قیمت نفت، سوار بر موج دوم کرونا
چشم انداز بازار نفت دوباره منفی شد
افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا، موج دوم شیوع این ویروس را در بسیاری از کشورهای دنیا رقم زده است. این مسأله باعث شده تا چشم‌انداز اقتصادی جهان دوباره منفی شود. به‌دنبال این تغییرات روز گذشته بهای طلای سیاه نیز کاهشی بود. به‌طوری که با بازشدن بازارهای آسیایی، قیمت نفت روندی نزولی در پیش گرفت و از 38.80 دلار تا رقم 37.24 دلار در هر بشکه پیش رفت.
فعالان بازار نفت می‌گویند که نگرانی‌ها درباره آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا، احتمالاً تا نیمه نخست سال 2021 همراه با موج‌هایی
پی در پی بر بازار نفت اثر می‌گذارد و این مسأله احیای قیمت نفت را سخت می‌کند. اکنون نیز افزایش تعداد مبتلایان به کووید19 باعث نگرانی‌های فزاینده چین، ژاپن و ایالات متحده شده است و تولیدکنندگان نفت جهان نیز از سقوط مجدد قیمت‌ها هراس دارند.
در زمان تنظیم این گزارش، قیمت معاملات آتی نفت خام شاخص برنت با 1.32 درصد کاهش به 38.29 دلار در بشکه رسیده بود و معاملات آتی نفت خام WTI (نفت سبک غرب تگزاس) با 2.23 درصد کاهش در نرخ 35.48 دلار در بشکه انجام می‌شد.
پکن، در آستانه تعطیلی دیگر؟
نه تنها بازار نفت، بلکه بسیاری از بازارهای اقتصادی جهان روز گذشته وضعیت مناسبی نداشتند. زیرا گزارش‌هایی مبنی بر شیوع نوع جدید ویروس کرونا در پکن به جهان مخابره شد و همچنین آمار ابتلا در ایالات متحده نیز روندی صعودی گرفته است. این موضوع ریسک اقتصادی را برای سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد و به‌دنبال این اتفاقات بازار نفت از هفته گذشته، نخستین کاهش‌ها از ماه آوریل را آغاز کرده است. درحالی که اکنون در ماه آوریل هستیم و ماه مه بازار وضعیت صعودی داشت. فقط در یک روز، بیش از 25 هزار مورد جدید ابتلا در ایالات متحده گزارش شده است و همچنان موارد تأیید شده ابتلا به ویروس با افزایش تعداد مرگ و میرها رو به افزایش است. طبق اعلام رسانه‌های محلی، در ژاپن نیز حدود 50 مورد شناسایی شده جدید در روز دوشنبه در توکیو گزارش شده است. این ارقام از ابتدای ماه مه بالاترین شیب افزایش را دارد.
تولید صنعتی در چین، بزرگترین واردکننده نفت خام جهان، در ماه مه افزایش یافت اما این افزایش کوچکتر از حد انتظار بود. این نشان می‌دهد که احیای دومین اقتصاد بزرگ جهان هنوز جدی نیست. البته پالایشگاه‌های این کشور تولید خود را در ماه مه 8.2 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته افزایش دادند و به حدود 13.6 میلیون بشکه در روز رسیدند.
نظارت بر عملکرد اوپک پلاس در هفته جاری
اوپک و متحدانشان در قالب اوپک پلاس، هفته گذشته یک نشست از طریق ویدئوکنفرانس داشتند و در این نشست تصمیم گرفتند که کاهش تولید 9.7 میلیون بشکه‌ای خود را بدون در نظر گرفتن سهم 100 هزار بشکه‌ای ونزوئلا یک ماه دیگر تمدید کنند؛ یعنی 9.6 میلیون بشکه در روز تا پایان ماه ژوئیه. این میزان حدود ۱۰ درصد از عرضه جهانی نفت است که اوپک پلاس با هدف حذف بخشی از مازاد عرضه موجود در بازار، این کاهش را دنبال می‌کند.
در این باره مدیرعامل شرکت گازپروم نفت روسیه توافق تمدید کاهش تولید اوپک پلاس تا پایان ماه ژوئیه را منطقی دانست و گفت: «هنوز عرضه و تقاضا در بازار نفت متوازن نشده است.»
به‌گزارش تاس، الکساندر دیوکوف در گفتوگو با شبکه تلویزیونی روسیه-۲۴ بیان کرده است: «همچنان مقدار زیادی عرضه مازاد وجود دارد که در چند ماه اخیر وارد بازار شده است. با توجه به اینکه ما تازه در حال خارج شدن از قرنطینه هستیم، تمدید کاهش بی‌سابقه تولید به‌مدت یک ماه دیگر کاملاً منطقی است.»
گفته می‌شود که احتمالاً هیأت نظارت اوپک پلاس، پنجشنبه هفته جاری در مورد کاهش تولید و بررسی این موضوع که آیا کشورها به سهم خود متعهد بوده‌اند یا نه، گفتوگو خواهند کرد. رویترز با انتشار این خبر از تلاش عراق برای کاهش بیشتر تولید نوشته است. وزیر نفت عراق اعلام کرده است که صادرات این کشور در ماه ژوئن به‌طور میانگین
۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. احسان عبدالجبار اسماعیل که به‌تازگی مسئولیت وزارت نفت عراق را به‌عهده گرفته است در مصاحبه‌ای با تلویزیون الشرقیه عراق گفته به نفع عراق است که به توافق کاهش تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش، موسوم به «اوپک پلاس» پایبند باشد. وزیر نفت عراق همچنین می‌گوید: از مقام‌های اقلیم کردستان عراق خواسته‌ایم در ماه ژوئن حداکثر ۳۷۰ هزار بشکه در روز صادر کنند تا به پایبندی این کشور به سهمیه اوپک پلاس کمک کند.
عراق یکی از کشورهای عضو اوپک است که در ماه مه، پایبندی کافی به این توافق نداشته اما قرار است که با کاهش بیشتر تولید در ماه آتی این عقب ماندگی را جبران کند. این کشور توان تولید 4.6 میلیون بشکه در روز را دارد. بازار جهانی نفت خام انتظار دارند که توافق اوپک پلاس برای ماه‌های بعدی نیز تمدید و حتی تعمیق شود.
بی‌ثباتی قیمت نفت در کوتاه مدت
هرچند که احتمال می‌رود 6 ماه دیگر و در ابتدای 2021 میلادی قیمت نفت به 50 دلار در بشکه برسد اما پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت در کوتاه مدت به ثبات بازنگردد. مدیرعامل شرکت کونوکو فیلیپس، بزرگترین تولیدکننده مستقل نفت و گاز جهان، می‌گوید که انتظار دارد قیمت‌ها در کوتاه‌مدت بی‌ثبات باشند.
رایان لنس، در وبیناری به میزبانی انجمن مستقل نفت امریکا گفته است: «از بهبود قیمت نفت و سرعت این بهبود بعد از سقوط قیمت‌ها به ارقام منفی شگفت‌زده شدیم.»
برخی از کارشناسان عقیده دارند که قیمت واقعی برای نفت حتی کمتر از ارقامی است که الان داد و ستد می‌شود. با وجود کاهش‌های جزئی قیمت‌ها در روز گذشته، هنوز قیمت‌ها از آنچه ساختارهای بازار یعنی عرضه و تقاضا رقم می‌زنند، تبعیت نمی‌کند. این در حالی است که اکنون میزان کشتی‌های بدون تردد در دریا که نشان دهنده ذخیره‌سازی نفت روی آب هستند، کمتر شده است. در ماه مه بیشترین تعداد این نفتکش‌های ثابت در دریا ثبت شده بود و گفته می‌شود که نفت تولیدی ماه‌های مارس و آوریل به مقدار 290 میلیون بشکه در آنها نگهداری می‌شد. چراکه تقاضای جهانی 30 درصد کم و مخازن زمینی نیز پر شده بود. آن زمان 170 نفتکش نیز 74 میلیون بشکه فرآورده را ذخیره‌سازی کرده بودند.
ذخایر نفتی ایالات متحده که به‌دلیل کمبود تقاضا در انبار نگهداری می‌شد، اکنون مطابق آخرین آمار به رقم 2.1 میلیارد بشکه رسیده است. کارشناسان بر این باورند که واردات از خارج از امریکا بخصوص از مبدأ عربستان سعودی اجازه نمی‌دهد که میزان ذخایر کاهش چندانی داشته باشد. از این روست که ناظران بازار معتقدند قیمت‌های کنونی نیز حبابی است.
