۱۲ میلیارد متر مکعب حق‌آبه دریاچه ارومیه خورده شده است

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: طی سال‌های گذشته ۱۲ میلیارد متر مکعب حق‌آبه دریاچه ارومیه خورده شده است و از منابع آب تجدید پذیر تنها حدود ۱۵ درصد حق‌آبه دریاچه به آن سرریز شده است.

به گزارش «انرژی امروز» از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست و مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در نشست تخصصی نقد و بررسی چگونگی مدیریت تامین منابع آب لازم برای احیای دریاچه ارومیه که عصر روز سه شنبه به میزبانی دانشگاه امیرکبیر برگزار شد با اشاره به اینکه از ۲۵ شهریور سال 1393 وزارت نیرو موظف شد تا بحث تعادل بخشی آب های زیرزمینی را به صورت برنامه ارائه کند، تصریح کرد: قرار بود طی این برنامه بتوانیم ظرف ۲۰ سال به تعادل در بهره برداری از آب های زیرزمینی برسیم.

وی ادامه داد:۲ تیر ۹۴ هیات وزیران تصویب کرد که حق آبه زیستی برای تالاب‌ها از رودخانه‌های بالادست توسط وزارت نیرو تامین شود. بر اساس این برنامه دو میلیارد و ۵۷۸ میلیون متر مکعب نیاز زیست محیطی آب به دریاچه ارومیه باید اختصاص داده شود.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ادامه داد: قرار شد رودخانه‌های مختلف سهم خود را به دریاچه ارومیه اختصاص بدهند.

وی در خصوص اینکه چرا مسئله سدها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارای اهمیت است، گفت: حدود 81 سد در حال بهره‌برداری است و 13 سد ملی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارد که می‌تواند 95 درصد قدرت تنظیمی آب داشته باشد.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: همچنین ۱۶ رودخانه مهم کشور می‌توانند 2 میلیارد و ۵۷۸ میلیون متر مکعب نیاز آبی دریاچه را تامین کنند.

تجریشی با بیان اینکه روی هشت رودخانه سدهای ملی داریم که می‌توانند حدود ۷۷ درصد آب برای دریاچه ارومیه رهاسازی کنند، تصریح کرد: متاسفانه طی سال‌های مختلف هر بهره برداری که از سدهای جدید انجام داده‌ایم تراز سطح دریاچه ارومیه پایین‌تر آمده است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بر اساس مصوبات و مستندات آب تجدیدپذیر این حوضه ۵ هزار و ۲۲۰ میلیون  متر مکعب بوده و ۳۸ درصد این آب، حقابه دریاچه ارومیه بوده است اما از ۳ سال اخیر که بگذریم مقدار تامین حقابه همواره در ۲۰ سال اخیر کاهش پیدا کرده و از ۳۸ درصد تنها ۲۱ درصد از سال ها حقابه دریاچه تامین شده است.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه گفت: طی دو سال اخیر به کمک وزارت نیرو و با خرد جمعی توانستیم از سهم ۳۸ درصدی دریاچه ارومیه از آب‌های تجدید پذیر ۲۵ درصد آن را به دریاچه اختصاص دهیم.

تجریشی با تاکید بر اینکه ۱۲ میلیارد متر مکعب حق‌آبه دریاچه ارومیه خورده شده است، اظهار کرد: حق‌آبه ارومیه طی این سال‌ها سهم مصارفی مانند کشاورزی، شرب و صنعت پرداخت شده است در حالی‌که طی سه سال اخیر سهم محیط زیست به ترتیب تنها ۲۱، ۳۰ و ۴۵ درصد پرداخت شده و به رغم آنکه در شورای عالی محیط زیست به وزارت نیرو تکلیف کرده است که ابتدا سهم شرب و سپس سهم محیط زیست را پرداخت کند اما الان اولویت اول با همه چیز است و بعد اگر چیزی باقی ماند به محیط زیست هم داده می شود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: از مقدار 2 میلیون و ۸۲۳ هزار متر مکعب آبی که از بهمن ماه تا فروردین ماه امسال به دریاچه ارومیه اختصاص داده شده بود فقط هزار و 47 میلیون متر مکعب رهاسازی شده است و متاسفانه حدود ۹۶۱ میلیون متر مکعب آب بدون برنامه سرریز شده در حالی که می توانست با مدیریت صحیح به دریاچه وارد شود و از دست نرود.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، افزود: 815 میلیون متر مکعب آب در سدها ذخیره شده و در زمان مناسب خود به دریاچه داده نشده است، قرار ما این بود در سال هایی که آورد آبی کم است 50 درصد از سهم دریاچه و 50 درصد دیگر مصارف کم شود و سال هایی که آورد آب خوب است تمام آن ها به سمت دریاچه هدایت شود.

تجریشی ادامه داد: بر اساس داده های موجود در 31 خرداد 97 حدود 328 میلیون متر مکعب آب مازاد در سدها داشتیم که می توانستیم به سمت دریاچه رها کنیم اما نکردیم ، اگر این رها سازی انجام می شد اکنون سطح دریاچه حدود 13 سانتیمتر بالاتر بود.

تجریشی در بخشی دیگر از سخنان خود با تاکید بر اهمیت سد بوکان برای احیای دریاچه ارومیه گفت: از زمانی که رهاسازی از سد بوکان را آغاز کردیم تراز دریاچه ارومیه افزایش پیدا کرد بنابراین اگر بخواهیم تراز دریاچه را افزایش دهیم باید از سد بوکان به عنوان یکی از مکانیزم‌های کنترلی استفاده کنیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در حالی که مدیریت آب کشور یک کاملا حاکمیتی است و همه باید یکدست باشیم و  مصارف و فشار نباید طوری باشد که حقابه محیط زیست نادیده گرفته شود، اما در بسیاری موارد شاهد هستیم که مثلا یک نماینده مجلس درباره حقابه و یا کشت جایگزین اظهار نظر می کند و می گوید هوا گرم شده، می ترسم آب کم شود پس رها سازی نکنیم. نماینده دیگری می گوید من به عنوان نماینده مردم می گویم حقابه دریاچه را به مردم بدهیم تا کشت جایگزین انجام دهند. مدیر آب بوکان نامه نوشته که ما می ترسیم دما افزایش پیدا کند پس بهتر است رهاسازی انجام شود در حالی که پیش بینی ها و رهاسازی آب یک کار کاملا کارشناسی است.

تجریشی گفت: در ملکان به ما نامه داده اند که ما آب نمی خواستیم اما الان به ما دو بار آب داده اند. یعنی آبی که به دریاچه نداده اند را در کانال های کشاورزی سرریز کرده اند.

وی همچنین در پاسخ به نماینده وزارت نیرو که مدعی شده بود حقابه پرداخت نشده مثلا سال گذشته سال بعد به دریاچه داده شده است، با تاکید بر اینکه دریاچه ارومیه قابلیت احیا دارد، گفت: ما اصلا نمی بینیم که طی سه سال گذشته آب مازادی که باقی مانده بوده را رها سازی کنند و ما دریافت کرده باشیم اما خداوند در سه سال گذشته سه الگوی بارشی بسیار کم، نرمال و 45 درصد بیش از نرمال را به ما داده است اما مهم این است که مدیریت ما در این سه سال چگونه بوده است.