یک عکس و چندین پیمان لغو شده
فقط با یک نگاه به این تصویر که از آخرین روز اجلاس سران جی 7 شکار شده است، اوج درماندگی سران بزرگترین و قویترین اقتصادهای جهان، در برابر دمدمی مزاجیهای رییس جمهور ایالات متحده کاملا مشخص است. آنگلا مرکل، زنی که در سال 2015 توانست برای دهمین بار عنوان قدرتمندترین زن دنیا را به دست آورد، زنی که به داشتن اعتماد به نفس بالا و خصوصیات رهبری و مدیریتی مشهور هست، هم کم آورده است. با کسی میتوان بحث کرد که به قاعده و قانونی پایبند باشد. دونالد ترامپ به کدام قاعده و قانون پایبند بوده است؟
به گزارش خبرنگار بینالملل «انرژی امروز» ترامپ از روزی که تبلیغات انتخاباتی خود را آغاز کرد، انگشت اتهام خود را یک به یک بر پیمانهایی گذاشت که پیشینیاناش با دنیا بر سر آن به توافق رسیده بودند. او دلیل بسیاری از مشکلات ایالات متحده را در امضای همین پیمانها میدانست. و همانطور که در آن زمان قول داده بود حالا یکی یکی از این پیمانها خارج میشود.
پیمان پاریس
توافق پاریس که با نام پیمان پاریس نیز شناخته میشود، ذیل چارچوب پیماننامه سازمان ملل در تغییر اقلیم (UNFCCC) در رابطه با کاستن از انتشار گازهای گلخانهای، سازگاری و امور مالی است که از سال ۲۰۲۰ شروع میشود. متن توافق از سوی نمایندگان ۱۹۵ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و با اجماع در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ تصویب شد. در ۲۲ آوریل ۲۰۱۶ (روز زمین) در مراسمی در نیویورک برای امضا معرفی شد. تا سال ۲۰۱۷، ۱۹۵ عضو UNFCCC این پیمان را امضا و ۱۴۷ کشور آن را به تصویب مجلس خود رساندهاند.
باراک اوبا رییس جمهور اسبق ایالات متحده یکی از امضاکنندگان این پیمان بود. اما دونالد ترامپ در زمان تبلیغات انتخاباتی این پیمان را مانع توسعه ایالات متحده اعلام کرده بود.
و بالاخره روز ۲ ژوئن ۲۰۱۷ ترامپ اعلام که از این توافق خارج میشود آن هم به این دلیل که با منافع آمریکا مغایرت دارد.
ترامپ گفته بود که خروج از این توافق صنایع زغال سنگ و نفت را رونق خواهد بخشید. ترامپ در سخنان خود در کاخ سفید گفت «آمریکا از پیمان پاریس خارج میشود اما به مذاکرات برای معامله بهتر در این زمینه ادامه میدهد.»
روز جمعه ۴ اوت ۲۰۱۷ ایالات متحده آمریکا طی نامهای به سازمان ملل متحد رسما تصمیمش برای خروج از معاهده اقلیمی پاریس را اعلام کرد. در نامه وزارت خارجه آمریکا تصریح شده است که واشینگتن تا زمان خروج نهایی از این پیمان در ۲۰۱۹ در مذاکرات مربوط به این معاهده جهانی حاضر خواهد شد.
۲۶ مه ۲۰۱۷ و در حاشیه اجلاس جی۷ همه رهبران کشورهای صنعتی جهان، تلاش کردند تا ترامپ را از موضع خود نسبت به پیمان پاریس منصرف کنند اما موفق نشدند. همین موقع بود که مرکل جمله مشهور خود را گفت که «دورانی که میتوانستیم به طور کامل به دیگران اتکا کنیم، به سر آمده است. من این مسئله را در چند روز گذشته تجربه کردهام.»
پیمان ترانس پسیفیک
پیمان تجاری اقیانوس آرام یا شراکت ترنس-پسیفیک TPPیک پیمان سرمایهگذاری و مقرراتگذاری بین ۱۲ کشور حاشیه اقیانوس آرام بجز چین است که در ۴ فوریه ۲۰۱۶ در آوکلند نیوزیلند بعد از ۷ سال مذاکره نهایی شدهاست. تا سال ۲۰۱۴، دوازده کشور در سرتاسر منطقه آسیا-اقیانوسیه در مذاکرات تی پی پی شرکت کردهاند: استرالیا، برونئی، کانادا، شیلی، ژاپن، مالزی، مکزیک، نیوزیلند، پرو، سنگاپور، ایالات متحده آمریکا و ویتنام.
خروج از پیمان ترانس پاسیفیک یکی از وعدههای اصلی ترامپ در کمپین انتخاباتیاش بود تا بالاخره در بهمن ماه سال 95 با امضای فرمانی از این پیمان خارج شد. او پس از امضای این فرمان گفت که خروج از این پیمان، به سود کارگران آمریکایی خواهد بود.
پیمان نفتا
قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی یا NAFTA یک سازمان منطقهای است که در ۱۹۹۴ پایهریزی شد.
این سازمان اقتصادی سه عضو دارد که عبارتند از آمریکا، کانادا، و مکزیک است. طبق موافقتنامه نفتا تمام محدودیتهای تجارت و سرمایهگذاری میان کانادا، مکزیک و آمریکا در مدت ۱۵ سال بتدریج از بین میرفت.
ترامپ با این پیمان نیز مخالف است و وعده داده است از آن خارج خواهد شد. ترامپ درصدد است با ملغی کردن یا تعدیل آن، یکی از شعارهای تبلیغاتی خود یعنی افزایش فرصتهای شغلی برای آمریکاییان را عملی کند.
هفته گذشته این رییس جمهور اعلام کرد ممکن است وی ترجیح بدهد که به موافقتنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) پایان بدهد.
ترامپ خطاب به خبرنگاران خاطر نشان کرد : برای من تفاوتی ندارد که نفتا نام دیگری داشته باشد و توافقی جداگانه با کانادا و توافقی جداگانه با مکزیک باشد. چرا که صحبت از دو کشور کاملا متفاوت است.
پیمان جهانی مهاجرت
پیمان جهانی سازمان ملل متحد برای «بهبود مدیریت بینالمللی مهاجران و پناهندگان»، پیمانی است که در سال 2016 به تصویب 193 کشور عضو سازمان ملل متحد رسید. در این پیمان که در حقیقت «اعلامیه نیویورک برای مهاجران و پناهجویان» نامیده میشود، کشورهای امضا کننده را متعهد میسازد که حقوق پناهجویان را رعایت، محل اقامت را فراهم و دسترسی آنان به تحصیلات و شغل را تضمین کنند .
ترامپ در آذرماه سال 1396 اعلام کرد چون این پیمان را «ناسازگار» با سیاستهای مهاجرتی آمریکا میداند از این پیمان خارج میشود.
سازمان یونسکو
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، که بهطور خلاصه یونسکو (UNESCO) نامیده میشود، یکی از سازمانهای تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که در سال ۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاری بینالمللی در زمینههای آموزشی و علمی و فرهنگی و تربیتی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانونمداری و حقوق بشر، بر پایه منشور سازمان ملل متحد است.
در مهر ماه سال 1396 ایالات متحده خروج رسمی خود را از این سازمان اعلام کرد. واشنگتن دلیل این تصمیم را ضدیت یونسکو با اسرائیل و عدم اعمال برنامههای اصلاحی یونسکو اعلام کرد.
برجام
اما شاید مشهورترین خروج آمریکا از پیمانهای بینالمللی، خروج این کشور از برجام باشد.
طرح جامع اقدام مشترک که بهطور غیررسمی با عناوین معاهده ایران یا توافق هستهای ایران شناخته میشود، توافقنامهای بینالمللی در مورد برنامه هستهای ایران است که در ژوئیه ۲۰۱۵ بین ایران، گروه ۵+۱ (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد – چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده- + آلمان) و اتحادیه اروپا به تصویب رسید.
ترامپ همیشه این توافق را یک توافق وحشتناک یک طرفه میخواند که هرگز نباید امضا میشد. و بالاخره در روز ۱۸ اردیبهشت رسما خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد.
ترامپ گفت: «امروز من اعلام میکنم که ایالات متحده از توافق هستهای ایران خارج میشود» و «بالاترین سطح از تحریمهای اقتصادی» علیه ایران اعمال خواهد شد.
پس گرفتن امضای بیانیه پایانی جی7
در بیانیه پایانی اجلاس جی هفت گفته شده بود ترامپ هم به امضای آن رضایت داده بر محور وفاداری به «نظام تجارت جهانی» تنظیم شده بود. این بیانیه میگوید که کشورهای صنعتی خواستار کاهش تعرفههای گمرکی هستند و برآنند تا از کمکهای حمایتگرایانه خود از محصولات داخلی بکاهند.
اما رییس جمهور آمریکا با انتشار توییتی گفت از بیانیه پایانی اجلاس جی ۷ حمایت نمیکند و آمریکا آن را امضاء نخواهد کرد. ترامپ گفته پس از اظهارات «ناصادقانه» جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا که میزبان این اجلاس هم بود تصمیم به پس گرفتن امضایش گرفته است.
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست با نگرانی سخنان ترامپ را چیزی بیشتر از یک خشم کودکانه یا سخنانی برای جلب توجه دیگران دانسته و از جمله در این باره نوشته است که رئیس جمهوری آمریکا با این اقدام خود ارزشهایی را تضعیف میکند که باید گروه هفت را تقویت کند.
البته شاید این نویسنده این روزنامه فراموش کرده باشد که ترامپ از زمان رسیدن به قدرت، مدام دچار این «خشم کودکانه» با «جلب توجه کردن» میشود.
واکنش آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پس از پایان نشست کشورهای صنعتی گروه ۷ و بازگشت به برلین خویشتندارانه بوده است. احتمالا مرکل فقط «آه» کشیده است چون دنیا کم کم دارد به رفتار ترامپ عادت میکند.
این عکس حرفهای ناگفته بسیاری در دل خود دارد.
ترامپ با خیال آسوده نشسته و بقیه در حال قانع کردن او هستند. اما قانع کردن به چه چیزی؟ او چند ساعته امضایش را پس میگیرد.