مصرف آب در کشور تکان‌دهنده است
معاون وزارت نیرو در امور آب و آبفا گفت: بحران مزمن آب در کشور باید درمان شود و هنوز هم دیر نیست.
رحیم میدانی در کارگاه بین‌المللی همکاری‌های تحقیقاتی در زمینه مدیریت پایدار آب کشاورزی و نخستین جلسه هیات مدیره گره منطقه‌ای ایران که در هتل پارس اهواز برگزار شد اظهار کرد: شرایط ناپایدار در مدیریت آب کشور باید به سمت شرایط پایدار برود.
او گفت: اگر به دنبال پایداری سرزمین هستیم باید به اندازه ظرفیت اکولوژیک به منابع آبی فشار آوریم و اگر این فشار بیش از اندازه شود گرفتار ناپایداری در کیفیت و کمیت منابع آبی خواهیم شد.
باید تصمیمات بزرگی بگیریم
میدانی با بیان اینکه باید هرچه سریع‌تر تصمیمات بزرگی گرفته و آنها را اجرا کنیم تا به وضعیت متعادل برسیم افزود: جمعیت کشور ما 80 میلیون نفر شده و متوسط بارندگی درازمدت 243 میلی‌متر اما در 8 سال اخیر به 203 میلی‌متر کاهش یافته است. همچنین دمای هوا یک درجه سانتی‌گراد افزایش یافته که موجب افزایش تبخیر می‌شود.
معاون وزارت نیرو در امور آب و آبفا بیان کرد: بیشتر مصارف آب سطحی و زیرزمینی مربوط به کشاوزی است و 8.5 درصد مربوط به صنعت است. وضعیت مصرف آب کشاورزی در کشور ما پیام تکان‌دهنده‌ای را به همراه دارد.
بیش از 90 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی است
او اظهار کرد: از 37میلیون هکتار برای کشت و زرع 6 میلیون و 100 هزار هکتار به صورت آبی و 5 میلیون و 700 هزار هکتار به صورت دیم داریم.
میدانی گفت: 92درصد از تولیدات زراعی و باغی از زمین‌های آبی است که وابستگی ما را نشان می‌دهد. کشاورزی مصرف‌کننده بزرگی است و بیش از 90 درصد آب را مصرف می‌کند.
او بیان کرد: راندمان آبیاری 46.6 درصد است. 86 درصد از منابع آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم. در حالی که سازمان ملل گفته بالاتر از 40 درصد حتما عواقب و عوارضی در پی خواهد داشت و باید مصرف خود را کاهش دهیم.
عواقب ناگوار استفاده بیش از حد از منابع زیرزمینی
او گفت: کاهش شدید آب در پیکرهای آبی، از بین رفتن سفره‌های زیرزمینی، تولید و انتشار ریزگردها، قرار گرفتن 78 درصد منابع آب‌های زیرزمینی در وضعیت بحران، فرونشست زمین، افت کیفیت منابع سطحی و زیرزمینی، آسیب دیدن قطعی کشاورزی و ناپایداری در تامین آب، بیکاری بسیاری از کشاورزان و… از جمله عواقب ادامه روند استفاده بیش از حد از منابع زیرزمینی است.
میدانی با اشاره به راهکارهای رفع ناپایداری و رسیدن به توسعه پایدار توضیح داد: در حالت کلی راه حل «مدیریت به هم پیوسته منابع آبی» است، یعنی باید از بخشی‌نگری دوری کرده و کار تیمی و جمعی انجام دهیم. باید بدون تعصبات بخشی و با دید مصلحت ملی و منافع دراز مدت مردم کار کنیم.
اقدامات انجام شده
او با اشاره به اقدامات انجام شده توضیح داد: یکی از اقداماتمان این بود که در دولت فعلی شورای عالی آب را فعال کنیم. همچنین تلاش در استقرار مدیریت به هم پیوسته که برای نخستین بار در دولت یازدهم انجام شد و شورای هماهنگی حوضه‌های آبریز را در کشور تشکیل دادیم.
میدانی افزود: توجه به حقابه زیست‌محیطی، توجه به وضعیت کیفی منابع آب، تغییر رویکرد اقدامات سازمانی به اقدامات مدیریتی و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری، ایجاد حمایت از تشکل‌های آب و… ازدیگر اقدامات در این زمینه است.
فرونشست‌ها قابلیت برگشت ندارند
میدانی با بیان اینکه آب در کشور ما باید ارزش اقتصادی خودش را پیدا کند گفت: در برنامه ششم توسعه بنا شد که باید 11 میلیارد متر مکعب در مصرف آب زیرزمینی کم کنیم. در این حالت پس از 20سال سفره‌های زیرزمینی ما احیا و به حالت اولیه خودشان برمی‌گردند. البته فرونشست‌ها قابلیت برگشت ندارند.
او با اشاره به اولویت قرار دادن 18حوضه آبریز کشور اظهار کرد: در بعضی از حوضه‌های آبریز 8 استان ذی‌نفع آن هستند. ما باید منافع 8 استان را برای آب به صورت عادلانه توزیع کنیم.
تعادل‌بخشی نیاز به همکاری دارد
میدانی با اشاره به برنامه پروژه احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی کشور گفت: این برنامه عملیاتی و با اهداف کمی پیش می‌رود و هدف‌گذاری انجام شده است. همچنین طرح تعادل‌بخشی باید با کمک وزارت جهاد کشاورزی و همکاری کشاورزان حل شود.
او با بیان اینکه رهاسازی حقابه محیط زیستی یکی از کارهای بسیار مهم است اظهارکرد: در دولت یازدهم با 2 سال کار به این جمع‌بندی رسیدیم که 80 میلیارد متر مکعب می‌توانیم مصرف کنیم که 10میلیارد و 700میلیون مترمکعب آن سهم محیط زیست است.
میدانی ادامه داد: از این رقم 64میلیارد و 700 میلیون متر مکعب سهم کشاورزی است که بزرگ‌ترین‌مصرف کننده هستیم. آب زیرزمینی حدود 50 درصد منابع آب قابل برنامه‌ریزی ما را تشکیل می‌دهد.
در این همایش 2 روزه نمایندگانی از کشورهای کره جنوبی، روسیه، مالی و عراق حضور داشتند.
