بدهی 6 میلیون و 900 هزار تومانی هر تهرانی!

بدهکاری شهرداری تهران همچنان محل مناقشه مدیریت سابق و فعلی شهری است؛ در تازه‌ترین عدد مطرح شده، تهران ۶۹ هزار میلیارد تومان بدهی دارد.

محمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران روز گذشته ۱۰ شهریور ماه فهرست بدهی‌های ۶۹ هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران را منتشر کرد. این در حالی است که مدیریت شهری پیشین تهران از محمدباقر قالیباف گرفته تا اعضای شورای شهر با این عدد موافق نیستند و مبلغ بدهی‌های شهرداری تهران را کمتر از ۲۰ هزار میلیارد تومان عنوان می‌کنند.

دعوای عددی

رقم بدهی‌های شهرداری تهران روز به روز در حال تغییر است. یک روز که همان میانه مرداد ۹۶ باشد، ۱۶ هزار میلیارد، روزی که در نیمه دوم ۹۷ باشد ۵۴ هزار میلیارد تومان و روز گذشته در صد و شصت و دومین جلسه شورای شهر تهران ۶۹ هزار میلیارد تومان! با احتساب جمعیت ۱۰ میلیون نفری تهران، هر پایتخت نشین شش میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بدهکار است.

اینکه کدام رقم می‌تواند مبلغ واقعی بدهی شهرداری تهران باشد مهم است، اما مهم تر از آن این است که چرا شهرداری تهران با آنکه یکی از بزرگترین سازمان‌های پردرآمد ایران است رقم بدهکاری‌اش سر به فلک می‌زند. یافتن پاسخ این سوال احتمالا و تا پایان بررسی‌های تمام گزارش تفریغ بودجه‌های شهرداری دوره اصولگرایان، به اندازه همه رقم‌هایی که درباره بدهکاری‌های شهرداری تهران گفته می‌شود، متناقض خواهد بود.

اختلافات بر سر بدهی‌های نجومی کمی بعد از رفتن قالیباف از شهرداری تهران آغاز شد. شورای شهر پنجم سر کار آمد و پس از آن بود که صحبت‌هایی درباره مبلغ بدهی شهرداری تهران مطرح شد. پیش از رفتن قالیباف کمتر پیش آمد که درباره بدهکار بودن شهرداری تهران سخنی گفته شود. هرچند رحمت اله حافظی، عضو شورای شهر پیشین گفته بود شهرداری تهران بسیار بدهکار است، اما شورای شهر دوره‌های دوم تا چهارم، حکومت مطلق محمدباقر قالیباف را بر تهران زیر سوال نبرد. پس از رفتن قالیباف بود که گفتند کمر تهران زیر بار بدهی‌ها خم شده است و حتی در دادن حقوق کارمندان خود هم بازمانده است تا آنجا که شهرداری تهران از استخدام نیروی تازه در این سازمان منع شد. تازه آن زمان بود که خود قالیباف از بدهی‌ها گفت. او بهمن ماه سال ۹۷ از بدهکار بودن شهرداری تهران سخن به میان آورد و در برنامه تلویزیونی بدون توقف، گفت: «این رقم ۵۴هزار میلیارد تومانی که مدیریت شهری فعلی به مدیریت شهری قبلی نسبت می‌دهد، یک دروغ بزرگ است و بنده آن را تکذیب می‌کنم و در واقع هر کسی که نخواهد کار کند و بخواهد در قدرت بماند باید دروغ بگوید.»

او البته اصل بدهکار بودن شهرداری تهران را زیر سوال نمی‌برد و تاکید می‌کند: « وقتی شورای چهارم تمام شد ما گزارش‌هایی را درباره میزان بدهی‌ها و اموال شهرداری تهران به شورای چهارم دادیم و این موضوع به‌صورت مصوبه شورا درآمد که میزان بدهی‌های شهرداری چقدر است و در نهایت هم این مصوبه به شورای پنجم ارائه شد و هم‌اکنون هم اسنادش موجود است. در آن مصوبه میزان بدهی‌های شهرداری تهران ۱۶هزار میلیارد تومان بود که از آن رقم ۱۴هزار میلیارد تومان مربوط به طلب شهرداری از دولت است که این موضوع در دوره آقای نجفی شهردار وقت تهران هم تاکید شد علاوه بر اینکه باید دولت دهم یک میلیارد دلار براساس مصوبه مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام به شهرداری می‌داد که این موضوع هم محقق نشد.» قالیباف در این گفت و گو بدهی‌های شهرداری را به گردن دولت می‌اندازد.

ابوالفضل قناعتی، عضو سابق شورای شهر تهران اما درباره عمده بدهی‌های شهرداری تهران نظر دیگری دارد. او بدون اینکه به طلب شهرداری از دولت اشاره کند به سازندگی می‌گوید: « عمده بدهی شهرداری تهران به پیمانکارهایی است که کارهای عمرانی انجام داده‌اند. شرکت‌های کوچک و بزرگی که فعالیت ساخت و ساز در شهر تهران داشته‌اند و شهرداری در تامین مبلغ قرارداد آنها ناتوان مانده است.»

وقتی دو تن از مدیران شهری دوره گذشته با یک عقیده و دیدگاه سیاسی دو نظر متفاوت درباره بدهی‌های تهران دارند، نمی‌توان به این راحتی‌ها پاسخی به سوال دلیل بدهکاری نجومی تهران داد.

با این حال در ماه‌های پایانی سال ۹۶ و در زمان مدیریت محمدعلی نجفی بر شهر تهران در جلسه شورای شهر، نجفی درباره نوع بدهی‌های شهرداری زمان قالیباف گفت: «۶۵ درصد بدهی ثبت شده شهرداری تا امروز بدهی‌های بانکی است. دیون و بدهی‌های ثبت نشده شهرداری چند نوع است که ۲۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تقریبا قطعی است و ممکن است دو-سه هزار میلیارد آن ثبت نشده باشد.»

میرلوحی هم عمده بدهی‌های شهرداری تهران را بدهی به بانک‌ها عنوان می‌کند و مبلغ آن را ۳۰ هزار میلیارد تومان مطرح کرده است.

زخم کهنه نجفی

پرداختن به بدهی‌های شهرداری تهران از زمانی که محمدعلی نجفی، شهرداری پیشین تهران روی کار آمد قوت بیشتری گرفت. نجفی در سی و هفتمین جلسه شورای شهر تهران که در دی ماه ۹۶برگزار شد، گفت: «مرتب تذکر دادم انصاف و بی‌طرفی در گزارش مورد توجه قرار گیرد. مجموع بدهی ثبت شده، ثبت نشده قطعی و احتمالی ۵۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان است، یعنی سه برابر بودجه سال ۹۶ این در حالی است که بودجه سال ۹۶ هم صد در صد محقق نشده است.»

نجفی در روزهای نخست سال ۹۷ از سمت خود به عنوان شهردار تهران کناره گیری کرد. درباره دلایل استعفای محمدعلی نجفی حواشی متعددی به وجود آمد که یکی از آنها فشارهای قالیباف در مخالفت با پرداختن به بدهی‌های شهرداری عنوان شد. این ادعا هیچ گاه ثابت نشد و پس از استعفای نجفی هم شورای شهر تهران به مساله مبلغ بدهی‌های شهرداری زمان قالیباف پرداخت. درباره دلایل استعفای نجفی عده‌ای هم گفتند که سنگین بودن بدهی‌های شهرداری تهران باعث شده تا او از زیربار مسئولیت مدیریت شهری تهران شانه خالی کند.

با این حال قناعتی درباره صحت این ادعا به سازندگی می‌گوید: «این حرف‌ها مضحک است. کسی که شهرداری تهران را تحویل می‌گیرد با علم به اینکه این سازمان چه کم و کاستی‌هایی دارد مدیریت آن را می‌پذیرد. اگر نجفی راست می‌گفت و بدهی‌ها را احصا کرده بود باید تا آخرش می‌ماند اگر نه که از همان ابتدا نمی‌آمد و می‌گفت؛ با این عدد بدهی، شهرداری تهران را تحویل نمی‌گیرم. او یک سال وقت مردم و شورای شهر تهران را گرفت و در نهایت گفت شهرداری بدهکار است و من نمی‌آیم. نجفی به دلیل مشکلاتی که داشت و در ادامه به آن مساله خانوادگی منجر شد نتوانست مسئولیت شهردای تهران را بر عهده بگیرد و گردن بدهی‌ها انداخت.»

اسناد رو شده برای تضعیف یک جریان!

محمود میرلوحی، عضو کمیسیون اقتصادی شورای شهر تهران، روز گذشته در صد و شصت و دومین جلسه شورا اسنادی را با عنوان فهرست بدهی‌های شهرداری تهران منتشر کرد. او در مورد دقیق بودن این رقم به فارس گفته است: «بدهی شهرداری به بانک‌ها حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده که ۲۰ هزار میلیارد تومان آن اصل و ۱۰ هزار میلیارد تومان سود بوده است. پیمانکاران از سال ۹۳ طلبکار بودند و در حال پرداخت دیون هستیم. قبلا عددهای مختلفی اعلام می‌شد اما مدام زوایای پنهان دیون مشخص می‌شد اما شهرداری جدول دیون را برای ما ارسال کرد.»

در مقابل ابوالفضل قناعتی، درباره اظهارات میرلوحی در جلسه شورای شهر تهران، حق شکایت را به قالیباف می‌دهد و می‌گوید: « شورا اگر این ادعا را دارد مدرکی ارائه دهد. مدیر شهری پیشین این حق را دارد که شکایت کند زیرا شورای شهر به او تهمت می‌زند.»

او ادامه می‌دهد: « عصر حجر که نیست، شورای شهر با این ادعا باید اسنادی واضح و روشن ارائه دهد. چندی پیش در مناظره‌ای که با آقای میرلوحی داشتم این ادعاها را مطرح کرد و من هم گفتم مدارکش را بر این ادعا نشان دهد او سندی نداشت.»

قناعتی با اشاره به صحبت‌های قدرت الله گودرزی، معاون محمدباقر قالیباف در زمان شهرداری، بدهی‌های این سازمان را زیر ۲۰ هزار میلیارد تومان عنوان می‌کند و می‌گوید: «این که نمی‌شود معاون قالیباف رقم ۱۶ هزار میلیارد را مطرح کند و شورای شهر تهران مبلغ دیگری را منتشر کند. این مباحث باعث سردرگم شدن مردم می‌شود. این ادعایی واهی برای تضعیف یک جریان دیگر است. اگر میرلوحی مدرکی هم ارائه داده باید مورد تایید مرجع معتبری باشد.» او ادامه می‌دهد: « اقدام شورا در جهت بزرگنمایی کردن بدهی شهرداری فرار رو به جلو است زیرا آنها کم کاری می‌کنند و کاستی‌ها را به گردن جریان رقیب می‌اندازند. اگر راست می‌گویند و ما بدهی داریم چرا کارهای قانونی آن را راه نمی‌اندازند. اینها که گفتند ما مونیتور شفاف‌سازی داریم پس چرا طلبکارها را مشخص نمی‌کنند و سوال دیگر آنکه چرا با این همه اختلاف در مبلغ، سازمان بازرسی کل کشور به مساله ورود نمی‌کند.»