انرژی پاک چقدر محیط زیست را تخریب می کند؟

طرفداران محیط زیست در دوراهی سختی قرار گرفته اند، نیاز به انرژی پاک بدون تخریب و آلودگی محیط زیست ناشی از استخراج عناصر مورد نیاز امکان پذیر نیست.

به گزارش «انرژی امروز» از سایپانیوز، کورکی استوارت Corky Srewart زمین شناس بازنشسته در گرانت کاونتی نیو مکزیکو حدود یک مایلی معدن مس تایرون Tyrone زندگی می کند. او می گوید: «ما سه سال است که اینجا زندگی می کنیم و چهار بار انفجار شنیدیم.» زمین ها در این معدن به چندین پارتیشن چهار هکتاری تقسیم شده؛ از این دیدگاه شاید شنیدن انفجار غیرمنطقی نباشد به ویژه آن که شرکت های صاحب این معادن حق دارند هر کاری که می خواهند با دارایی ها خود بکنند.

اما استوارت نمی داند چرا این کمپانی بخشی از زمین های او را که تحت عنوان «اِما بی» Emma B نامگذاری کرده می خواهد و اشکال کار این است که در این بخش، چاه آبی است که نیاز آب آشامیدنی آنها را تأمین می کند. برای همین استورات می گوید: «اگر صاحبان این معدن آب زیرزمینی این چاه را برداشت کنند، تمام منازل مردم این ناحیه بی ارزش می شود. ما نمی خواهیم جلوی تلاش صاحبان این معادن را بگیریم. ما فقط از آنها می خواهیم هر کاری می کنند، آب آشامیدنی را از ما نگیرند.» در حالی که به گفته ی استوارت شرکت معدنی از دادن همین اطمینان هم طفره می رود. روزنامه گاردین هم از شرکت معدنی فریپورت-مکموران Freeport-McMoRan در این باره توضیح خواسته است اما این شرکت، از پاسخگویی خودداری می کند.

فریپورت-مکموران، صاحب معدن مس تایرون است در حال سرمایه گذاری روی منابع انرژی است که نسبت به سوخت های فسیلی پاک تر است و همین موضوع باعث شده است که نیاز به مس رو به افزایش بگذارد. مس الکتریسته را از خود عبور می دهد، به راحتی خم می شود، به راحتی بازیافت می شود و همین عوامل باعث شده که به یکی از عناصر حیاتی زندگی مردم تبدیل شود و حتی برگشت پذیرترین منابع انرژی نظیر باد، خورشید و ابزارهای برقی مثل خودرو برقی هم به آن نیاز دارند.

اما زمانی که «انرژی پاک» هم با استخراج فلزاتی مثل مس تکیه دارد، می تواند محیط زیست را تخریب یا آلوده کند.

در حالی که کمپانی فریپورت-مکموران در تبلیغات خود دم از رویه های توسعه پایدار می زند و می گوید اقداماتی برای کاهش آلاینده های گازهای گلخانه ای انجام داده است، تقریباً تردید وجود ندارد که استخراج مس، ریسک های چشمگیری برای جوامع به وجود می آورد و تهدیدی برای همه چیز از آب گرفته تا کیفیت هوا و حتی فرهنگ مردم بومی به حساب می آید.

کمپانی های استخراج معادن، حفره های عمیق و بزرگی در دل زمین ایجاد می کنند و پایین تر و عمیق تر از سفره های آب های زیرزمینی می روند. ماشین الات سنگین، گرد و خاک عظیمی به پا می کنند و هوا را آلوده می سازند. مواد شیمیایی به کار رفته برای استخراج فلزات از سنگ و مواد معدنی، آب های زیرزمینی را تا ابد آلوده می کند. حتی تا مدت ها بعد از آن که دیگر هیچ مسی یافت نمی شود، باید پمپاژ آب در این معادن ادامه یابد تا آب های اطراف را آلوده نکند.

کریس بری Chris Berry‌ از تحلیل گران مستقل که روی فلزات مورد نیاز در انرژی تمرکز دارد می گوید اگر دنیا به سمت انرژی پاک حرکت کند تا سال 2050 نیاز به مس 350 درصد افزایش خواهد یافت. از سال 2019 تا سال 2020 قیمت مس در ایالات متحده دو برابر شده است.

او می گوید: «اگر قرار باشد به سمت روش های پاک تر، سبزتر و مؤثرتر برویم، باید شبکه های تولید و توزیع برق از نوع مهندسی مجدد شوند. برای این کار، نیاز به مس بیشتر و نیاز به استخراج بیشتر است.»

این وضعیت، فعالان محیط زیست را دچار استاندارد دوگانه می کند. برای رسیدن به انرژی پاک تر نیاز به تخریب بیشتر است. الیسون سیویک Allyson Siwik مدیر عامل پروژه اطلاعات منابع گیلا Gila Resources Information Project، که یک سازمان طرفدار محیط زیست محلی است می گوید: «چون ما به دنبال دوران گذار به اقتصاد مبتنی بر انرژی پاک هستیم، واضح است که از انرژی پاک دفاع می کنیم. اما تقاضای جهانی برای این گونه فلزات [مس] بسیار نگران کننده است و باید هزینه های رو به افزایش اکتشاف استخراج و گسترش آن را بپردازیم.»

نیومکزیکو از لحاظ استخراج و تولید مس، مقام سوم را در ایالت های آمریکا دارد. در این معدن بیش از 1300 نفر به استخدام درآمده اند و گزارش سالانه 2020 کمپانی یادشده نشان می دهد ظرف 5 سال آینده نیاز به مس دو برابر خواهد شد. هولاند شپرد Holland Shepherd مدیر برنامه احیای معادن از دپارتمان انرژی، مواد معدنی و منابع طبیعی نیومکزیکو می گوید: «علاقه زیادی به معادن موجود و جدید برای حمایت از انرژی پاک به وجود آمده است.»

مردم روستای هیلزبورو Hillsboro‌ به خاطر قرارداد 12 ساله استخراج مس توسط THEMAC Resources نگران آب آشامیدنی خود هستند.

آب های زیرزمینی مثل رودخانه های زیرزمین می مانند و نمی توان تضمین داد که استخراج مس آب آشامیدنی مردم را آلوده نمی سازد.

طرفداران محیط زیست نمی دانند باید حمایت کنند یا مخالفت. از یک سو نیاز به انرژی پاک یک نیاز واقعی و حیاتی است و از یک سو رسیدن به آن نیاز بیشتر به تخریب و آلوده سازی محیط زیست است.

نقش خودروسازان در این زمینه، تهیه مس و عناصر مورد نیاز از منابعی است که مسئولانه به موضوع استخراج و محیط زیست فکر و رفتار می کنند. در این زمینه استانداردهای ممیزی از جمله IRMA‌ Initiative for Responsible Mining Assurance وجود دارد و خودروسازان باید از کمپانی های نیازهای خود را تأمین کنند که به این استانداردها اعتقاد دارند.

کمپانی فرپورت-مکموران سال گذشته اعلام کرد که به چارچوب یا استاندارد دیگری تحت عنوان «چارچوب تولید مسئولانه مس» Copper Mark Responsible Production Framework عمل می کند.