بهبود وضعیت تالاب های چهارمحال و بختیاری

کارشناسان محیط زیست چهارمحال و بختیاری معتقدند بارش‌های اخیر، جان تازه‌ای به محیط زیست چهارمحال و بختیاری به‌ویژه تالاب‌های این استان بخشیده است.

بارش‌های موثر سال زراعی 97-98 در نقاط مختلف کشور، تالاب‌ها را در وضعیت مناسبی قرار داده است.بارش‌های بهاره در چهارمحال و بختیاری در حدود 250 میلیمتر گزارش شده است و با احتساب آن بارش‌های سال زراعی جاری استان به 687 میلیمتر افزایش یافته است. در چهارمحال و بختیاری که سرچشمه رودخانه های زاینده رود، کارون و بخشی از رودخانه دز است، تغییر اقلیم و بدنبال آن تغییر بارش ها از برف به باران و افزایش دما این استان را طی یک دهه اخیر با پدیده خشکسالی مواجه کرد. خشکیدگی 60 هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس و 500 هکتار از مراتع و گون زارهای استان، ممنوعه شدن تمامی 10 دشت اصلی این استان، فرونشست دشت ها، خشک شدن 58 درصد آب چشمه ها، قنات‌ها و چاه‌ها، شکل گیری چشمه های گرد و خاک و گسترش پدیده بیابان زایی بخشی از تبعات خشکسالی در این استان بوده که به شدت متوجه منابع طبیعی و محیط زیست آن است. تالاب های استان نیز در 10 سال گذشته با کاهش شدید آورد آب مواجه بودند و بخشی از این تالاب ها خشک شده بود به گونه ای که در سال 96 میزان آورد آب تالاب بین المللی چغاخور با کاهش 85 درصدی نسبت به سال گذشته آن به 5 میلیون و 500 هزار مترمکعب رسید. اما بارش های موثر در زمستان سال گذشته و بهار امسال بخشی از نگرانی ها را برطرف کرده و وضعیت آب در این تالاب ها را تا بخش قابل توجهی بهبود داده است. کارشناسان محیط زیست چهارمحال و بختیاری معتقدند اکنون آب در تالاب بین المللی گندمان سرریز کرده و تالاب بین المللی چغاخور نیز 60 درصد آبگیری شده است. چهارمحال و بختیاری دارای تالاب‌های مهم چغاخور، گندمان و سولقان است که هریک از ارزش علمی و طبیعی بالایی برخوردار است و در فصول مختلف سال میزبان گردشگران و دوستداران طبیعت و محیط زیست است. تالاب بین المللی چغاخور از زیباترین و بزرگ‌تریـن تالاب های چهارمحال و بختیاری است و این تالاب در سایت رامسر ثبت شده و در نزدیکی شهر بلداجی و در مسیر شهرکرد- خوزستان قرار دارد. این تالاب بر اساس مطالعه رتبه بندی تالاب ها رتبه هشتم را در بین 75 تالاب مهم کشور به خود اختصاص داده است. تالاب چغاخور را مرغزاری وسیع در برگرفته که مساحت آن حدود 700هکتار برآورد شده است و این مرغزار در ماه های اردی بهشت تا مهر که سطح آب تالاب روبه کاهش می گذارد از این هم وسیع تر می شود. این ناحیه، آب و هوایی مرطوب با تابستان های معتدل و زمستان های سرد دارد و از نقاط ییلاقی چهارمحال و بختیاری است. از انواع پرندگان دائمی یا مهاجری کــه در تـالاب بین المللی چغاخور شناسایی شده اند؛ می توان به انواع مرغابی، غاز و اردک، آنقوت، چنگر، انواع حواصیل، لک لک سفید، خروس کولی و فلامینگو اشاره کرد. در تـالاب بین المللی چغاخور غیر از پرندگان یاد شده انواعی از آبزیان نیز زیست می‌کنند که ماهی کپور و کولی از مهمترین آنهاست. همچنین زیست نوعی ماهی از خانواده گامبوز ماهی گورخری در این مکان است. تالاب بین المللی گندمان با 980 هکتار وسعت و 2 هزار و 219 متر ارتفاع از سطح دریا جزو 10 تالاب برتر پرنده نگری ایران و مهمترین زیستگاه جانوری کشور برای اسکان دائم پرندگان بومی و تخم گذاری پرندگان مهاجر است. این تالاب در 70 کیلومتری مرکز استان قرار دارد. تالاب گندمان بعنوان یکی از آبگیرهای حوزه آبریز آقبلاغ با فاصله ای نه چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است، به طوری که بخشی از آب خروجــی تالاب چغاخور به این تالاب سرازیر می شود. اطراف آن نیز همچون تالاب چغاخور پوشیده از مرغزاری زیبا است. بیش از 25 گونه پوشش گیاهی تالاب و زمین های حاشیه آن را تشکیل می دهند. این تالاب، زیستگاه حدود 11 گونه ماهی از جمله انواع سیاه ماهی، کپور و ماهی کولی و دوزیستانی همچون وزغ و قورباغه و خزندگانی نظیر لاک پشت است. وجود 48 گونه پرنده بومی و مهاجر مانند انواع اردک، خوتکا، عقاب، دلیجه، کبک، تیهو، درنا، بلدرچین، کشیم، بوتیمار، حواصیل، کفچــه، لک لک، فلامینگو، غاز خاکستری و قو را به یکی از مناسبترین مکان‌های پرنده نگری در تمام فصول سال برای علاقمندان تبدیل کرده است. تالاب سولقان در 6 کیلومتری شــهر ناغان قرار دارد و منبع تامین آب تالاب، آب حاصل از ذوب برف ها و همچنین روان آب های سطحی است و رودخانه دائمی به تالاب وارد نمی شود. عمده کاربری های آن در درجه اول سیراب ساختن مراتع اطراف تالاب است که مورد استفاده دامداران منطقه قرار می گیرد. در گذشته این تالاب محل زادآوری پرندگان آبزی به خصوص اردک بود و بیش از 25 گونه گیاهی و 11گونه ماهی از جمله ســیاه ماهی و کپور در تالاب زیست می کنند. حدود 48 گونه پرنده بومی و مهاجر از جمله انواع اردک، خوتکا، عقاب، دلیجه، کبک، بلدرچین، درنا، کشیم، بوتیمار، حواصیل، لک لک، فلامینگو، غاز، قو و همچنین پستاندارانی چون موش صحرایی، شغال و روباه معمولی در این تالاب زیست می کنند.