علیرغم تحریم ها، صنعت نفت ایران همچنان به پیش می تازد

صنعت نفت ایران سال هاست با تصمیمات روسای جمهور دمدمی مزاج آمریکا خو گرفته است. عزم آیزنهاور برای کودتای سیا در 1953 به دنبال فرمان ملی شدن صنعت نفت توسط دکتر مصدق، تصمیم کارتر برای منع واردات نفت خام از ایران به دنبال انقلاب 1979 و متوقف ساختن قرارداد کونوکوفیلیپس برای توسعه میادین سیری در 1995 توسط کلینتون، لحظاتی حیاتی برای این صنعت رقم زدند؛ و اکنون، خواست دونالد ترامپ برای کنارگذاردن توافق هسته ای، صنعت نفت ایران را دچار تردید ساخته است: دستیابی به سرمایه گذاری بین المللی برای رشد و توسعه زیرساخت ها یا تجدید تحریم ها .

به گزارش خبرنگار بین الملل انرژی امروز، هنگامی که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا مدیریت اکسون موبیل را برعهده داشت، به انحا مختلف تلاش می کرد تحریم ها علیه ایران را دور بزند، اما اکنون برای رئیس جمهوری کار می کند که با تمام قوا به مخالفت با توافق هسته ای برخواسته که در زمان صدارت اوباما پایه های آن شکل گرفت.

پایبندی ایران به این توافق بارها از سوی روسیه، چین، انگلستان، فرانسه و اتحادیه اروپا، و از همه مهمتر آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید شده و تمامی این کشورها اذعان دارند که روح برجام به خوبی در حال اجراست: عدم اقدام ایران برای ساخت سلاح های هسته ای.

اما تعلیق های 90 روزه تحریم ها علیه ایران توسط ترامپ، مانعی بر سر راه توسعه نفت ایران به شمار می رود و به گفته تحلیلگران انرژی، با وجود مخالفت بسیاری از کشورهای اروپایی با اقدامات دیپلماتیک ترامپ در اقصی نقاط جهان، بعید به نظر می رسد کابینه وی بخواهد طیف وسیع تری از تحریم های نفتی که پیشتر توسط کابینه اوباما بر ایران تحمیل شده بود، درنظر بگیرد. تحریم­ هایی که هدف اصلی آنها، کاهش صادرات نفت ایران، عدم دسترسی کشور به درآمدهای نفتی و ممانعت از سرمایه گذاری خارجی در صنعت انرژی ایران بود.

به اعتقاد تحلیلگران نشریه اکونومیست، با وجود مخالفت اتحادیه اروپا، روسیه و چین، آمریکا راهی دراز درپیش خواهد داشت تا بتواند به اهداف خود در زمینه تحریم نفتی ایران دست یابد، زیرا در حال حاضر برخی کشورهای اروپایی قراردادهای پرسودی با شرکت ملی نفت ایران منعقد ساخته و مادامی که این جریان ادامه داشته باشد، راه اروپا از آمریکا جدا خواهد بود و همچنان اروپا به تایید برجام ادامه خواهد داد. در حال حاضر، شرکت های انی، توتال، او.ام.وی و وینترشال، رقبای جدی برای حضور در عرصه انرژی ایران به شمار می روند.

بعد از مذاکرات برگزیت و به دلیل فشارهای وارده از سوی آمریکا، شرکت های بریتانیایی علاقمندی کمتری برای حضور در ایران از خود نشان دادند، اما شرکت انگلیسی-هلندی شل خود را از این قاعده مستثنی ساخت. شرکت های روسی و چینی نیز به دلیل حمایت دولتهایشان، درتلاش هستند حضور بسیار پررنگی در ایران داشته و انتظار می رود در 2018، ژاپن فعالیت بیشتری از خود نشان دهد.

از این رو، با وجود برخی مشکلات و حتی تحریم­ های جدیدی که ممکن است از راه برسند و احتمالا مانعی بر سر راه سرمایه گذاری انرژی در ایران به شمار خواهند رفت، اما هیچکدام نمی توانند مانعی جدی بر سر راه صادرات نفت و گاز ایران به شمار آیند، علیرغم این حقیقت که طی 5 سال آینده، ایران بالغ بر 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری برای نیل به اهدافش در حوزه نفت و گاز نیاز دارد.

به گزارش این نشریه، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران در برنامه 4 ساله اخیر خود اهداف مهمی را در نظر گرفت که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش تولید نفت ایران از 3.8 میلیون بشکه در روز به 4.7 میلیون بشکه در روز تا 2021؛

افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی؛

توسعه میادین مرزی مشترک با همسایگان عرب؛

امضای قراردادهای جدید برای سرمایه گذاریهای بین المللی در توسعه میادین؛

بازسازی و احیای بخش های فرسوده صنعت؛

توسعه زنجیره ارزش بخش پتروشیمی؛

تقویت صادرات فراورده های پتروشیمی؛

بهبود و ارتقای تولیدات داخلی تجهیزات صنعت نفت و؛

ساخت یک ترمینال نفتی در جاسک بر روی دریای عمان و فراهم ساختن یک منطقه صادراتی که متکی به خلیج فارس نباشد.

 در صنعت گاز نیز، تکمیل فازهای عقب افتاده توسعه میدان گازی پارس جنوبی برای اینکه ایران همچنان عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان را حفظ کرده و به تولید سالانه 300 میلیارد مترمکعب تا 2020 و 360 میلیارد مترمکعب در سال تا 2025 دست یابد، افزایش سهم گاز در سبد انرژی کشور به بیش از 70 درصد، عرضه گاز برای صنعت و تاسیسات پتروشیمی به منظور ایجاد ارزش افزوده، صادرات گاز به همسایگان عرب، اروپا، هند، درنظر گرفته شده است.

تاکنون، وزارت نفت تفاهم نامه های متعددی با برخی از بازیگران مهم عرصه انرژی به امضا رسانده و اگر مشکلاتی از قبیل کمبود منابع مالی و تکنولوژیکی مرتفع شوند، امید بسیار زیادی وجود دارد که مناقصات برای واگذاری میادین مهم انجام شود. میادین عظیمی همچون میدان نفتی آزادگان، یادآوران، چنگونه و آذر، دارخوین و میدان گازی عظیم کیش که شرکت های بزرگی از جمله شل، انی، توتال، CNPC، لوک اویل، گازپروم، زاروبژنفت و روسنفت برنامه ریزی کرده اند تولید از این میادین را افزایش دهند.

افزایش سرمایه گذاریهای بین المللی در ایران به بهبود اقتصاد کشور کمک نموده و در مجموع باعث خواهد شد در 2018، صنعت نفت ایران گامی بزرگ در جهت پیشبرد اهداف خود بردارد.