گروگان واردات گاز نمیشویم
قرارداد اصلی ایران و ترکمنستان، وزارت نفت را بر موضع زیر بار باجخواهی ترکمنستان نرفتن مستحکمتر کرده است. رضا زندی؛ روزنامهنگار و تحلیلگر در روزنامه شرق نوشت: «هیچوقت یک ایرانی را تهدید نکن». این جمله تیم هستهای ایران، در اثنای مذاکرات زیاد زبانبهزبان چرخید. این معنا هنوز کاربرد دارد؛ امروز در قالبی دیگر. «ما گروگان واردات گاز از ترکمنستان نخواهیم شد». اینکه در اوج سرما، مقامات ترکمنستان، ایران را با قطع صادرات گاز تهدید کنند، بههیچوجه پذیرفتنی نیست. مردم، حالا زمان آن رسیده است تا «غیرت ملی» مان را نشان دهیم. چرا؟ چگونه؟ زمستان چند سال پیش، مقامات ترکمنستان با تهدید قطع گاز، رقم ۴٠دلاری را به ٣۶٠ دلار در هر هزار مترمکعب رساندند. بی منطق بازار. بیمهری ترکمنستان در بهخطرانداختن صادرات گاز به ایران و سردشدن شمال کشور تجربه شده بود. پس مذاکرهکنندگان آن روزها، ناچار رقم ترکمنها را پذیرفتند؛ تا تحریم شدیم. بعد هم با شرایطی تازه قیمت خرید گازمان پایین آمد و به طور مرتب پول ترکمنها را دادیم. ترکمنستان حالا به بهانه تسویه مابهالتفاوت قیمت گازی که در دوره تحریم پرداخت نشده، یکمیلیاردو ٨٠٠ میلیون دلار از ایران پول میخواهد. در همان دهه ٨٠ یک بار نوشتم: «فعلا کریسمس مبارک آقای اوف!». حالا ترکمنستانیها فشار آوردهاند که اگر این پول نرسد، از روز شنبه صادرات گاز به ایران را قطع میکنند. هیئت مذاکرهکننده ایران به سرپرستی معاون وزیر نفت در امور گاز، الان در عشقآباد مشغول مذاکرهاند. ایران روزانه حدود ١۵ میلیون متر مکعب از ترکمنستان گاز وارد میکند که حدود پنج میلیون متر مکعب آن مخصوص سوآپ است. در نظر داشته باشید ایران روزانه حدود ٧٠٠ میلیون متر مکعب گاز تولید و مصرف میکند. میزان گاز وارداتی از ترکمنستان در مقایسه با تولید کشور ناچیز است؛ اما این ١٠ میلیون متر مکعب، در زمستان برای مناطق شمالی کشور اهمیت دارد. عمده تولید گاز کشور در جنوب و بخشی هم در مناطق مرکزی است. با بالارفتن مصرف در زمستان، گاز کمتری به شمال کشور میرسد. به همین دلیل، واردات گاز ترکمنستان میتواند به تأمین گاز شمال ایران کمک مؤثری کند. ترکمستان از همین نقطه میخواهد «باج» بگیرد.وزارت نفت تصمیم خود را گرفته است تا این باج را به ترکمنستان ندهد. نظر وزارت نفت این است که اگر ترکمنها شکایتی دارند، به حکمیت و دادگاه بروند. هر حکمی از آنجا بیرون بیاید، ایران خواهد پذیرفت. وزارت نفت کشور آنقدر بهدرستی استدلالش اعتقاد دارد که مطمئن است ترکمنها عدد بسیار کوچکتری از ادعای خود از دادگاه بیرون خواهند آورد. آنها اسنادی در دست دارند که ترکمنستان با قیمتی بسیار پایینتر از تفاهم قبلی با ایران، گاز را به کشور دیگری فروخته است. قرارداد اصلی ایران و ترکمنستان، وزارت نفت را بر موضع زیر بار باجخواهی ترکمنستان نرفتن مستحکمتر کرده است.ترکمنها دیروز فقط دومیلیونو ۵٠٠ هزار متر مکعب به ایران گاز دادند؛ درحالیکه باید حداقل ١٠ میلیون متر مکعب صادر میکردند. این اولین تهدید ترکمنهاست. وزارت نفت به تمام مراکزش آمادهباش داده است. سوخت مایع برای نیروگاهها تأمین شده و تمام تدابیر برای مقابله با قطع گاز ترکمنستان اندیشیده شده است. وزارت نفت حتی حاضر است سوخت صنایع را برای مدتی محدود کند و خسارتش را بدهد تا گاز خانگی با مشکلی مواجه نشود. اما حاضر نیست باج به ترکمنها بدهد.مردم، ما باید به کشور کمک کنیم تا جلوی باجخواهی ترکمنستان گرفته شود. خدا نکند آنها تحت تأثیر کشور ثالث خواسته باشند ایران را تحت فشار قرار دهند. ما میتوانیم تنها با کمی صرفهجویی غیرت ملیمان را نشان دهیم. ایرانی زیر بار زور نخواهد رفت. اینبار با صرفهجویی در مصرف گاز. خدا کند شنبه اخبار بدی از عشقآباد نرسد، خدا کند آنها حسن همجواری را رعایت کنند. وگرنه خواهند دید که رابطه گازیمان با ترکمنستان قطع میشود. خواهند دید که با جنبش صرفهجویی در مصرف گاز، کشور مشکلی نخواهد داشت.