خروج ۱.۲ میلیارد دلاری پالایشگاه‌ها از سهام عدالت
براساس مصوبه هفته گذشته هیأت دولت ۲۰ درصد سهام ۷ پالایشگاه، در مجموع به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار، از سبد سهام عدالت بیرون کشیده شد و دوباره به جمع دارایی‌های دولت بازگشت.
روزنامه «همشهری» در شماره امروز خود نوشت:
هیأت دولت هفته قبل یک مصوبه مهم داشت. در این مصوبه هیأت دولت تصویب کرد ٢٠درصد از سهام شرکت‌های پالایش نفت اصفهان، تبریز، لاوان، تهران، شیراز، کرمانشاه و بندرعباس از فهرست شرکت‌های واگذار شده به طرح توزیع سهام عدالت خارج شود؛ به این ترتیب دولت بعد از گذشت 10سال از زمان واگذاری سهام عدالت، به جای آزادسازی دارایی‌های مشمولان سهام عدالت، سهمش را از سبد سهام عدالت پس گرفت. هنوز مشخص نیست که چه شرکت‌هایی جایگزین این پالایشگاه‌ها خواهند شد که از سبد سهام عدالت خارج شده‌اند.
مصوبه دولت چیست؟
در جلسه هیأت دولت که به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد، سهام 7پالایشگاه که قرار بود در قالب سبد سهام عدالت به مردم واگذار شود، به دامن دولت بازگشت و با رأی وزیران حاضر در جلسه مقرر شد این پالایشگاه‌ها بار دیگر زیرنظر شرکت دولتی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اداره شوند. پالایش و پخش یکی از شرکت‌های اقماری وابسته به وزارت نفت است.
در طول 10سال گذشته سازمان خصوصی‌سازی سهام 60شرکت را در قالب طرح سهام عدالت به 50میلیون مشمول این طرح اختصاص داده بود. همچنین نزدیک به 4سال است که دولت حسن روحانی وعده داده که سهام عدالت را طبق قانون سیاست‌های اصل 44مصوب مجلس آزاد خواهد کرد. برخی شنیده‌های تأیید نشده حاکی است احتمال دارد به جز پالایشگاه‌ها، سهام 20شرکت دیگر حاضر در سبد سهام عدالت که غیربورسی هستند هم از این فهرست خارج شوند.
سهم دولت چقدر بوده است
اطلاعات آماری نشان می‌دهد که ارزش 7پالایشگاه خارج شده از فهرست واگذاری جمعا براساس آخرین قیمت سهام این شرکت‌ها در بورس برابر با 22هزار میلیارد تومان بوده است که از این مقدار با درنظر گرفتن سهم 20درصدی دولت جمع کل ارزش سهامی که توسط دولت از سبد سهام عدالت خارج شده است رقمی در حدود 4500میلیارد تومان یا 1.2میلیارد دلار است. با خارج شدن این مقدار سهام از سبد سهام عدالت باید سهام شرکت‌های دیگری که مشخص نیست سودآور باشند یا خیر به سبد سهام عدالت اختصاص داده شود اما با رویه‌ای که دولت در 3سال گذشته در پیش گرفته بعید است که سهام جدیدی به سبد سهام عدالت اختصاص دهد.
سرنوشت مبهم سهام عدالت
با توجه به تحولات تازه به‌نظر می‌رسد سرنوشت سهام عدالت در هاله‌ای از ابهام فرو رفته باشد. 4سال پیش دولت وعده داد ظرف 2ماه سهام عدالت را آزاد می‌کند اما تاکنون حتی لایحه آزادسازی سهام عدالت هم به مجلس ارائه نشده است.
سال 1384وقتی که مقام معظم رهبری سیاست‌های کلی اصل44 را ابلاغ کردند محمود احمدی‌نژاد خواستار واگذاری بخشی از سهام شرکت‌ها به مردم در قالب سهام عدالت شد. با تأیید مقام معظم رهبری این کار آغاز شد و پس از تصویب قوانین و آیین‌نامه‌ها سازمان خصوصی‌سازی مکلف شد ظرف 10سال مقدمات آزادسازی سهام عدالت را فراهم کند.
در قانون اصل 44 مصوب مجلس، به صراحت اعلام شده ظرف 10سال باید مقدمات آزادسازی سهام عدالت فراهم شود، اما پس از گذشت 10سال هنوز هیچ‌کس در مورد محتوای لایحه دولت برای آزادسازی سهام عدالت اطلاعاتی در اختیار ندارد. طبق قاعده پس از ارائه لایحه دولت، مجلس باید آن را تصویب و تأیید کند. با گذشت نزدیک به 4سال از آغاز به‌کار دولت یازدهم، هنوز لایحه‌ای به مجلس ارسال نشده است.
حسن روحانی چند‌ماه بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری 1392وقتی برای تقدیم لایحه بودجه سال 93به مجلس رفته بود وعده داد سهام عدالت را دوماهه آزاد می‌کند اما حالا 4سال از آن وعده گذشته است و حتی برخی از افرادی که مشمول سهام عدالت بوده‌اند از دنیا رفته‌اند اما تکلیف سهام عدالت روشن نشده است.
روحانی در آخرین روزهای اسفند‌ماه سال قبل لایحه‌ای را که دولت 1.5سال برای تدوین آن وقت صرف کرده بود با تأخیر فراوان بالاخره امضا کرد تا لایحه آزادسازی سهام عدالت روشن شود اما در یک سال و نیم اخیر لایحه مزبور هنوز به مجلس ارسال نشده است. آخرین پیامی که دولت در این‌باره داد این بود که لایحه به دفتر مقام معظم رهبری فرستاده شده و هیأت دولت در انتظار اذن رهبری است.
