ده نکته درباره پارس جنوبی
حتی با افتتاح‌هایی که صورت گرفت، هنوز بخش عمده تولید پارس جنوبی از پروژه‌هایی است که قرارداد آنها بیع متقابل بود. این واقعیت نشان می‌دهد که این قراردادها چه سهم عظیمی در تولید گاز ایران و انتقال دانش توسعه میدان داشته‌اند.
پارس جنوبی ناگفته های بسیاری دارد، در ادامه 10 نکته درباره پارس جنوبی عنوان می‌شود که شاید مجموع آنها در کنار هم کمتر گفته شده باشد:
1- انتقال فناوری: توسعه این پنج فاز تازه افتتاح‌شده پارس جنوبی، عمدتاً توسط شرکت‌هایی صورت گرفته که طی دوران توسعه فازهای 1 الی 10 در کنار شرکت‌های خارجی قرار گرفتند. بقیه شرکت‌ها نیز مستقیم یا غیرمستقیم از دانش فنی، اسناد، علوم و نیروی انسانی آموزش دیده طی همان دوران بهره گرفتند.
2- ثمره بیع متقابل: حتی با افتتاح‌هایی که صورت گرفت، هنوز بخش عمده تولید پارس جنوبی از پروژه‌هایی است که قرارداد آنها بیع متقابل بود. این واقعیت نشان می‌دهد که این قراردادها چه سهم عظیمی در تولید گاز ایران و انتقال دانش توسعه میدان داشته‌اند.
3- بالاتر از قطر: با افتتاح این پنج فاز، تولید ایران نزدیک به قطر و شاید مساوی آن بشود. (رقم محقق‌شده برداشت با ظرفیت برداشت تفاوت زیادی دارد) این در حالی است که حجم ذخایر گاز درجای ایران، تقریباً نصف قطر است و این یعنی افت تولید در ایران سریع‌تر از قطر اتفاق خواهد افتاد.
4- شروع و پایان با توتال: اولین فازی از پارس جنوبی که به طور کامل وارد مدار تولید شد، فازهای 2 و 3 با رهبری توتال بود. اکنون در سال‌های پایانی توسعه پارس جنوبی، دوباره توتال برای توسعه فاز 11 با الگویی جدید جهت مدیریت افت فشار بازگشته است.
5- سکوی پرتاب دکل‌داران: عمده شرکت‌های دکل‌دار فراساحل ایران مثل پتروگوهر فراساحل کیش، حفاری شمال، DCI، گلوبال پتروتک کیش، دانا و … در همین میدان فعالیت دکل‌داری خود را شروع کردند یا توسعه دادند.
6- نقطه اوج پیمانکاران: بسیاری از خدمات‌دهندگان حفاری در همین میدان و فازها توسعه یافتند. به عنوان مثال اکنون سه شرکت ایرانی مهران، دانا و WSI (که شرکت سوم البته سهامداران غیرایرانی دارد) صاحب کشتی و دانش فنی اسیدکاری هستند؛ رقمی که در منطقه خاورمیانه تقریباً بی‌نظیر است.
7- فازهای باقی‌مانده: پارس جنوبی قرار است در نهایت حدود 400 چاه، 40 سکو و 24 فاز اسمی داشته باشد. اکنون دوسوم این مسیر تقریباً طی شده و تمام یا بخشی از فازهای 11، 12، 13، 14، 22، 23 و 24 باقی مانده که طی دو سال آینده، اغلب آنها به پایان خواهند رسید.
8- کیفیت نامتوازن حفاری: پارس جنوبی به لحاظ کیفیت و عملکرد حفاری، نامتوازن بوده است: کیفیت خوب حفاری در فازهای 2و3 یا انجام عملیات‌های تولید و تکمیل و اسیدکاری به صورت همزمان (SIMOPS) و بدون دکل (Rigless) در فازهای 15و16، در کنار زمان طولانی حفاری یا وضعیت نامناسب فشار دالیز در اغلب چاه‌های چند فاز دیگر.
9- توسعه در پیش رو: برداشت از طریق حفاری Infill، مدیریت افت فشار از طریق نصب کمپرسور و تعمیر چاه‌های مشکل‌دار بخشی از برنامه سال‌های پیش رو در پارس جنوبی (در کنار تکمیل فازهای باقی‌مانده) است. در کنار آن، پارس جنوبی انبوهی از مسائل و ریسک‌های مرتبط با تولید و عملیات دارد که در سال‌های آتی بیشتر نمایان خواهد شد.
10- پیشران حفاری: پارس جنوبی، پیشران توسعه صنعت حفاری در سال‌های گذشته بوده و اکنون با کاهش تدریجی حجم فعالیت‌های توسعه‌ای آن، صنعت حفاری دوران افت را تجربه می‌کند. این در حالی است که پارس جنوبی، میدانی یکتا در جهان به شمار می‌رود و تجربه آن دیگر تکرار نخواهد شد؛ و باید برای بهره‌گیری از توان پیمانکاران از این پس، فکری کرد.
