژیک» خود و تشویق آن‌ها برای گفت‌وگو در این زمیه است. مشارکت در اقدام ساعت زمین نشان یک تعهد است برای تغییری بیش از یک ساعت.

در سال 2014، ‌تحقیقی منتشر شد که نشان می‌‌داد مشارکت در برنامه ساعت زمین در 10 کشور جهان مصرف برق را به طور متوسط 4 درصد کاهش داده است.

این مطالعه به رویکردهایی اشاره داشت تا بتوان صرفه‌جویی کوتاه مدت انرژی در ساعت زمین را به یک اقدام بلند مدت تبدیل کرد و تغییرات پایدار در رفتار و سرمایه‌گذاری‌ها انجام داد.