دلایل پوپولیستی برای احداث پتروشیمی در شمال

اشتغال بهانه‌‌ای است که در احداث طرح‌‌های ریز درشت صنعتی در کشور بدون توجه به ابعاد زیست محیطی آن‌‌ها در آینده همیشه مطرح بوده است. عللی پوپولیستی که بیشتر به درد زمان تبلیغات انتخابات برخی نامزدهای ریاست جمهوری و مجلس می‌‌خورد.

به گزارش خبرنگار توسعه پایدار «انرژی امروز» در پانزدهم آبان ماه، نامه‌ای از دفتر زنگنه، وزیر نفت به دفتر کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌رسد که درباره «موافقت اصولی با احداث واحدهای پتروشیمی» نوشته شده است.

نامه‌ پیرو مذاکرات قبلی نوشته شده است. و هدف آن دریافت مجوز برای احداث واحدهای پتروشیمی در استان‌های شمالی است.

در پی‌نوشتی که کلانتری برای این نامه زده و برای مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط ارسال شده؛ آمده بود: «فوری- جناب آقای دکتر تجریشی، با توجه به عدم توسعه در استان گیلان و مازندران و تفاهمات اولیه که کلیه ضوابط زیست محیطی را رعایت خواهند کرد، اقدام کنید».

این که منظور از این تفاهمات اولیه چیست، مشخص نیست. آنچه که کاملا مشخص است این است که ارزیابی‌‌هایی زیست محیطی احداث واحد پتروشیمی، چه در وسط کویر و چه در میان دریا، مقوله‌‌ای نیست که با تفاهمات اولیه ریاست سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نفت بتوان انجام داد.

همین موضوع مسئله‌‌‌ای بوده که انتقاد کارشناسان را در پی داشته است. چون زمان ارسال نامه وزیر نفت به دفتر کلانتری و دریافت پاسخ از سوی کلانتری 24 ساعت طول کشیده است.

از سویی دلیل موافقت کلانتری با احداث پتروشیمی در استان‌‌های شمالی کشور عدم توسعه این استان‌‌ها عنوان شده است.

اشتغال بهانه‌‌ای است که در احداث طرح‌‌های ریز درشت صنعتی در کشور بدون توجه به ابعاد زیست محیطی آن‌‌ها در آینده همیشه مطرح بوده است. عللی پوپولیستی که بیشتر به درد زمان تبلیغات انتخابات برخی نامزدهای ریاست جمهوری و مجلس می‌‌خورد.

سوال اینجاست که رییس سازمان حفاظت محیط زیست که یک سازمان نظارتی برای بررسی ابعاد محیط زیستی طرح‌‌ها و برنامه‌‌هاست، چرا باید به فکر توسعه یافتگی یا نیافتگی یک یا دو استان کشور باشد.

با این حال، 13 بهمن ماه، خبر دیگری در خبرگزاری‌‌های ایران منتشر شده است که این بار کلانتری در حاشیه همایش روز جهانی تالاب‌ها بازهم صحبت از اشتغال جوانان می‌کند اما بر رعایت استانداردهای احداث پتروشیمی در استان‌‌های شمالی هم تاکید می‌‌‌کند.  

کلانتری گفته است: «تنها زمانی با احداث پتروشیمی در استان‌های شمالی موافقت می‌کنیم که استانداردهای بین المللی رعایت شود، یعنی موافقت ما مشروط است و البته هنوز هیچ طرحی هم در این خصوص مطرح نشده است».

البته باید توجه داشت بر اساس نامه شانزدهم آبان که در جواب نامه زنگنه نوشته شده است، این استانداردها در «تفاهمات اولیه» احتمالی بین این دو مقام مسوول تعیین شده است!

دلیل پوپولیستی کلانتری «آمار بالای بیکاری جوانان در استان‌های شمالی به ویژه گیلان و مازندارن» است. رییس سازمان حفاظت محیط زیست که پیش از این سابقه گفتن سخنانی چون «فکر کردی من خانم ابتکارم!» در جلسه شورای اداری استان خوزستان و در پاسخ به انتقادها از صدور مجوز انتقال آب در استان خوزستان را در کارنامه خود دارد، این بار گفته است «قصدم توهین نیست اما چرا جوانان این استان‌ها باید سرایدار تهرانی‌ها باشند یا تابلو دست بگیرند و بگویند «ویلا ویلا ». چرا فکر می‌کنید چون گیلان و مازندران سرسبز است، هیچ صنعتی نباید در این دو استان ایجاد شود».

البته مشخص نیست چرا معنی توسعه در ایران فقط و فقط در احداث واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی معنی می‌‌شود نه در مواردی چون جذب توریسم که اتفاقا استان‌‌های شمال ایران استعداد بسیاری برای این نوع توسعه دارند.

کلانتری در ادامه توجیهات خود گفته است: تکنولوژی‌های نوین اجازه هیچ گونه آلودگی را نمی‌دهد اما این دو استان با همین تفکرات سختگیرانه و جلوگیری از ورود صنعت، عقب افتاده‌اند. یقین داشته باشید تا تکنولوژی‌های جدید و روز دنیا وارد نشود، پتروشیمی در مازندران و گیلان احداث نخواهد شد اما شما هم باید تفکرات 40 و 50 سال قبل خود را عوض کنید و خواستار توسعه استان با رعایت تمامی ضوابط بین‌المللی باشید.

دکتر اسماعیل کهرم، استاد محیط‌زیست دانشگاه، از مخالفان جدی احداث پتذوشیمی شمال است که می‌گوید: راه‌اندازی صنعت پتروشیمی در بیستون کرمانشاه به‌دلیل نیاز فراوان این صنعت به آب، باعث افت آب‌های زیرزمینی شد. حالا می‌خواهند در استان مازندران صنعت پتروشیمی احداث کنند این درحالی است که مازندران برخلاف آنچه تصور می‌شود با مشکل کم‌آبی مواجه است.

 این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید براینکه «در 3استان شمالی باید صنایع سازگار با زیست‌بوم استان احداث شود نه صنایع سنگینی مثل پتروشیمی و پالایشگاه»، تاکید دارد: باید این استان‌ها را برای تفرجگاه و گردشگری 80میلیون شهروند حفظ کنیم ضمن آنکه توجه داشته باشیم جمعیت کشور در آینده به 150میلیون نفر می‌رسد و این افزایش جمعیت نیازمند تفرجگاه است براین اساس حفاظت باریکه سبز شمال یک ضرورت است.