بررسی سهم زیاد نیروگاه‌ها در آلوده‌سازی ایران
به گزارش واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست که بیش از 130 شهر مهم دنیا را رصد می کند، تهران در سال‌های اخیر جایگاه و رشد خوبی را در لیست گران‌ترین شهرهای جهان داشته است اما اهواز توانست ایران را در رتبه نخست دنیا قرار دهد البته در لیست «آلوده‌ترین شهر جهان».
به گزارش انرژی امروز، سال گذشته شهر اهواز به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی شد و در این راستا مولدان برق سهم قابل توجهی دارند. وزارت نیرو نیز هدف‌گذاری کرده تا به سمت انرژی پاک و نیروگاه‌های تجدیدپذیر برود اما اینکه در این راستا تا کنون نسبت به برنامه‌های تعریف شده، موفق بوده یا نه، بحث دیگری است.
بنابراین کاهش شدت مصرف انرژی و افزایش کارآیی آن از جمله بهترین راه حل‌های پیش روی کشور برای چیرگی بر بحران آلودگی هوا، حل مسأله اقتصاد انرژی و البته وفای به عهد در توافقنامه پاریس برای پایین نگه داشتن دمای کره زمین تا دو درجه سانتی‌گراد است.
بر اساس اعلام آژانس محیط زیست اروپا در فاصله سال‌های 1990 تا 2014 شدت مصرف انرژی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای EEA سالانه حدود 1.7 درصد کاهش یافته است، به گونه‌ای که در سال 2014 شدت مصرف انرژی در این کشورها، 35 درصد نسبت به سال 1990 کاهش یافته بود.
بنا به اعلام وزارت نیرو، «سرانه مصرف انرژی در ایران حدود 15 برابر ژاپن و 10 برابر اتحادیه اروپاست و این امر مشکلات جدی برای محیط زیست و اقتصاد انرژی کشورمان فراهم کرده است». حال آنکه ما با چه معیاری خود را قابل مقایسه با ژاپن و اروپا، با توجه به گوناگونی زیرساخت‌های زندگی و بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا، می‌دانیم، نیز پرسشی است که باید پاسخ داده شود. آیا می‌توانیم قبل از فراهم کردن بستر مناسب برای کاهش مصرف انرژی، مصرف‌کنندگان را مورد خطاب قرار دهیم و اگر در بخش رفاه زندگی و … با ژاپن و اروپا مقایسه نمی‌کینم، در حوزه مصرف انرژی این کار را انجام دهیم؟
سال گذشته شهر اهواز به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی شد که بخش اعظمی از آلودگی آن علاوه بر گردوغبار، به آلودگی‌های ناشی از شدت مصرف انرژی در این استان بر می‌گردد.
متاسفانه سایر کلانشهرهای کشور نیز از این پدیده شوم انسانی مبرا نیستند به گونه‌ای که شاهد هستیم شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز نیز در اواخر آذرماه و اوایل دیماه امسال به‌علت غلظت بالای ذرات ناشی از مصرف انواع انرژی در کشور، مدارس تعطیل اعلام شد.
بنا به گزارش وزارت نیرو، گفته می‌شود بخش اعظمی از این آلودگی‌ها ناشی از مصرف بالای انرژی در کشور به‌ویژه در بخش خانگی و ماشین آلات (بیش از 90 درصد) است.
فراموش نکنیم بر اساس قرارداد پاریس که مورد موافقت کشورمان نیز قرار گرفته، ایران می‌بایست تا سال 2030 حدود 4 درصد از میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود بکاهد.
براساس اعلام کارشناسان محیط زیست، تداوم این مسیر با توجه به افزایش جمعیت به چیزی حدود 100 میلیون در سال 1406 و افزایش نیاز مصرف انرژی در بخش‌های مختلف (برای دستیابی به نرخ رشد 8 درصدی اقتصاد براساس برنامه ششم توسعه) و …، امری چندان بعید به نظر نمی‌رسد، مگر اینکه اتفاقی خاص در خصوص افزایش کارآیی مصرف انرژی در کشور بیفتد.
باید متذکر شد تداوم این مسیر هزینه‌های اجتماعی مصرف انرژی در کشور را به مراتب بالاتر خواهد برد و چه بسا ما شاهد مرگ صدها نفر از شهروندانمان به علت شدت آلودگی در سال‌های پیش رو باشیم.
بر این اساس، برای کشور چاره‌ای نمی‌ماند جز برنامه ریزی بسیار دقیق و جدی در جهت افزایش کارآیی انرژی و کاهش شدت مصرف آن در بخش‌های گوناگون؛ به گونه‌ای که هم بتوان شاهد تداوم مسیر رشد اقتصادی کشور در راستای دستیابی به برنامه‌های بالادستی بود و هم از میزان آلودگی ناشی از شدت مصرف انرژی در کشور کاست.
قابل ذکر است، وزارت نیرو در سال‌های گذشته برای دستیابی به این هدف والا و کمک به آن برنامه‌های جدی‌ای را در زمینه توسعه انرژی‌های نو، افزایش کارایی انرژی و کاهش استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها و… در دستورکار قرار داده است.
به گونه‌ای که بر اساس اعلام سازمان ساتبا می‌توان گفت، از سال 92 به این سو ما شاهد افزایش بی سابقه تولید انرژی‌های نو از حدود یکصد مگاوات در سال 91 به چیزی نزدیک به 800 مگاوات بوده‌ایم.
البته بر اساس اعلام این سازمان، برنامه ریزی شده که این عدد تا پایان سال جاری به حدود 1000 مگاوات برسد. به گفته کارشناسان تداوم این امر می‌تواند نقش جدی‌ای در کاهش آلودگی هوا و البته کاهش شدت مصرف انرژی در کشور داشته باشد.
همچنین براساس اعلام شرکت مادرتخصصی نیروگاه‌های حرارتی کشور نیز سهم مصرف گاز در نیروگاه‌ها در طول 5 سال گذشته از حدود 60 درصد به حدود 90 درصد رسیده است که این امر نیز نقش بسیار موثری در کاهش آلودگی هوا ناشی از فعالیت‌های صنعت برق در کشور داشته است. فراموش نکنیم که پیش از این، این فاصله 30 درصدی مصرف سوخت توسط سوخت‌های جامد پر می‌شد.
قابل ذکر است در راستای افزایش بهینه سازی مصرف انرژی نیز برنامه‌های متنوعی در سال‌های گذشته از سوی ساتبا انجام شده است و این سازمان در نظر دارد تا با اجرای طرحی موسوم به طرح «حمایت از شرکت‌های خدمات انرژی»، این نقش را پرنگ تر سازد.
به گفته سید محمد صادق زاده، مدیرعامل این سازمان، این طرح در صورت تأیید از سوی وزیر نیرو و حمایتِ آن از طرف دولت می‌تواند تا حد زیادی از شدت مصرف انرژی در بخش خانگی و صنعت بکاهد.
همچنین این طرح قادر خواهد بود تا پایان برنامه ششم توسعه چیزی حدود 500 هزار شغل را به تنهایی در کشور ایجاد کند.
بر این اساس امید است با افزایش حمایت‌های دولت و تخصیص درآمد حاصل از عوارض پیش بینی شده در قبض‌های برق شهروندان به سازمان ساتبا، بتوانیم در سال‌های آتی شاهد نقش موثرتر این سازمان در کاهش مصرف انرژی در کشور و متعاقب آن کاهشِ بخشی از آلودگی کلانشهرهای کشورمان و البته وفای به عهد براساس توافقنامه پاریس در سال 2030 باشیم.
