آنتی‌سیکلون‌ها، تغییرات آب و هوایی و گرمایش اقیانوس‌ها؛ علم از دلایل موج گرمای اروپا چه می‌گوید؟
تجزیه و تحلیل جدید گروه ورلد وِدر اتریبیوشن (World Weather Attribution) به این نتیجه ختم شده که احتمال نقش گرمایش حاصل از عملکرد انسان‌ها در شکل‌گیری موج گرمای اخیر در اروپا و ایالات متحده، در حداقل مطلق، ۹۵۰ و حداکثر ممکن ۴۴۰۰ برابر افزایش یافته است.
به گزارش «انرژی امروز» از یور نیوز، سازمان جهانی هواشناسی سازمان ملل (WMO) هم در ماه نوامبر گزارش داد، حتی بدون مدل‌سازی رایانه‌ای پیچیده، این نتیجه بدیهی ثبت شده که هشت سال از گرم‌ترین سال‌های گزارش شده جملگی همین هشت سال اخیر بوده است.
ظاهرا تابستان ۲۰۲۳ نیز از این روند ثبت شده مستثنی نیست چرا که بر اساس گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی مستقر در ایالات متحده (NOAA)، ماه گذشته گرم ترین ماه ژوئن ثبت شده در جهان بود.
کارلو بوونتمپو، مدیر موسسه ارائه دهنده خدمات تغییرات آب و هوایی کوپرنیک (C3S) اتحادیه اروپا به یورونیوز می‌گوید: «طبیعی است که رکوردهای آب و هوایی گاهی اوقات شکسته شود اما واقعیت این است که ما تنها با یک دمای بالای هوا مواجه نیستیم که به عنوان یک رکورد تازه ثبت شده باشد.»
آقای بوونتمپو می‌افزاید: «ما دیگر با نوسان دمای هوا مواجه نیستیم بلکه با یک الگویی مواجه شده‌ایم که مدام در حال تثبیت خود است و آن این که هوا هر سال به طرز بارزتری در حال گرم شدن است.»
آنتی‌سیکلون چیست و چگونه موج گرما را شکل می‌دهد؟
آنتی‌سیکلون ناحیه‌ای با فشار بالا است که در آن باد در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد و جریان‌های ضعیف‌تر به سمت پایین هدایت می‌شوند که در واقع، هوا در هنگام پایین آمدن فشرده و گرم می‌شود. آنتی‌سیکلون وضعیت ثابتی را ایجاد می‌کند که با پوشش ابر‌های کمی همراه است و به همین دلیل نور خورشید با شدت بیشتری بر روی کره زمین می‌تابد.
آنتی‌سیکلون هوای گرم را در یک گنبد گرما بر فراز یونان، شرق اسپانیا، ساردینیا، سیسیل و جنوب ایتالیا به دام انداخته است، جایی که دمای هوا در روزهای اخیر از ۴۵ درجه سانتیگراد نیز فراتر رفته است.
البته مدیر موسسه کوپرنیک در توضیح بررسی‌های علمی در مورد آنتی‌سیکلون‌ها می‌گوید: «هر چند هنوز در حال تنظیم دقیق روش محاسبه تأثیر گرمایش جهانی بر گنبدهای گرما و گردش هوا هستیم ولی نتیجه‌ای که تا کنون حاصل شده این است که اگر دمای پس‌زمینه در حال افزایش باشد، این پدیده مکررتر و شدیدتر رخ می‌دهد.»
آیا ال‌نینو و گرمایش اقیانوس‌ها پشت موج گرمای اروپا هستند؟
کارلو بوونتمپو پاسخ می‌دهد: «تاثیر مستقیم ال‌نینو بر اروپا هرچند به نوعی محدود است ولی نتیجه دقیق بررسی‌های ما چند ماه طول می‌کشد. اما احتمالا موج گرمای دریایی در شمال اقیانوس اطلس در پایان ژوئن و ابتدای ژوئیه تأثیر قابل اعتناتری بر وقوع آتش‌سوزی در اروپا داشته است.»
مدیر موسسه کوپرنیک می‌افزاید: «در سطح جهانی، فعل و انفعالات اقیانوس اطلس شمالی و اقیانوس آرام به گونه‌ایست که میانگین دمای جهانی آبهای اقیانوسی را به بالاتر از هر رکورد پیشین رساند. بنابراین، این چیزی است که ما در ۶ ژوئیه [گرم ترین روز جهان] دیدیم و به نظرم نشان داد که فقط ال‌نینو عامل موج گرمای اروپا نیست بلکه شاید تداخل همزمان هر دو عامل بود؛ هر چند که با تاکید دوباره بر سهم اندک ال‌نینو باید اعتراف کنم که تفکیک نقش آن از گرمایش آبهای اقیانوسی دشوار است.»
کارلو بوونتمپو در پایان خاطرنشان می‌کند: «با توجه به محدودیت‌های جدی جسم انسان برای خنک شدن در مقابل گرمای هوای بالای ۳۶ درجه سانتیگراد ما به یک مرز سختی رسیده‌ایم که اگر اقدامی جدی نکنیم از این مرحله زنده عبور نخواهیم کرد.»
