خوزستان زند ه می ماند؟
«خوزستان نفس ند ارد »،« خوزستان زیر خاک د فن می‌شود »، «مراسم ترحیم خوزستان: از خاک بود یم و به خاک پیوستیم» و…؛ عبارت های اینچنینی و عکس نوشته های متعدد ی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند؛ روایت ناخوشایندی است از بروز معضلی زیست محیطی در استان خوزستان که مد ت طولانی است ازسوی مرد م این استان فریاد زده می شود، اما تاکنون تدبیری برای رفع آن اند یشیده نشده است. ۱۳ سال است که گرد و غبار مهمان ناخواند ۀ مرد م خوزستان شد ه و زند گی را برای آنها رو به نابودی کشانده است. هربار نیز قرار و مد ارهای متعد د برای رفع معضلات گذاشته‌می‌شود و زمزمه هایی نیز برای تخصیص اعتبار به گوش می‌رسد ،اما خبری از اجرای برنامه‌ها منتشر نمی شود. اگرچه انگشت اتهام به سوی مسئولان ارشد د ولت گذشته د ر این خصوص نشانه می رود، اما د ر همان نخستین روزهای آغاز به کار د ولت یازدهم نیز رئیس سازمان حفاظت محیط زیست د ر سفرهایی که به این استان د اشت، بارها اعلام کرد که د ر این زمینه نمی‌تواند برنامۀ کوتاه مد تی د اشته‌باشد . این روزها و با گذشت ۳ سال و اند ی از آغاز به کار د ولت تد بیر و امید، وضعیت به مرز بحران رسید هاست. چالش اصلی د ر این روزها فقط به ریزگرد ها خلاصه نمی شود. به د لیل افزایش رطوبت هوا، خاک موجود د ر مناطق استان به گل تبد یل می‌شود و با توجه به افزایش کم سابقۀ باران د ر چند وقت گذشته، با تبد یل خاک‌ها به گِل، سیستم برق رسانی نیز مختل شد و بخش عمد های از استان د ر چند روز متوالی، با قطعی برق طولانی مد ت مواجه شد. مشکل اما به این موارد نیز ختم نمی شود، زیرا به د لیل فقد ان ژنراتور د یزلی د ر بخش تصفیه و پمپاژ آب، مرد م این مناطق با مشکل قطعی آب نیز چند روزی را د ست و پنجه نرم کرد ند.
اگرچه ریزگردهای ناخوانده در چند سال گذشته به طور غیرمتناوب و هرازچندگاهی به سراغ مردم خوزستان می آمدند، اما خوزستان ها امسال چالش های متعدد و پیاپی از جنس فراوانی ریزگرد و خاک و گِل را همراه با قطعی آب و برق تجربه کردند. با تداوم این روند و وضعیت نابسامان برای زندگی روزمره، بالاخره کاسۀ صبر همه لبریز شد. نامه‌ها و اظهارنظرها و درخواست‌ها یکی پس از دیگری در فضای مجازی و مطبوعات برای رسیدگی به این وضعیت ناگوار منتشر شد. در این بین و بعد از اعتراض های پیاپی مجمع نمایندگان خوزستان، عزم مجلس برای حلّ این مشکل جزم شد. علاوه بر اظهارنظرهای شخصی نمایندگان درخصوص وضعیت گرد و غبار این استان، در صحن علنی هم اعتراض های متعددی انجام شد که در نهایت، رئیس مجلس از پیگیری این موضوع در تعامل با دولت خبر داد. پس از آن هم مجمع نمایندگان این استان با جمع‌آوری ۵۰ امضا، نامه‌ای را در صحن علنی قرائت کردند و از دولت، خواهان رفع مشکل شدند.
نمایند گان خوزستان: همراهی د ولت واجب تر از بود جهعلی ساری، نمایندۀ مردم اهواز در گفتگو با «مدیریت سبز» اینچنین عنوان کرد که اگر دولت اعتبارهای تعیین شده را می پرداخت، بخش عمده‌ای از مشکلات حل می‌شود. البته او معتقد است که در شرایط کنونی، مسئلۀ اعتبارات مطرح نیست، بلکه ما نیازمند اهتمام دولت هستیم. همچنین در نشست خبری اعضای مجمع نمایندگان خوزستان، همایون یوسفی، دیگر نمایندۀ اهواز نیز به «مدیریت سبز» گفت که باید با تشکیل کمیته‌ای ویژه، موضوع پیگیری و مرتفع شود.
رئیس جمهور:باید همواره متحد و یکپارچه باشیم، زیرا همه ایرانی هستیم و زیر یک پرچم قرار د اریم. شک ند ارم، روزی که گرد و غبار اهواز را فرامی‌گیرد ، همۀ ایرانیان نگران هستند و احساس غم و اندوه می‌کنند.
نامه نگاری نمایندگان برای تعامل بیشتر د ولت و مجلسدر این بین علی محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی و آب و منابع طبیعی، با ارسال نامه به رئیس مجلس درخواست برگزاری جلسه با معاون اول رئیس جمهور، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و وزارتخانه‌های مرتبط شد. بعد از اعلام این درخواست، بلافاصله و در همان روز چنین جلسه‌ای برگزار و وزارت کشاورزی موظف به مهار کانون‌های بحران شد. همچنین تأمین اعتبارات برای حلّ این معضل در دستور کار دولت قرار گرفت. بعد از برگزاری این جلسه بود که فریدون حسنوند، رئیس کمیسیون انرژی، نیز در نامه‌ای به رئیس جمهور خواهان برگزاری جلسه‌ای با حضور رئیس جمهور و وزرای نفت و نیرو شد.
علاج قطعی و نه مقطعی معضلاتدرحالی که با آغاز نشست های مجلس و دولت، رسیدگی به وضعیت ناگوار در استان خراسان تسریع یافت، اما با رسانه‌ای شدن اظهارات مقام معظم رهبری در ابتدای جلسۀ درس خارج فقه مبنی بر ضرورت رسیدگی به مشکلات و خسارت‌های شدید پدید آمده بر اثر سیل و گرد و غبار در مناطق جنوب کشور، تحرک بیشتری ازسوی مسئولان در این خصوص مشاهده شد. ایشان اعلام داشتند که این حوادث حقیقتاً دل انسان را می‌خراشد و مسئولان موظفند که با فکر و کار و تلاش و همدلی با مردم، به این مشکلات رسیدگی و برای علاج قطعی آنها چاره‌اندیشی و اقدام کنند: «مسئولان وظیفه دارند به این مشکلات رسیدگی کنند و اگر کسی به فکر مردم باشد، نمی‌تواند در مقابل مسائل دشوار خوزستان راحت بماند.»
د ستور رئیس مجلس برای پیگیری مشکلات خوزستانپس از اینکه عباس پاپی زاده، نماینده مردم دزفول، در اخطار خود به دولت، سخنان مقام معظم رهبری دربارۀ وضعیت خوزستان اشاره کرد، علی مطهری، نایب رئیس مجلس از دستور رئیس مجلس برای پیگیری مشکلات خوزستان خبر داد و گفت: «رئیس مجلس شورای اسلامی برای پیگیری مشکلات اخیر مردم خوزستان با صدور دستوری خطاب به رئیس کمیسیون انرژی، خواستار تهیۀ گزارش اقدامات انجام شده به وضعیت فعلی مردم این منطقه شد.»
واکنش تلگرامی ابتکاربعد از برگزاری نشست های مشترک با وزرای نفت و نیرو برای تسریع د ر رسید گی به وضعیت نابسامان خوزستان و انتشار خبر تصمیم رئیس جمهور و برخی اعضای هیئت د ولت د ر خوزستان، اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که اخیراً نیز مخاطب بسیاری از پرسش ها و هشد ارهای منتقد ان قرار گرفته، د ر واکنش به وضعیت موجود و به صورت تلگرامی، واکنش نشان د اد: «وقوع طوفان های گرد و غبار بسیار ناگوار و سبب عوارض مختلفی برای مردم است. مقابله با گرد و غبار از برنامه های مورد توجه د ولت است؛ از کاشت نهال با مسئولیت سازمان جنگل ها و مراتع تا احیای هورالعظیم که اگرچه هر یک با مشکلات متعد د ی روبه رو است، ولی د ر برخی بخش ها کم و بیش و د ر برخی د یگر به طور قابل ملاحظه ای اقد امات مشهود است، اما د رعین حال روند خشکسالی 2 د هه ای خوزستان و بسیاری از نقاط د یگر غرب آسیا رو به تزاید بود ه است.»هرچند بسیاری از منتقد ان، مسئولیت اصلی وضعیت کنونی را تعلل سازمان حفاظت محیط زیست و مسئولان آن می پند ارند، اما از نگاه معصومه ابتکار، رسید گی به این موارد، نیازمند همراهی تمامی بخش هاست: «این مسئولیت یک شخص نیست؛ بلکه مسئولیت میان سازمان هواشناسی، وزارت کشور، وزارت بهد اشت، د رمان و آموزش پزشکی، وزارت نیرو، وزارت کشاورزی و سازمان جنگل و مراتع و آبخیزد اری، وزارت امور خارجه، سازمان برنامه و بود جه و سازمان حفاظت محیط زیست توزیع شد ه است، همچنین یک مسئولیت بین المللی هم د ر میان هست.»
وقتی رئیس جمهور وارد می شوداگرچه براساس گزارش های ارائه شد ه به هیئت د ولت و بررسی های اسحاق جهانگیری از وضعیت خوزستان، رئیس جمهور با صد ور د ستور های ویژه، خواستار رسید گی به معضلات و رفع موانع موجود شد ه بود، اما در نخستین اظهارات خود بعد از ورود به اهواز د ر سومین روز اسفند، با تأکید بر اینکه مشکل مردم هر منطقه، مشکل کلّ ملت ایران است، از همۀ تلاشگران برای حلّ مشکلات مردم خوزستان قد رد انی و تصریح کرد : «برای حلّ مشکلات زیست محیطی و ریزگرد ها، خسته و مأیوس نمی‌شویم و تلاش ها همچنان ادامه می باید .»د رحالی که افتتاح چند طرح و پروژه نیز د ر برنامه های سفر رئیس جمهور به خوزستان گنجانده شده بود ، اما رسید گی به معضل گرد وغبار این استان د ر نشست کارگروه ملّی مبارزه با ریزگردها و شورای اد اری استان خوزستان با حضور دکتر روحانی در د ستور کار قرار گرفت. رئیس جمهور در این نشست با اشاره به اینکه وقتی مرد م د چار مشکل می شوند ، به جای مچ گیری باید دست یکد یگر را بگیریم، افزود: «باید همواره متحد و یکپارچه باشیم، زیرا همه ایرانی هستیم و زیر یک پرچم قرار د اریم. شک ند ارم، روزی که گرد و غبار اهواز را فرا می‌گیرد ، همۀ ایرانیان نگران هستند و احساس غم و اند وه می‌کنند .»
