بررسی نمودارهای چاه های لوله پوش
سمینار بررسی نمودارهای چاه های لوله پوش، عصر روز سه شنبه با همت شاخه دانشجویی انجمن بین المللی مهندسان نفت دانشگاه صنعتی شریف و با همکاری شرکت خدمات فنی میادین آسماری و انجمن بین المللی مهندسان نفت علوم و تحقیقات در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
به گزارش خبرنگار دانش و فناوری «انرژی امروز»، در این سمینار مهندس فرشاد میرزایی؛ مدیرمهندسی نفت شرکت خدمات فنی میادین آسماری علاوه بر دسته بندی دسته بندی نمودارهای موجود در چاه های لوله پوش، به معرفی نمودارهای مختلف و کاربردهای آن ها پرداخت.
مهندس میرزایی در ابتدای این سمینار با تاکید بر اهمیت فعالیت های چاه محور اظهار کرد: در کشوری مثل ایران، عملیات های چاه محور (IOR) اهمیت بسیار بیشتری نسبت به فرایندهای مخزن محور (EOR) دارد و تعداد آن ها به مراتب بیشتر از فرایند های مخزن محور است.
وی در ابتدا درباره لاگ های تولیدی «PLT» توضیح داد: هنگامی که چاهی به مشکل می خورد، از این ابزار برای عیب یابی چاه از نشت لول های جداری تا خرابی سیمان استفاده می کنند.
مهندس میرزایی درباره اهمیت این ابزار افزود: آغاز عملیات نمودارگیری با «PLT»؛ هر کسی به تفسیر و کار با نرم افزارهای تفسیری این ابزار مسلط باشد؛ از امروز می تواند در شرکت خدمات فنی میادین آسماری مشغول به کار شود.
مدیرمهندسی نفت شرکت خدمات فنی میادین آسماری در ادامه این ابزار را به دو دسته سنتی (Conventional) و پیشرفته (Advanced) تقسیم و درباره هر یک توضحیات مفصلی را ارائه نمود.
لاگ های اندازه گیری قطر چاه (Caliper)، لاگ تشخیص جایگاه لوله ها (CCL)، لاگ گاما، لاگ دما، لاگ دما، لاگ های اندازه گیری تجمع آب و گاز در انتهای چاه در جریانات چندفازی (Water and Gas Holdup)، جریان سنج ها و چندین ابزار مکانیکی دیگر جزئ دسته بندی ابزار های سنتی قرار می گیرند. لاگ های پیشرفته نیز با ابزاری هستند که علاوه بر داشتن کاربردهای ابزار سنتی، قابلیت تفسیر و تحلیل در چاه های انحرافی و افقی را نیز دارند.
مهندس میرزایی، در میان این دسته بندی، لاگ های جریان سنج یا اسپینر یکی از پراهمیت ترین ابزار در میان لاگ های تولیدی هستند.
وی همچنین تفسیر دما در چاه را یکی از کارهای نوین و رو به رشد در عرصه نمودارگیری برشمرد و اظهار کرد: دمای اطراف چاه همانند دمای بدن، نشان دهنده میزان سلامتی چاه است؛ تفسیر اطلاعات بدست آماده از ابزار اندازه گیری دما ، کاربردهای بسیار متنوعی دارد و امروزه بسیاری از محققین در دنیا، در حال مطالعه و توسعه تفسیر این پارامتر مهم در علم نمودارگیری هستند.
وی درادامه توضیح داد: هر اتفاقی در چاه، نشانه ای از تغییرات دما دارد؛ اگر مهندسی بتواند اطلاعات بدست آمده از لاگ های دما را به خوبی تفسیر کند، می تواند به 85 درصد نتایج بدست آمده از ابزارهای مختلف «PLT» دست یابد.
مهندس میرزایی با بیان اینکه تخصص در ابزار نمودارگیری تنها به دانش مهندسی نفت محدود نمی شود افزود: پایه و اساس ابزار نمودارگیری و چگونگی عملکرد آن ها علم فیزیک است، دانستن فیزیک زمین، فیزیک الکترونیک و مغناطیس، صوت و دیگر شاخه های این علم مادر، کمک شایانی به تفسیر و درک این ابزار می کند.
وی افزود: مهندسان خبره نفت در دنیا، «Solution Maker» هستند؛ کسانی که هنگام بروز مشکل، راه حل های گوناگون زیادی در ذهن خود داشته و پس از بررسی و تحلیل مشکل، راه حل هایی که علاوه بر داشتن بازدهی و دقت بالا، از نظر اقتصادی نیز به صرفه و بهینه است را پیشنهاد می کنند.
مدیر مهندسی نفت خدمات فنی میادین آسماری در ادامه درباره سرویس های یکپارچگی چاه (Well Integrity) توضیح داد. این سرویس ها به ترتیب به شامل: لاگ های اندازه گیری کیفیت سیمان، لاگ های سنجش لوله جداری، لاگ های نشت یاب، لاگ های فشار و دما بالا (HP-HT) می شوند.
ابزار ارزیابی کیفیت سیمان شامل 4 زیر دسته «CBL»، «VDL» که فرستانده های صوتی قابل شنیدن برای انسان، لاگ های اولتراسونیک و ابزار رادیواکتیو می شوند. ابزار اولتراسونیک، تصویر واضح تر و با دقت بیشتری ارائه می دهند ولی نقطه ضعف آن ها در ارائه اطلاعات مرتبط با میزان ارتباط سیمان با سازند است.
میرزایی بهترین راه برای سنجش کیفیت سیمان را راندن همزمان دو ابزار «VDL» و اولتراسونیک با یکدیگر عنوان کرد.
لاگ های سنجش لوله جداری با اندازه گیری قطر داخلی و بیرونی و زاویه چاه، میزان خوردگی و خرابی لوله جداری تشخیص می دهند که با ترکیب این ابزار با یکدیگر، دقت و بازدهی سنجش این لوله ها به شدت بالا می رود.
فیزیک پشت ابزار نشت یاب نیز فیزیک صدا است. تفسیر داده های این ابزار نیاز به دانستن بزرگی، دامنه و فرکانس صدا و روابط این پارامترها دارد. این ابزار را می توان بر اساس کشورهای سازنده آن به دو دسته آمریکایی و روسی تقسیم بندی کرد که ابزار روسی دقت و کیفیت بسیار بیشتری دارند اما مانند ابزار آمریکایی اطلاعات نشتی را به صورت آنلاین و لحظه ای (Real-Time) ارائه نمی کنند.
سرویس بعدی ارائه شده در این سمینار، ابزار ارزیابی پارامترهای مخزنی (Formation Evalution) شامل ابزار پالس-نوترون برای اندازه گیری درصد کربن به اکسیژن (نسبت هیدروکربن به آب) و ابزارهای مقاوت ویژه می شوند. ابزار پالس-نوترون ها محدودیت های شوری آب و تخلخل را دارند اما ابزارهای مقاومت ویژه این محدودیت را ندارند. محدودیت ابزارهای مقاومت ویژه شامل داشتن قطر بزرگ و نیامند بودن به کابل های مخصوص و نصب دکل در سر چاه و در نهایت بالا بودن هزینه می شود.
مهندس میرزایی در قسمت انتهایی سمینار با معرفی ابزارهای بازیابی لوله های حفاری، ابزار مشبک کاری و مجرابندهای مکانیکی، توضیحات مختصری درباره این ابزار ارائه کرد.
مدیرمهندسی شرکت فنی میادین آسماری از آمادگی این شرکت برای همکاری در هرگونه فعالیت های پژوهشی و آموزشی برای دانشجویان در زمینه مهندسی نمودارگیری خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این سمینار زمینه ساز اتفاقات بسیار خوب در شاخه نمودارگیری کشور باشد.
