صنعت انتقال نفت ایران پیشـرو در حمایـت از سازندگـان ایرانی

«شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران» وظیفه انتقال ایمن نفت‌خام از مبادی تولید به 7پالایشگاه مهم کشور را برعهده دارد. همچنین این شرکت دریافت فراورده‌های نفتی از قبیل بنزین، نفت‌سفید، نفت‌گاز، نفت کوره و سوخت جت از 7 پالایشگاه و انتقال آنها به مخازن انبارهای نفت متصل به خطوط لوله در سراسر کشور، تأمین سوخت مایع برخی از نیروگاه‌ها، فرودگاه‌ها و بخشی از خوراک صنعت پتروشیمی و در مجموع، کنترل شبکه‌ای با کارکرد انتقال سالانه بالغ بر 123 میلیارد لیتر مواد نفتی (بیش از 58 میلیارد تن کیلومتر) را از طریق 14 هزار کیلومتر خطوط لوله در 12منطقه عملیاتی با 186 مرکز انتقال نفت، فشارشکن و تأسیسات برعهده دارد. نگهداری و بهره‌برداری پایدار، ایمن و اقتصادی از خطوط لوله، این شریان‌های حیاتی انتقال مواد نفتی، با  پشتیبانی شبکه مخابرات صنعتی از طریق 293 ایستگاه مخابراتی با ضریب اطمینان 99 99 درصد، به منظور نیل به انجام این مأموریت خطیر، صورت می‌پذیرد.

در کنار مأموریت های ذاتی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، یکی از اساسی‌ترین اهداف راهبردی مدّنظر، حمایت از سازندگان داخلی و تشویق صنعتگران به فعالیت در زمینه ساخت قطعات و تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت با تأکید بر تغییر روند تأمین کالا از منابع  خارجی به سمت منابع داخلی و قطع وابستگی به بیگانگان است. نیل به این هدف، توسعه اقتصادی و صنعتی کشور و بومی‌سازی فنّاوری‌ها را درپی خواهد داشت.شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران از نخستین شرکت های زیرمجموعه وزارت نفت محسوب می شود که در سال 1372، واحد خودکفایی و ساخت داخل قطعات و حمایت از سازندگان ایرانی را با نام اداره طراحی و مهندسی ساخت تجهیزات (از ادارات زیرمجموعه مدیریت خطوط لوله) تأسیس کرده و با عقد 17 قرارداد در سال 1373، شروع به کار کرد. در آن سال ها که تحریمی در کار نبود، با حمایت مدیران آن مقطع، ساخت پره‌های متحرک توربین های سولزر و سولار سنتار و راستون TB-4000 برای حمایت از سازندگان داخلی، سرلوحه کارهای شرکت قرار گرفت و در سال 1377 با ساخت 120 عدد پره ردیف اول و 60 عدد پره ردیف دوم توربین سولزر مدل S7 و قبول ریسک آن برای نخستین بار در کشور پره‌های ساخته شده را روی توربین نصب و باعث شد روزنامه های کثیر الانتشار آن زمان، اقدام به چاپ گزارش نصب و بهره برداری موفقیت آمیز آن کنند. پس از آن در سال 1378 با ساخت 325 عدد پره ردیف اول و 195 عدد پره ردیف دوم توربین سولار سنتار، اقدام به نصب و بهره برداری موفقیت آمیز آن شد و این روند، تا هم اکنون و در بخش‌های مختلف نیز ادامه دارد.انجام تعمیرات با اتکا به توان و نیروی داخلی صدور تقاضای اولیه برای انجام تعمیرات اساسی 16 دستگاه توربین، ساخت 4 دستگاه پکیج کامل توربو پمپ سولار سنتار برای اولین بار در کشور، تعمیر و تکمیل 3 دستگاه شاسّی توربین گازی سولارسنتار، تعمیر و بازسازی 5 فقره تقاضای مربوط به توربین های زیمنس تایفونSGT-100-2S ازجمله مواردی است که در راستای سیاست‌های شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به عنوان شرکت پیشرو در حمایت از سازندگان داخلی، برنامه‌ریزی شده است که به تبع آن، نه تنها از خروج قابل توجهی ارز از کشور جلوگیری خواهد شد، بلکه با حمایت از ساخت داخل، شکوفایی و بلوغ فنّاوری در سازندگان داخلی را نیز در پی خواهد داشت.  گفتنی است با عقد قرارداد برای انجام تعمیر و تکمیل 3 دستگاه شاسّی موجود  به 3 دستگاه توربو پمپ کامل سولارسنتار در سال 1396، قدم بزرگی در ارتقای دانش ساخت داخل پکیج کامل توربین‌های گازی در کشور برداشته شده است و ساخت کامل 4 دستگاه پکیج کامل توربو پمپ با بیش از 80 درصد ساخت داخل قطعات توربین نیز در سال 1397 اجرایی خواهد شد. همچنین برای نخستین بار در کشور، نسبت به به اتمام مراحل تعمیر و بازسازی 5 دستگاه محور HP&amp.LP توربین نئوپنیون نیز اقدام شده است. 2 دستگاه توربین سولار تاروس و سولار مارس که به دلیل شرایط حاکم و تحریم‌ها پس از اتمام مراحل تعمیرات در شرکت وود گروپ مانده بود با تصمیم مسئولان به ایران عودت داده شد و به عنوان اولین شرکت از زیر مجموعه نفت (3شرکت دارای توربین در شرکت وود گروپ هستند) موفق به عودت توربین‌های خود شد که اقدامی بسیار مهم و قابل تقدیر محسوب می شود.تولید داخلی در حمایت از ساخت داخل در صنعت انتقال نفت ایرانساخت انواع شیرآلات، انواع ترانس رکتیفایرها و شارژرها، انواع نیم لوله و وصله های فولادی و اتصالات، انواع  مکانیکال سیل ها و قطعات اصلی و فرعی پمپ‌های انتقال مواد نفتی، چکش هوایی، انواع کارت ها وتجهیزات الکترونیکی، ساخت مواد ضدّخوردگی، شست وشوی توربین، روغن توربین و مواد آتش نشانی و مواد شیمیایی روان کننده (DRA)، ساخت داخل  نوار پوشش لوله و  پرایمر، ساخت قطعات حساس انواع توربین ها مانند پره ها، دیسک ها، کارت های کنترلی، پمپ های سوخت و روغن کاری و بسیاری دیگر  از تجهیزا ت جانبی توربین ها، ساخت درایو دور متغیر 6 کیلو ولت با قدرت 1200 کیلو وات، ساخت کنترل ولو کامل الکتروهیدرولیک، ساخت انواع فیلتر سوخت روغن و هوای توربین های گازی از دیگر مواردی محسوب می شوند که در حمایت از ساخت داخل توسط این شرکت منجر به تولید داخلی شده است.ساخت درایو دور متغیر برای کنترل دور الکتروموتور القایی 6 کیلوولت با قدرت 1200 کیلو وات که استفاده از این درایوها موجب خواهد شد در شرایط نرمال، بهره‌برداری تا حدود 30 درصد صرفه‌جویی در مصرف انرژی ایجاد شود. درحالی که به دلیل کاربرد 2گانه این تجهیز در صنایع، فروش آن به ایران به دلیل تحریم‌های اعمال شده ممنوع شده بود، هم اکنون درایو ساخته شده در مدار بهره‌برداری قرار دارد. با توجه به اهمیت فوق العاده زیاد این دستگاه در کنترل بهره‌برداری از مراکز انتقال نفت و سوخت رسانی در کشور، ساخت کنترل ولو کامل توسط سازندگان داخلی در

دستور کار این شرکت قرار گرفت و با همکاری با یکی از سازندگان داخلی،  اولین کنترل ولو الکتروهیدرولیک ساخت داخل تولید شد. نکته مهم این موضوع در این است که ساخت بر مبنای مهندسی معکوس صورت نگرفته، بلکه برمبنای طراحی سازنده داخلی ساخته شده است و هم اکنون نیز در مدار بهره‌برداری قرار دارد.با عنایت به ساخت SERVO HYDRAULIC PUMP به روش مهندسی معکوس توسط متخصصان داخلی، خاطرنشان می سازد مراحل مهندسی معکوس و ساخت داخل سروهیدرولیک پمپ توربین سولار سنتار با راهنمایی کارشناسان مدیریت خطوط لوله و حمایت مدیریت کالا، توسط شرکت مهندسی پولادزمین ساخته شده است. پمپ مذکور از تجهیزات کلیدی در سیستم کنترل توربین سولار است که تولید آن در انحصار شرکت آمریکاییCessna قرار داشت و به دلیل استفاده در سیستم‌های کنترل هواپیما، این فنّاوری از حساسیت و دقت ساخت بالایی برخوردار است. حساسیت پمپ مذکور به گونه‌ای است که تلاش‌های انجام شده در راستای تعمیر این نوع پمپ سروهیدرولیک نیز موفقیت‌آمیز نبوده و در بهره‌برداری از توربین‌های مذکور کارکرد مطمئن این نوع پمپ نقش زیادی دارد. شایان ذکر است، پمپ مذکور به رغم ابعاد کوچک، قابلیت تأمین فشار بالا و یکنواخت در بازه زمانی طولانی را داراست که همین موضوع، اهمیت تلرانس‌های ابعادی ساخت و کلرینس‌های مونتاژی قطعات آن را دوچندان می‌کند. با توجه به اهمیت فوق‌العاده زیاد این دستگاه در کنترل بهره‌برداری از مراکز انتقال نفت و سوخت‌رسانی در کشور، ساخت فلودیوایدر کامل توربین نئوپنیون  توسط سازندگان داخلی در دستور کار این شرکت قرار گرفت و با همکاری یکی از سازندگان داخلی، اولین فلودیوایدر ساخت داخل تولید شده است. نکته مهم این موضوع، آن است که ساخت بر مبنای مهندسی معکوس صورت گرفته و بر مبنای طراحی قطعات توسط سازنده داخلی، ساخته شده است و هم اکنون نیز در مدار بهره‌برداری قرار دارد.