خواست برنامه و بودجه از شرکت ملی نفت، تولید بر اساس هزینه هر بشکه است
آنطور که زبیدی توضیح داد، سازمان برنامه و بودجه کشور از شرکت ملی نفت ایران خواسته است تا به سمت تولید بر اساس هزینه تولید هر بشکه (Fee per Barrel) برود
همه آمده بودند؛ چه کارشناسان و معاونین مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت که برای رفع مسائل و ابهامات کارشناسان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب آمده بودند و چه تیم حرفه‌ای مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت که برای ارائه گزارش برنامه بازدید یک هفته‌ای از تاسیسات و واحدهای فرآورش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به منظور بازسازی و نوسازی از شنبه تا چهارشنبه (۱۸ تا ۲۲ آبان ماه ۹۸) به اهواز سفر کرده بودند.
یک سفر کاری که با رویکرد حل جهادی مشکلات انجام شده بود. به گفته کریم زبیدی، مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، این الزام به وجود آمده بود که در کنار مکاتباتی که بین شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و تهران انجام می‌شد، جلسه‌ای به اتفاق همکاران این مدیریت، مشترک با همکاران شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برگزار و از نزدیک به مسائل آن‌ها پرداخته شود و رویکرد این سفر چیزی نبود جز حل و فصل حداکثری مشکلات پیش روی تولید و توسعه.
موضوع ها اما متنوع بود؛ ادهمی، مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی نفتخیز جنوب در پاورپوینت جامعی که آماده کرده بود، سرفصل مطالب را به اطلاع مدیر و معاونین برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران می‌رساند و بعد یک به یک مدیر و یا رئیس هر واحد به تفصیل در مورد مساله توضیح می‌دادند و راهکارها بررسی می‌شد.
تعیین تکلیف و غربالگری پروژه‌های سطح‌الارضی، اهم محورهای مرتبط با پیش بینی برنامه تولید سال آتی، پروژه ها و شرح نیازها، از جمله برنامه تولید و فعالیت‌های پشتیبانی حفاری و زیرسطحی، شرح نیازها و پروژه‌های روسطحی، پرداخت‌های مالی، زیر ساخت‌ها (تامین سرور و تجهیزات کامپیوتری، جاده‌های عملیاتی فرودگاه‌های شرکتی و…) و نیز بررسی موارد مرتبط با شرح نیازها و پروژه‌ها شامل پروژه‌های ضروری مرتبط با تعهد تولید سال ۱۳۹۸، پروژه‌های نیازمند اخذ مجوز تشریفات مناقصه، تعیین تکلیف تعدادی از پروژه‌های بدون مجوز، ابلاغ مصوبات مرتبط با قراردادهای جاری و پروژه‌های ویژه موسوم به ۱۴+۴، همه جز سرخط‌هایی بود که در این جلسات فشرده ۲ روزه به آن‌ها پرداخته شد.
به گزارش «انرژی امروز» از شرکت ملی نفت ایران، آنطور که زبیدی اشاره کرد، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب یکی از مناطق بزرگ و مهم برای شرکت ملی نفت ایران است که بخش عمده تولید نفت کشور نیز از اینجا صورت می‌گیرد و همین مسئله منجر به آن شده که طرح‌ها و مسائل مالی این شرکت فرای سایر شرکت‌ها باشد و این نیاز احساس شود که به‌طور خاص به مسائل آن پرداخته شود.
شرکتی که روز به روز دقیق‌تر می‌شود
البته محوریت این جلسات یک چیز بود؛ اینکه پروژه جدیدی تعریف نمی‌شود، مگر آنکه ضروری باشد؛ مسئله‌ای که شاید دست مدیران و روسای شرکت ملی مناطق نفتخیز را اندکی بسته می‌گذاشت. البته این محدودیت، توجیهاتی هم داشت؛ آنطور که مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران گفت: شرایط بین‌المللی برای کشورمان به گونه‌ای رقم خورده که باید پروژه‌ها محدود به ضروریات شوند و این محدودیت‌ها دست شرکت‌ها را برای تعریف پروژه‌ها محدود کرده است؛ اما این محدودیت‌ها در بسیاری از موارد کار درستی است؛ با این حال در یک سری موارد لازم است مقداری انعطاف به خرج دهیم؛ چراکه شرایطی وجود دارند که ما تعهداتی در قبال پیمانکاران داریم و برخی از آن ها مشاوران قبلی ما بوده‌اند که باید به نحوی عاقلانه، منطقی و صحیح در چارچوب قوانین موجود با آن ها تعامل کنیم.
اما شرایط خاص بین‌المللی تنها موردی نیست که شرکت ملی نفت ایران را بر آن داشته به محدودسازی پروژه‌ها اقدام کند؛ در واقع شرکت ملی نفت ایران آرام آرام به سمت یک شرکت متعهدتر و دقیق‌تر گام بر می‌دارد. آنطور که زبیدی توضیح داد، سازمان برنامه و بودجه کشور از شرکت ملی نفت ایران خواسته است تا به سمت تولید بر اساس هزینه تولید هر بشکه (Fee per Barrel) برود؛ به بیان ساده‌تر باید هزینه‌های تولید و سرمایه‌ای که صرف تولید یک بشکه نفت می‌شوند، مشخص شود و با هزینه فروش آن بشکه نفت ارزیابی شود و برای کاهش این هزینه تولید، اقدام صورت گیرد تا درآمد بیشتری از تولید نفت داشته باشیم.
اگرچه به گفته زبیدی هنوز این طرح به مرحله اجرا نرسیده و شخص وزیر نفت و افراد بسیاری درگیر این طرح و برنامه‌ریزی برای آن هستند؛ اما با اجرایی شدن این طرح و کاهش هزینه‌ها می‌توان به کارهای شرکت نظم بیشتری داد؛ در حال حاضر به دلیل آنکه هزینه دقیق هر بشکه نفت مشخص نیست، هزینه کردهای اضافی برای تولید و سرمایه‌گذاری انجام می‌شود؛ اما اگر قرار باشد به‌عنوان یک شرکت متعهد برای تولید عمل کنیم، حساب و کتاب‌های مالی دقیق‌تر، شفاف‌تر و محدودتر می‌شود.
نیازی به پروژه جدید توسعه‌ای احساس نمی‌شود
احمد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، البته به این محدودیت‌ها از زاویه دیگری نگاه کرد و وقتی از او پرسیدیم که این شرکت چه برنامه‌ای برای کنارآمدن با محدودیت‌های قراردادهای توسعه‌ای دارد، گفت: این محدودیت‌ها بر اساس ابلاغیه ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۷ به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ابلاغ شد و موضوع جدیدی نیست و در واقع مخاطب آن پروژه‌های سرمایه‌ای جدیدی است که مستقیما به برنامه تولیدی که برای هر سال تعیین می‌شود، ارتباطی ندارد؛ به‌طور مثال این ابلاغیه پروژه‌های پشتیبانی تولید و یا پروژه‌های سنگین‌تری از جمله نوسازی و بازسازی تاسیسات را شامل می‌شود و کاری به پروژه‌هایی که برای برنامه تولید هر سال هستند، ندارد؛ چراکه وزارت نفت تمامی ابعاد را برای طرح‌های عمده از جمله نوسازی و بازسازی تاسیسات و یا جمع‌آوری گازهای مشعل و نیز قراردادهای توسعه میدان محور که همان قراردادهای IPC و یا نوع نفتخیز جنوب آن هستند را مد نظر قرارداده است و یا به صورت تامین مالی به صورت epc و epd تعریف شده‌اند و دیگر در چنین رویکردی جایی برای قرارداد جدید باقی نمی‌ماند که شرکت‌ها بخواهند برای خود قرارداد جدید منعقد کنند و پروژه جدید توسعه‌ای تعریف شود.
محمدی اینطور تصریح کرد که چون برای رسیدن به اهداف تولیدی، برنامه‌ریزی مدون صورت گرفته است و همه چیز در دسته‌بندی قرار دارد، بنابراین نیاز به تعریف پروژه‌های سرمایه‌ای توسعه‌ای جدید نداریم.
در واقع اشاره محمدی به قراردادهای ۲۸ مخزن شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بود که در قالب epc و epd برای توسعه میادین منعقد می‌شوند و ۶ مورد از آن‌ها شروع به کار کرده‌اند و ۲۱ قرارداد دیگر که برای ۲۸ مخزن باقی مانده‌اند در آینده منعقد می‌شوند، از مجموع ۲۷ قرارداد برای ۲۸ مخزن که ۶ مورد منعقد و به مرحله اجرا رسیده‌اند، ۲ مورد نیز در مرحله ترک تشریفات هستند و مابقی مراحل برگزاری مناقصه را می‌گذرانند و به گفته محمدی طی ۶ الی ۷ ماه آتی، برنده مناقصه مشخص می‌شوند و به مرحله اجرا در می‌آیند.
بوسترها و خطوط لوله در اولویت
یکی از موضوعات مهمی که در جریان جلسه دو روزه به آن پرداخته شد، موضوع خطوط لوله تحت کنترل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و همچنین بوسترها یا تلمبه‌خانه‌هایی بود که نفت را به سمت مبادی صادراتی یا مصرفی پمپاژ می‌کنند. به اذعان مدیران و کارشناسان، نوسازی و بهسازی این تجهیزات یکی از اولویت‌های شرکت ملی نفت ایران است و بر همین اساس جلسات متعددی برای این اقدام برگزار شده است.
در این جلسه نیز این موضوع و راهکارهای مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت که از آن جمله بررسی بوسترها و امکان سنجی سرمایه‌گذاری برای بهبود آن از سوی یک شرکت معتبر ژاپنی بود. اما مهم‌ترین راهکارهای ارائه شده برای این مسئله، طرح استفاده از ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به‌منظور نوسازی و بهسازی این تجهیزات از محل صرفه جویی ایجاد شده و یا استفاده از قراردادهای epcf بود.
در همین راستا مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب گفت: در این شرکت سه بوستر یا تلمبه‌خانه عمده وجود دارند که تقریبا کل نفت تولیدی مناطق خشکی کشور را به سمت مبادی مصرف ارسال می‌کنند؛ به‌طور مثال نفت تولیدی از میدان‌های غرب کشور از سوی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در میادینی همچون چشمه‌خوش و دهلران توسط خط لوله به غرب کارون ارسال می‌شود و به همراه نفت تولیدی شرکت‌های اروندان و متن و نیز نفت تولیدی خود شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به سمت مبادی مصرف یا صادرات ارسال می‌شوند.
وی در تشریح تلمبه‌خانه‌های تحت اداره این شرکت گفت: تلمبه‌خانه اهواز در ۴۰، ۵۰ کیلومتری شهر اهواز، تلمبه‌خانه امیدیه در نزدیکی شهر امیدیه و تلمبه‌خانه گوره در نزدیکی بندر گناوه واقع شده‌اند و همه آن‌ها عمری بالای ۴۰ سال دارند. از طرفی خطوط لوله‌ای که نفت را به نقاط مختلف منتقل می‌کنند نیز قدیمی هستند و نیاز به نوسازی دارند؛ بر همین اساس با پیگیری‌های شرکت ملی نفت ایران و بررسی‌های شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تلاش کردیم از طریق epcf و انتشار فراخوان این اقدامات را برون سپاری کنیم؛ یک برنامه دیگر این است که از محل ماده ۱۲ با ذخیره انرژی و یا افزایش و یا نگهداشت دبی بتوانیم هزینه این نوسازی و بازسازی را پرداخت کنیم.
گاز پارس جنوبی به کمک میادین نفتی می‌آید
دغدغه برخی از مدیران شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در این جلسه کاهش میزان گاز تزریقی به میادین تحت اختیار این شرکت بود که مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران در این زمینه گفت: به دلیل شرایط فصلی و افزایش تقاضا برای گاز در زمستان طبیعی است که گاز کمتری برای تزریق به مخازن داشته باشیم. اما باید برنامه‌ریزی به گونه‌ای باشد که در تابستان که نیاز کمتری به گاز داریم به‌خصوص در مخازنی که کلاهک گازی دارند، تزریق گاز داشته باشیم؛ تزریق گاز در چنین مخازنی منجر به آن می‌شود که مکانیزم ریزش ثقلی فعال‌تر شود و گین ریکاوری بیشتری داشته باشیم. به گفته زبیدی در سال‌های دور میدان هفتگل را بستند و صرفا تزریق گاز به آن انجام می‌دانند که همین مسئله باعث افزایش ریکاوری از این میدان شد. ضمن آنکه به مرور با افزایش تولید گاز از میدان گازی پارس جنوبی، گاز مازاد بر مصرف می‌تواند به سمت میادین نفتی به‌منظور تزریق به مخازن هدایت شود.
امکان‌سنجی برای نوسازی و بازسازی تاسیسات
اما گل سرسبد این جلسات ۲ روزه به گفته کریم زبیدی، جلسه بعد از ظهر چهارشنبه (۲۲ آبان ماه) بود. جلسه‌ای که در آن تیم کارشناسان مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی، گزارش خود در مورد بازدید از مکان‌های مد نظر برای نوسازی و بازسازی تاسیسات را ارائه کردند.
مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران در تشریح این ماموریت گفت: در این سفر که از اوایل هفته جاری آغاز شده بود، همکاران متولی بازسازی و نوسازی تاسیسات به اهواز آمدند و تمامی واحدهای بهره‌برداری مربوط به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب را به همراه مشاور بازدید کردند. در جریان این بازدید مناطقی که به‌طور بالقوه می‌توانست به‌منظور ایجاد واحدهای بهره‌برداری، نمک‌زدایی و تقویت فشار گاز جدید مورد استفاده قرار گیرد، بررسی شد و گزارش آن در جلسه امروز (چهارشنبه ۲۲ آبان ماه) ارائه شد.
آنطور که زبیدی گفت: همکاران شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در واحد فرآورش و تزریق گاز که زیر نظر مدیریت فنی شرکت هستند، همکاری خوبی در این بازدید با کارشناسان مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی داشته‌اند که نتایج پرباری را برای کل مجموعه شرکت ملی نفت ایران به همراه داشته است.
