چرا داسیلوا مهم است؟
انتخاب یک فرد به عنوان رئیس‌جمهور یک کشور تاثیرات مهمی در همه دنیا خواهد داشت، مخصوصا اگر این فرد، رویس جمهور کشوری باشد که ریه‌های زمین در این کشور جا گرفته‌اند، صحبت از برزیل است و تاثیری که انتخابات اخیر این کشور بر حفظ محیط زیست خواهد داشت.
به گزارش «انرژی امروز» در انتخابات ریاست جمهوری برزیل، لولا داسیلوا، رئیس جمهور اسبق این کشور با به دست آوردن 50.81 درصد آرای به ریاست جمهوری رسید و ژائیر بولسونارو، رئیس جمهور پوپولیست را پشت سر گذاشت. این خبر در نگاه اول شاید خبری معمولی تلقی شود از انتخابات ریاست‌جمهوری در یک کشور آمریکای جنوبی. اما به واقع انتخاب شخصی چون داسیلوا برای تمام جهان مهم است. براساس گزارش نیویورک تایمز، «برزیل طی دهه گذشته، از یک بحران به بحران دیگر گذر کرده است: تخریب محیط زیست، رکود اقتصادی، استیضاح یک رئیس‌جمهور، زندانی شدن دو رئیس‌جمهور و یک بیماری همه‌گیر (کرونا) که بیش از هر جای دیگری در خارج از ایالات متحده باعث مرگ مردم شد». اما بیش از همه این موارد تخریب محیط زیست است که برای دنیا مهم است. چون ریه‌های زمین در برزیل قرار دارد.
زائیر بولسونارو، معروف به ترامپ برزیل، پوپولیستی تمام عیار بود که علاوه بر اینکه هیچ اعتقادی به دموکراسی نداشت در از بین بردن جنگل‌های آمازون سنگ تمام گذاشته بود. حالا داسیلوا اولویت خود برای برزیل را مقابله با فقر و جلوگیری از جنگل‌زدایی اعلام کرده است.
جنگل‌ها به طور کلی نقش بسیار مهمی در برقراری تعادل آب و هوایی در کره زمین دارند. در این میان نقش جنگل‌های آمازون بیش از دیگر مناطق دنیا مهم است. جنگل آمازون بزرگترین جنگل بارانی جهانی است که بیشترین وسعت آن در خاک برزیل و پرو قرار دارد. این جنگل‌ها بالاترین تنوع زیستی دنیا را در اختیار دارند و برآورد می‌شود که 390 میلیارد اصله درخت از 16هزار گونه مختلف در این جنگل وجود دارد.
اما تحقیقات دانشمدان درباره آمازون، اصلا خبرهای خوشی به همراه ندارند. محققان دانشگاه فلوریدا می‌گویند قسمت جنوبی جنگل‌های آمازون به خاطر افزایش بهره‌برداری از منابع و آتش سوزی‌های ناشی از تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۶۴ نابود خواهد شد. طولانی‌تر شدن فصول خشک باعث شده بازه مورد نیاز ۵ ساله برای احیای پوشش گیاهی پس از آتش سوزی‌ها عملا بی‌معنی شود و این مسئله سبب افزایش علف‌های آتش‌زا و درختچه‌ها (shrubs) می‌شود.
مناطق جنگلی آمازون در جذب دی‌اکسید کربن نقش حیاتی دارد و حفظ این جنگل‌ها برای مقابله با گرمایش زمین بسیار مهم است. اما بر اساس داده‌های جدید منتشر شده توسط موسسه ملی تحقیقات فضایی برزیل از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲ حدود ۱۵۳۹ مایل مربع، معادل پنج برابر وسعت شهر نیویورک، در جنگل‌های بارانی آمازون جنگل‌زدایی شده است. سال قبل همین موسسه اعلام کرده بود که در طول یک سال جنگل‌زدایی در این منطقه، بیش از 22 درصد افزایش یافته است. به نوشته این موسسه حتی در ماه اکتبر سال 2020، منطقه‌ای به وسعت نیمی از شهر ریودوژانیرو در جنگل آمازون کاملا پاکسازی شد. این آمار نشان می‌دهد که جنگل‌زدایی در نیمه اول سال جاری میلادی در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته و از سال ۲۰۱۵ که این آمارها منتشر می‌شوند رکورد جدیدی است.
برزیل جزو کشورهای امضاکننده تعهدی بین‌المللی بود که در جریان بیست و ششمین اجلاس آب و هوایی سازمان ملل در شهر گلاسکو برای پایان دادن به جنگل‌زدایی تا سال ۲۰۳۰ امضا شد. تحلیلگران بر این باورند که از زمان به قدرت رسیدن بولسونارو در برزیل روند جنگل‌زدایی در این کشور شدت گرفته است. بولسونارو که در سال 2019 به قدرت رسید اعتنایی به انتقادات بین‌المللی درباره سیاست‌های زیست محیطی، با هدف توسعه ظرفیت اقتصادی و از بین بردن اراضی جنگلی منطقه برای امور کشاورزی، معدن و تولید انرژی نداشته است. رهبر راستگرای افراطی برزیل که به ترامپ برزیل شهرت دارد، آمارهای رسمی جنگل‌زدایی را زیر سوال می‌برد و از اقدامات خود در جهت بهره‌برداری از منابع طبیعی آمازون دفاع می‌کند.
این درحالی است که دانشمندان چند سالی است که هشدار می‌دهند تخریب زیست‌بوم این منطقه به مرحله خطرناک و غیرقابل بازگشت نزدیک شده است. یک پژوهش که نتایج آن در مجله علمی «نیچر» منتشر شد نشان می‌داد که بیش از سه چهارم از این مناطق جنگلی قابلیت احیای صدمات ناشی از خشکسالی و آتش‌سوزی و بازگشت به سلامت طبیعی خود را از دست داده است. کریس بولتون، استاد دانشگاه اکستر و یکی از تنظیم‌کنندگان این گزارش گفته است: «میزان مقاومت طبیعی جنگل‌های آمازون در نزدیکی شهرها و روستاها و یا مزارع کشاورزی و دامپروری با سرعت بیشتری از بین می‌رود و در مناطق خشک‌تر که باران کمتری باریده است با شدت بیشتری آسیب دیده‌اند.»
در دنیایی که استفاده از سوخت‌های فسیلی برای گرمایش و تولید برق و حمل‌ونقل حرف اول را می‌زند، آمازون به عنوان بزرگترین پوشش گیاهی مناطق حاره‌ای کره زمین، در جذب دی‌اکسید کربن نقش مهمی ایفا می‌کند. جنگل‌زدایی از یک سو ظرفیت طبیعی جذب دی‌اکسید کربن موجود در هوا را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر با قطع درختان حجم قابل توجهی از این گاز را در جو زمین متصاعد می‌کند. دلیل اصلی تخریب پوشش جنگلی آمازون منافع مالی است. معمولا پس از قطع درختان توسط افراد و شرکت‌هایی که به روش غیرقانونی این کار را انجام می‌دهند شرکت‌های بزرگ دامپروری و سوداگران زمین از راه می‌رسند و این اراضی را برای کشاورزی و دامپروری مورد استفاده قرار می‌دهند. فعالان و کارشناسان محیط زیست دولت ژائیر بولسونارا را که بسیاری از قوانین حفاظت از محیط زیست را لغو کرده مسئول این وضعیت فاجعه‌بار می‌دانند.
حالا همانطور که پیش‌بینی می‌شد رئیس جمهور جدید برزیل، مارینا سیلوا فعال مشهور محیط زیست را به عنوان وزیر محیط زیست خود انتخاب کرد. این اقدام داسیلوا که با استقبال کشورهای مختلف مواجه شده، کارشناسان را امیدوار کرده که دولت وی بتواند جلوی تخریب بیشتر محیط زیست در این کشور را بگیرد.
