تلاش علمی و فناورانه قطر برای حفظ منابع آبی و دریایی خود
هدف کانون آب موسسه پژوهشی انرژی و محیط قطر استفاده از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، کلان داده، شبکه عصبی مصنوعی و دیگر راه‌کارهای دیجیتالی برای کاهش هزینه‌های تامین آب است.
به گزارش «انرژی امروز» قطری‌ها در پارک علم و فناوری دانشمدانی از سراسر دنیا را جمع کرده‌اند تا درباره محیط زیست، نجات مرجان‌ها، سازگاری با محیط و شیرین سازی آب تحقیق کنند.
بر اساس گزارش یورو نیوز، مرجان‌های دریایی بیشترین تنوع زیستی زمین دارند و زیستگاه عظیمی در دل اقیانوس‌ها به‌شمار می‌روند. اما دانشمندان می‌گویند تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۹۰ درصد صخره‌های مرجانی به علت گرم‌شدن زمین از میان خواهند رفت، مگر آن‌که اقدامی فوری در این زمینه صورت گیرد.
کارشناسان دانش‌های دریایی در گروه زیست‌شناسی و علوم زیستی دانشگاه دوحه اکنون طرحی برای محافظت از صخره‌های مرجانی در خلیج فارس دارند.
پدرو رانج، استادیار و پژوهشگر دانشگاه دوحه می‌گوید: «متأسفانه امروز در مرحله‌ای هستیم که نمی‌توان مطمئن بود طبیعت بتواند باز هم خودش را ترمیم کند. بیشتر اعضای جامعهٔ علمی قانع شده‌اند که درمورد صخره‌های مرجانی کار از این حرف‌ها گذشته است. بنابراین کار امروز ما نظارت بر محیط و آماده‌سازی برنامهٔ محافظت از این صخره‌هاست.»
در حدود ۹۰ کیلومتری ساحل دوحه پرورشگاهی برای مرجان‌های دریایی فراهم شده که مرجان‌های آسیب‌دیده در آن ترمیم و تغذیه می‌شوند و وقتی به اندازهٔ کافی رشد کردند و به زیستگاه آسیب‌دیده‌شان بازگردانده می‌شوند.
پژوهشگران همچنین نمونه‌های جمع‌آوری شده از دریا را برای بررسی به آزمایشگاه می‌برند تا بتوانند رفتار احتمالی گونه‌های مرجانی را پیش‌بینی کنند و برای محافظت از آن پیش‌قدم شوند.
نکتهٔ جالب بررسی‌ها آن است که با آن‌که خلیج فارس گرم‌ترین آبهای جهان را دارد، جابه‌جایی و پویایی مرجان‌ها در آن بسیار است. اصلی که برای بقای یک کلونی مرجانی حیاتی است.
پایایی و سازگاری با محیط
پژوهشگران «کانون جهانی پایایی آب» در پارک علم و فناوری قطر می‌کوشند درک بهتری از فناوری‌های زیست‌محیطی مربوط به آب داشته باشند؛ فناوری‌های نظیر بازیافت و تصفیه.
سامر ادهم، مدیر این کانون، که با حمایت شرکت کونکوفیلیپس برپا شده، می‌گوید: «همه نمی‌دانند که در فرآیند استخراج هر بشکه نفت سه تا پنج بشکه آب نیز به دست می‌آید که معمولا دور ریخته می‌شود، اما از ما خواسته می‌شود که راهی برای استفادهٔ بهینه از این آب پیدا کنیم.»
این کانون همچنین نقش مؤثری در آموزش کودکان دربارهٔ مصرف درست آب دارد.
بهینه‌سازی فرآیند شیرین‌کردن آب
کمتر از یک درصد آب موجود روی زمین آشامیدنی است. از همین روست که در کشوری همچون قطر، با بیابان‌ها و سواحل وسیعش، نوآوری برای تولید آب شیرین بسیار مهم است. قطر نه به روش مرسوم شرین‌کردن آب شور یعنی تبخیر صنعتی، که به روش نوین اُسمز معکوس روی آورده است.
تولید روزانه با ۷۲۵ مگالیتر آب آشامیدنی، برای تأمین آب شرب ۴۷ درصد از جمعیت کشور فرايندی پیچیده و حساس است. و پدرو کورتز، مدیر کارخانه مدرن آب‌شیرین‌کن در قطر معتقد است که فناوری نمک‌زدایی در کل مصرف انرژی زیادی دارد، و از همین رو استفاده از آن فقط وقتی لازم است که منبع آب شیرین در دسترس نباشد.
او می‌گوید: «اگر دو شیوهٔ فناوری نمک‌زدایی فعلی را مقایسه کنیم، شیوهٔ جذب معکوس انرژی بسیار کمتری نیاز دارد، اما با این حال بسیار پرمصرف‌تر از استفاده از منابع معمول آب شیرین است. برای همین شرکت ما از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، کلان داده، شبکه عصبی مصنوعی و دیگر راه‌کارهای دیجیتالی، استفاده می‌کند تا بهره‌وری را افزایش دهد.»
هدف کانون آب موسسه پژوهشی انرژی و محیط قطر نیز یافتن راه‌حل‌های منطقی برای همین مسئله است. سعید المری، پژوهشگر این مرکز دربارهٔ اهمیت کار دربارهٔ فناوری‌های مربوط به آب می‌گوید: «چنان که می‌دانید دیدگاه آیندهٔ ما در قطر معطوف به تأمین و تثبیت منابع آب است، و برای همین بر برخورد و رفتار با آب تمرکز کرده‌ایم. اینها بخشی از دیدگاه ملی ماست.»
