افزایش ظرفیت پالایشی پالایشگاه تهران با اجرای طرح پالایشی فراگیر سیراف

روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در پاسخ به مطلب مندرج در تاریخ ٣١ اردیبهشت ماه خبرگزاری فارس با عنوان «هشدار درباره ورشکستگی پالایشگاه تهران» توضیحاتی به شرح ذیل ارائه کرد:

بیانات اخیر مقام معظم رهبری در تاریخ 99/2/17 به مناسبت هفته كار و كارگر و تاكید صریح ایشان در سال جهش تولید بر اجرای طرح پالایشی فراگیر سیراف فرصتی را فراهم نمود تا اجمالاً دلایل اهمیت حیاتی و استراتژیك اجرای طرح یاد شده و مزایا و آثار طرح در بخش‏های بالادستی گاز و پایین دستی حوزه ‏های پالایشی و پتروپالایشی از جنبه های مختلف تبیین گردد.

طرح پالایشی فراگیر سیراف جزء تكالیف و طرح ‏های اولویت ‏دار محوله به وزارت نفت نیز در برنامه ملی اقتصاد مقاومتی می ‏باشد و براساس آخرین تصمیمات و توافقات صورت گرفته طرح مذكور با ظرفیت كلی 360 هزار بشكه در روز در قالب پروژه‏ هایی شامل شركت سرمایه‏ گذاری نفت و گاز پارسیان به میزان 120 هزار بشكه در روز، پالایشگاه تهران به میزان 120 هزار بشكه در روز و شركت‏های آدیش، نارگان و ناموران هر یك به ظرفیت 60 هزار بشكه در روز اجرا خواهد شد.لازم به ذكر است انتخاب شركت ها بر اساس درخواست و اعلام تقاضای آنها بوده است.

در ادامه توضیحاتی در ارتباط با آثار اجرای طرح پالایشی فراگیر سیراف در بخش ‏های بالادستی و پایین دستی و دستاوردهای به شرح زیر ارائه می‏ گردد:

1 . طرح از نقطه نظر توسعه صنعت گاز و اثرات طرح در بخش‏ های بالادستی

1.1. با توجه به وجود ذخایر عظیم گاز در كشور، ضریب نفوذ بالای گازرسانی به بخش‏ های خانگی، تجاری، صنعتی و نیروگاهی، پیش ‏بینی روند افزایشی مصرف گاز طبیعی در سبد انرژی جهان و كشور، لزوم توجه و اهتمام ویژه به حفظ،توسعه و افزایش سطح تولید گاز طبیعی به عنوان سوخت ملی از ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در كشور به منظور مصون‏ سازی و رونق اقتصادی و گسترش رفاه عمومی مردم در اقصی نقاط كشوربیش از پیش نمایان می‏ گردد.

در همین راستا برنامه‏ ریزی جهت نیل به هدف تولید روزانه یك میلیارد مترمكعب گاز طبیعی در بخش منابع هیدروكربنی و اجرای طرح‏ های توسعه زیرساخت‏ های صنعت گاز در حال انجام است و لذا با توجه به پیش ‏بینی روند افزایشی مصرف در سال‏های آتی در بخش‏های مختلف و همچنین توسعه صنعت CNGدر سبد سوخت بخش حمل و نقل كشور اعم از جاده‏ ای، ریلی و دریایی ‏دارای اهمیت حیاتی می‏ باشد.

1.2. پارس‌ جنوبی به عنوان بزرگترین منبع گازی كشور با حدود 14.2 تریلیون مترمكعب ذخایر گازی معادل هشت درصد از ذخایر گازی جهان و حدود 40 درصد از مجموع 33.8 تریلیون مترمكعب ذخایر گازی كشور بعلاوه حدود 19 میلیارد بشكه میعانات گازی در فاصله 105 كیلومتری ساحل جنوبی ایران بر روی خط مرزی مشترك ایران و قطر در خلیج‌فارس قرار دارد. بیشترین تولید میعانات‌گازی در ایران از میدان گازی پارس‌جنوبی است. میدان مذكور از نظر اقتصادی دارای جایگاهی بی‌نظیر و منحصر بفردی است. بطور متوسط در دنیا حدود 7 میلیون بشكه در روز میعانات‌گازی تولید می‌گردد و حجم تجارت آن برابر با 1 میلیون بشكه در روز می‌باشد. به عبارت دیگر، بازار چندان بزرگی برای میعانات‌گازی در سطح بین‌المللی وجود ندارد و خریداران آن محدود می‌باشند. كشورهای تولیدكننده میعانات‌گازی در فصول سرد سال مجبور به تولید بیشتر گاز‌طبیعی می‌باشند و با حجم بالاتری از میعانات مواجه می‌گردند و با توجه به محدودیت ظرفیت ذخیره‌سازی میعانات گازی، خریداران میعانات از این مسئله به نفع خود در چانه‌زنی قیمت استفاده می‌نمایند. به همین منظور اكثر كشورهای تولیدكننده میعانات‌گازی بدنبال ایجاد بستر مناسب جهت مصرف آن در داخل كشور و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر می‌باشند.

1.3. با توجه به اهمیت موضوع و نقش حیاتی آن در وضعیت موجود و آتی كشور ، و از سوی دیگر، با توجه به تولید حجم زیاد میعانات گازی در نتیجه برداشت گاز و مشكلات عدیده مربوط به بازاریابی و صادرات میعانات در شرایط تحریمی و غیرتحریمی، وابستگی مقوله توسعه و افزایش تولید گاز طبیعی به امكان فرآورش میعانات گازی استحصالی همراه با گاز، از دیدگاه استراتژیك،موضوع احداث زیرساخت‏های فرآیندی و پالایشی و پتروشیمی از جمله اجرای طرح پالایشی فراگیر سیراف با هدف رفع گلوگاه افزایش تولید گاز، مقابله با مشكلات موجود،عدم خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده، مستلزم توجه بسیار ویژه می ‏باشد.

2. اهمیت طرح از نقطه نظر توسعه صنعت پایین دستی (پالایشی و پتروشیمی)

2.1. ضرورت برداشت حداكثری گاز با توجه به موارد پیش گفته؛ نیاز به برداشت و فرآورش میعانات گازی متناسب با تولید گاز می باشد لذا ضرورت احداث زیرساخت‏ های پالایشی و پتروشیمی از جمله اجرای طرح پالایشی فراگیر سیراف با ظرفیت پالایشی 360 هزار بشكه در روز امری اجتناب ناپدیر می باشد.

2.2. با توجه به برنامه اعلامی وزارت نفت بر اساس پیش بینی مصرف آتی انواع سوخت در كشور ؛ شركت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران مكلف به تولید حداقل 125 میلیون لیتر در روز بنزین تا سال 1405 می باشد.

2.3. در حال حاضر میزان تولید بنزین حداكثر 110 میلیون لیتر در روز بوده و به منظور دستیابی به هدف مورد نظر،اجرای طرح پالایش سیراف سریع ترین و بهترین گزینه می باشد.

2.4. حداقل سرمایه گذاری طرح جهت تولید بنزین در مقایسه با خوراك نفت خام (جهت تولید 12 میلیون لیتر بنزین در روز نیاز به حدود بیش از 6 میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش خوراك نفت خام است در صورتی كه جهت تولید همین میزان بنزین در بخش خوراك میعانات گازی نیاز به حدود 1 میلیارد دلار سرمایه گذاری می باشد).

3. اهداف كلان و دستاوردهای ملی اجرای طرح

3.1. افزایش تولید ناخالص داخلی

3.2. امكان افزایش، حفظ و استمرار برداشت حداكثری از میادین مشترك گازی و تضمین امنیت انرژی كشور

3.3. افزایش ظرفیت پالایشی، جلوگیری از خام‌ فروشی، تكمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و مقاوم ‏سازی اقتصاد كشور

3.4. افزایش ظرفیت خوراك گاز و مایع پتروشیمی كشور و ایفای نقش مؤثر در زمینه توسعه طرح‌های پایین‌دستی پتروشیمی و افزایش قابل ملاحظه ظرفیت خوراك ‌مایع صنایع پتروشیمی كشور

3.5. استفاده حداكثری از سوخت ملی گاز طبیعی در سبد انرژی سوخت كشور و ایجاد فرصت جایگزینی و افزایش پتانسیل صادرات فرآورده های نفتی

3.6. ایجاد فرصت‏ های شغلی پایدار به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمان ساخت و بهره ‏برداری از طرح

3.7. استفاده از ظرفیت‏ های داخلی كشور در زمینه مهندسی، ساخت و پیمانكاری

3.8. ایجاد و تقویت قدرت چانه‌زنی و قدرت دیپلماسی كشور در صادرات میعانات گازی

3.9. افزایش برداشت از میادین مشترك میان پارس‌جنوبی و قطر

4. منافع طرح ازمنظر مالكان وسرمایه ‏گذاران
4.1. برخورداری از مزایای استفاده از قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه ‏های مردمی از جمله تعهدات تأمین خوراك به لحاظ كمیت، كیفیت و مدت تعهد حداقل برای 20 سال، اعطای مجوز صادرات فرآورده‏ های تولیدی،امكان تأمین منابع مالی از طریق صندوق توسعه ملی، تخفیف خوراك، و ….. مزایای حضور در منطقه اقتصادی ویژه پارس مانند معافیت‏ های مالیاتی و گمركی
4.2. مكان‏یابی مناسب طرح جهت احداث پالایشگاه‏ های سیراف به لحاظ آماده بودن زیرساخت‏ های مورد نیاز، تخصیص زمین مناسب، سهولت دسترسی ارزان قیمت به خوراك میعانات گازی به دلیل نزدیكی به محل تأمین و در نتیجه كاهش هزینه‏ های انتقال، دسترسی به بندر و اسكله، دسترسی به سرویس ‏های جانبی مورد نیاز از جمله آب دریا، شبكه برق، گاز، دسترسی به خوراك مناسب به لحاظ كیفیت (درجه بالای API، عاری از فلزات و برش‏های سنگین)، نزدیكی به صنایع پتروشیمی
4.3. پایین بودن میزان سرمایه‏ گذاری مورد نیاز در مقایسه با پالایشگاه‏ های نفت و زمان نسبتاً كوتاه اجرای طرح در صورت تأمین منابع مالی با استفاده از ظرفیت‏های قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‏ های مردمی
5. منافع طرح از منظر پالایشگاه تهران
5.1. افزایش ظرفیت پالایشی (مجموعاً به ظرفیت 370 هزار بشكه در روز نفت خام و میعانات گازی) و برخورداری از مزایای انعطاف‏پذیری در خوراك پالایشی و افزایش سهم فرآورده‏های سبك باارزش و سهم بازار
5.2. تبدیل تمام خوراك به محصولات سبك و با ارزش و بدون تولید نفت كوره (افزایش 12 میلیون لیتر بنزین یورو و 5 میلیون لیتر گازوییل)
5.3. امكان صادرت كلیه فراورده های تولیدی بر اساس آیین نامه وزارت نفت
5.4. دسترسی سریع و آسان به اسكله صادراتی
5.5. برخورداری از مزایای قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‏ های مردمی، با توجه به صراحت قانون و آیین نامه اجرایی مربوطه به اولویت بالای دریافت تسهیلات تأمین منابع مالی و تسهیلات تنفس خوراك صندوق توسعه ملی از سوی طرح‏های‏ ساحلی و اختصاصاً طرح پالایشی فراگیر سیراف
5.6. امكان اجرای طرح ارتقا و كاهش نفت كوره تولیدی پالایشگاه تهران در سیراف
5.7. مشكلات عدیده توسعه و اجرای طرح ارتقا و كاهش نفت كوره در تهران با توجه به مسائل زیست محیطی ، امنیتی و مكانی(قرار گرفتن پالایشگاه در مجاورت منازل مسكونی و پایتخت كشور و همچنین نزدیكی آن با گسل زلزله ری و تهران)
5.8. افزایش قدرت چانه زنی و كسب مزیت رقابتی پالایشگاه و تمایز آن با توجه به زنجیره ارزش در بخش بالادستی نقت خام و گاز گشور توامان
5.9. استفاده بهینه از منابع مالی شركت
5.10. صرفه اقتصادی مناسب طرح