چین پرچمدار تولید برق از انرژی خورشیدی

محققان هواشناسی و پژوهشگران محیط زیست این هفته گزارش دادند که 2023 گرم‌ترین سال ثبت شده است. آنها پیش‌بینی کردند ژانویه 2024 آن‌قدر گرم خواهد شد که در مقایسه طی یک دوره 12 ماهه برای اولین بار از آستانه 1.5 درجه‌ای که در مذاکرات 2015 پاریس بر سر آن توافق شده بود، فراتر خواهد رفت.

کشورهای بزرگ جهان در مذاکرات اقلیمی پاریس در سال 2015، برای جلوگیری از بدترین پیامدهای تغییرات آب و هوایی، هدف خود را محدود کردن گرمایش زمین به 1.5 درجه سانتیگراد (2.7 فارنهایت) تعیین کردند. امروزه دمای کره زمین درست روی این عدد قرار گرفته است.

دیروز،‌ آژانس بین‌المللی انرژی، در اولین ارزیابی خود از زمان توافق کشورها بر روی اهداف جاه‌طلبانه جدید برای کاهش سرعت تغییرات خطرناک آب و هوا و افزایش دما، گزارش داد که رشد انرژی‌های تجدیدپذیر جهان در سال 2023 با سریع ترین نرخ خود در 25 سال گذشته مواجه بود. این خبر، جزو معدود اخبار خوب زیست‌محیطی است که اگرچه در سال جدید میلادی منتشر می‌شود اما مربوط به سال گذشته است.

این آژانس مستقر در پاریس اعلام کرد که رشد سریع انرژی خورشیدی در چین عامل اصلی این افزایش است، زیرا به تولید برق از طریق انرژی خورشیدی در جهان نزدیک به 510 گیگاوات اضافه کرده است. این مقدار برای تامین برق نزدیک به 51 میلیون خانه برای یک سال کافی است.

در همین حال اروپا، ایالات متحده و برزیل نیز شاهد رشد بی‌سابقه‌ای در این زمینه هستند.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، گفت:« انرژی‌های تجدیدپذیر در مسیر افزایش 2.5 برابری تا سال ۲۰۳۰ است. افزایش بودجه برای انرژی پاک در کشورهای در حال توسعه بزرگ‌ترین چالش برای رسیدن به 11000 گیگاوات از حدود 3400 گیگاوات سال 2022 است.»

کشورها در مذاکرات اقلیمی پاریس در سال 2015، برای جلوگیری از تبدیل پیامدهای تغییرات آب و هوایی به فاجعه، هدف خود را محدود کردن گرمایش زمین به 1.5 درجه سانتیگراد تعیین کردند. براساس گزارش دانشمندان سال 2023 گرم‌ترین سال ثبت شده است و ژانویه امسال گرم‌ترین ژانویه طی 25 سال گذشته خواهد بود.

برای اولین بار طی نزدیک به سه دهه از چنین مذاکراتی، توافق نهایی در دوبی از سوخت‌های فسیلی (زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی) به عنوان «علت تغییرات آب و هوایی» نام برد و گفت که جهان باید از آنها در حال گذار باشد. اما هیچ الزام مشخصی در این مذاکرات برای انجام چنین کاری تعیین نشد.

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که استقرار انرژی خورشیدی و انرژی بادی خشکی تا سال 2028 در ایالات متحده، اتحادیه اروپا، هند و برزیل در مقایسه با پنج سال گذشته بیش از دو برابر شود. این آژانس همچنین انتظار دارد تا سال 2028 به ظرفیت انرژی پاک 3700 گیگاوات در 130 کشور اضافه شود که تقریباً تمام آن انرژی خورشیدی و بادی است.

چین که در حال حاضر کشور پیشرو در انرژی‌های تجدیدپذیر است، احتمالاً 60 درصد از ظرفیت جدید انرژی پاک را که تا سال 2028 عملیاتی می‌شود، به خود اختصاص خواهد داد.

براساس تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی قیمت قطعات خورشیدی در سال 2023 تقریباً 50 درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. این آژانس پیش‌بینی کرده کاهش هزینه‌ها و استقرار سریع پنل‌ها در سال 2024 نیز ادامه خواهد یافت زیرا تولید از تقاضا بیشتر است و همین امر موجب کاهش قیمت تمام‌شده اجناس لازم خواهد شد.

خبر بد اینکه این آژانس اعلام کرده انرژی بادی نسبت به انرژی خورشیدی با چالش‌های بیشتری روبه‌رو است؛ به‌ویژه در خارج از چین که بزرگترین ظرفیت انرژی بادی جهان را دارد. این آژانس برای دلایل این چالش به مسائلی از جمله اختلالات زنجیره تامین، هزینه‌های بالاتر و تشریفات اداری که از نصب سریع‌تر جلوگیری می‌کند اشاره کرده است.

چالش‌های کلیدی برای رشد انرژی پاک در کشورهای توسعه‌یافته، تغییر پی در پی سیاست‌ها، محیط‌های اقتصادی شکننده و سرمایه‌گذاری ناکافی در شبکه‌های انتقال برق برای تطبیق با سهم بیشتر انرژی‌های تجدیدپذیر است.

چالش‌های کلیدی در کشورهای در حال توسعه، دسترسی به منابع مالی برای نصب انرژی‌های تجدیدپذیر، فقدان حاکمیت قوی و یکدست و نبود چارچوب‌های نظارتی است. رفع این مشکلات، باعث کاهش خطرات خواهد شد و موجب جذب سرمایه‌گذاری در انرژی پاک می‌شود.