تحریم ایران، هدیه غیرمنتظره ترامپ به پوتین

تصمیم دونالد ترامپ برای عقب نشینی از توافق هسته ای ایران و افزایش قیمت نفت، امتیازی برای کرملین به ارمغان آورد که تا مدت ها از آن بهره مند خواهد شد. در واقع، پوتین به راحتی توانست بخشی از آن چه را که به دلیل تحریم های آمریکا علیه کشورش از دست داده بود، با افزایش قیمت نفت که پشتوانه حقیقی اقتصاد روسیه و عاملی برای تثبیت حکومت وی است، به دست آورد.

بر کسی پوشیده نیست که رئیس جمهور روسیه هنوز نتوانسته خود را از سایه شوم تحریم هایی که توسط کنگره آمریکا بر صنایع کشورش اعمال شده، برهاند و تردیدی نیست که این تهدیدها بهای سنگینی برای اقتصاد روسیه در پی داشته. اما تنش های اخیر بین آمریکا و سایر متحدان غربیش باعث شده پوتین بتواند به آنچه که در ذهن داشت برسد.

عقب نشینی ترامپ از توافق تجاری ترانس – پاسیفیک، کنار کشیدن از توافق پاریس، کمک به افزایش قدرت تجاری چین، عقب نشینی از توافق هسته ای ایران، اعمال تعرفه های سختگیرانه بر روابط تجاری، همه از اقداماتی است که موجبات دلخوری شدید متحدان غربی ترامپ را فراهم ساخته است.

اما از سوی دیگر، نفعی که روسیه از این جریان به دست آورده قابل چشم پوشی نیست. درآمدهای نفتی پشتوانه اقتصادی روسیه و عاملی برای جبران تحریم ها و تحکیم ساختار قدرت پوتین محسوب می شوند. یک سال قبل، قیمت نفت خام برنت بین بشکه ای 51-46 دلار در نوسان بود. اما با اتفاقات اخیر در برخی مواقع تا 80 دلار هم افزایش یافت، درست زمانی که آمریکا تحریم های اقتصادی شدیدتری برای روسیه درنظر گرفته بود.

این افزایش قیمت برای روسیه ای که روزانه در حدود 11 میلیون بشکه نفت تولید می کند، به معنای میلیون ها دلار افزایش درآمد است.

علاوه بر آن، روسیه درنظر دارد با تغییر مسیر صادرات نفت و گاز، نوعی سپر حفاظی در برابر تحریم های غرب ایجاد نماید. در ژانویه، دومین خط لوله صادرات گاز به چین افتتاح شد که ظرفیت واردات به این کشور را دوبرابر خواهد ساخت.

شاید بتوان گفت تحریم نفتی ایران و اعطای هدیه ای غیرقابل انتظار به روسیه، به نوعی ناقض شعار نخست آمریکای ترامپ است.