رتبه ۱۲۰ ایران در شاخص EAPI2017

مجمع جهانی اقتصاد، پنجمین گزارش سالانه شاخص جهانی عملکرد معماری انرژی EAPI 2017 را منتشر کرد.

به گزارش خبرنگار توسعه ‍پایدار «انرژی امروز»، شاخص جهانی عملکرد معماری انرژی EAPI 2017، پیشرفت گذار جهانی انرژی، یعنی حرکت به سوی سیستم‌های انرژی پایدار، قابل دستیابی و ایمن را از طریق محک سیستم‌های انرژی 127 کشور دنیا به چالش می‌کشد.

براساس این گزارش مصرف انرژی جهان از سال 2012 روندی رو به رشد داشته است ولو اینکه در دهه گذشته این رشد کمتر بوده است. از طرفی بیشترین میزان رشد مربوط به کشورهای درحال توسعه بوده است و سرمایه‌گذاری آن‌ها بر انرژی متمرکز بوده است.

از سال 2013، EAPI ابزاری برای تصمیم‌گیران به وجود آورده است تا به فهم بهتر سیستم‌های انرژی کمک کند و به ارزیابی عملکرد معماری کنونی انرژی در هر کدام از کشورها بپردازد.

EAPI چیست؟

EAPI یک شاخص ترکیبی است که بر ردیابی شاخص‌های ویژه‌ای برای اندازه‌گیری عملکرد سیستم انرژی 127 کشور می‌پردازد.

این شاخص در بطن خود 18 اندیکاتور دارد که در سه ضلع مثلث انرژی قرار گرفته‌اند. سه ضلع مثلث انرژی شامل رشد و توسعه اقتصادی، پایداری محیط زیست و دسترسی و امنیت انرژی است.

1- رشد و توسعه اقتصادی:

این زیرشاخص وسعت وابستگی یا عدم وابستگی معماری انرژی یک کشور به رشد اقتصادی آن را اندازه می‌گیرد.

در زیرشاخص رشد و توسعه اقتصادی، اندیکاتور «شدت» انرژی بررسی می‌شود. بر همین اساس، «مقدار GDP تولیدی در واحد انرژی مصرفی» اندازه‌گیری می‌شود.

اندیکاتور بعدی، «وابستگی یا عدم وابستگی به رشد اقتصادی» است که بر پایه دو بخش «واردات سوخت بر حسب درصد GDP» و «صادرات سوخت بر حسب درصد GDP» محاسبه می‌شود.

و در نهایت اندیکاتور «قابلیت دستیابی» است که براساس «نبود ثبات قیمت بنزین به دلیل یارانه‌ها یا مالیات‌ها»، «نبود ثبات قیمت گازوئیل به دلیل یارانه‌ها یا مالیات‌ها» و «قیمت برق مصرفی صنایع» اندازه‌گیری می‌شود.

2- امنیت و دسترسی به انرژی:

این زیرشاخص نشان می‌دهد که تامین انرژی در یک کشور تا چه حد ایمن است، تا چه حد قابلیت دستیابی دارد و تا چه حد متنوع است.

زیرشاخص امنیت و دسترسی به انرژی سه اندیکاتور را اندازه می‌گیرد. اندیکارتور اول «خودکفایی» است و براساس «گوناگونی واردات مشابه» و‌ «واردات انرژی بر حسب درصد مصرف انرژی» امتیاز می‌گیرد.

اندیکاتور دوم «تنوع عرضه» است و بر اساس «تنوع کل انرژی اولیه عرضه شده» تعیین می‌شود. و اندیکاتور سوم «سطح و کیفیت دسترسی به انرژی» است که برپایه «جمعیتی که از سوخت جامد برای پخت و پز استفاده می‌کنند»، «کیفیت تامین برق» و «نرخ برق‌رسانی» امتیاز می‌گیرد.

3- پایداری زیست محیطی:

این زیرشاخص اثرات زیست محیطی تامین و مصرف انرژی را در هر کشور نشان می‌دهد.

در این زیرشاخص دو اندیکاتور محاسبه می‌شود. اندیکاتور اول «نسبت وجود سوخت کم کربن در ترکیب انرژی» و براساس بود و نبود «انرژی‌های جایگزین و انرژی هسته‌ای» بررسی می‌شود.

اندیکاتور دوم و جامع‌تر «اثرات انتشارات» است که در آن «انتشارات CO2 حاصل از تولید برق»، «انتشارات N2O در بخش انرژی بر حسب کل جمعیت»، «انتشارات متان بخش انرژی بر حسب کل جمعیت»، «انتشارات PM2.5» و در نهایت «متوسط صرفه‌جویی در سوخت در خودروهای مسافری» بررسی می‌شود.