تابستـــان سخت؛ با تنش آبی شدیدی مواجهیم
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت‌بحران سازمان هواشناسی می‌گوید: کم‌بارشی امسال در ادامه کم‌بارشی‌های دو سال گذشته است و عملا در سومین سالی هستیم که بارندگی به‌صورت جدی کمتر از میزان طبیعی است. این کم‌بارشی در طبیعت فراموش نمی‌شود، لایه‌های خاک در زمین خشک و پوشش گیاهی تضعیف می‌شود و اثرات کم‌بارشی به‌ویژه در فصل بهار در کشت دیم و در طبیعت به‌صورت کمبود علوفه و خشکی مزارع نمایان می‌شود.
به گزارش «انرژی امروز» از روزنامه هم‌میهن؛ اوایل اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ است، دختران برای شستن لباس‌ها کنار رودخانه سرباز رفته‌اند، سه‌تای‌شان را آب برده و یک‌نفر تنها به روستا برگشته است. چند روستا آن‌طرف‌تر، دبه‌های سفید ۵ لیتری، از آب پر شده‌اند و یکی‌یکی بر دوش زنان قرار می‌گیرند. زنان، مسیر یک کیلومتری تا روستا را با دبه‌ها طی می‌کنند تا به خانه، جایی که قرار بود راحتِ جان‌شان باشد برسند و آبی برای خوردن، شستن و نظافت داشته باشند. این تصویری از دو روستا در سیستان و بلوچستان در نخستین روزهای بهار قرن ۱۵ خورشیدی است. ۳۵۰روستا در خراسان رضوی با تانکر آبرسانی می‌شوند و تنش آبی، ۹۳۲ شهر و روستای این استان را درگیر کرده است. آبرسانی با تانکر به شهر همدان هم رسیده است، در شهرکرد، مرکز پرآب‌ترین استان ایران هم به تانکرها برای انتقال آب روی آورده‌اند، تنش آبی، ۶۰ درصد زمین‌های کشاورزی ایلام را خشک کرده است و آبرسانی به حمیده، سوسنگرد، شوشتر و چندین روستای خوزستان با تانکر انجام می‌شود. اینها گوشه‌ای از چالش کم‌آبی در ایران است که در سه‌سال گذشته در گوشه و کنار ایران نمایان شده است.
اواخر اسفندماه ۹۷ است، باران به اندازه‌ای باریده که سیل دو استان شمالی را درگیر کرده است، سال جدید از راه می‌رسد و راه سیلاب‌ها به جنوب باز می‌شود، با گذشت چند روز از سال جدید ۲۰ استان کشور درگیر سیلاب شده‌اند. یکی از پربارترین سال‌های آبی کشور در ۵۰ سال اخیر رقم خورده است. متوسط بارش باران که در سال‌های اخیر همواره نگران‌کننده بوده و در ۵ سال آبی گذشته بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر در کشور در نوسان بوده، در ۱۱ روز ابتدایی سال ۹۸ به رکوردی تکرار نشدنی می‌رسد. از اول تا ۱۱ فروردین‌ماه سال ۹۸، در کشور ۲۶۱ میلی‌متر باران باریده و ۷۲درصد حجم سدهای کشور پر شده است. زمزمه‌های ورود به دوره ترسالی بلند شده که احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت‌بحران سازمان هواشناسی آن‌را رد می‌کند: «اقلیم مقوله‌ای بلندمدت است و به داده‌های بلندمدت نیاز دارد و با دو سال افزایش بارش نمی‌توان ادعا کرد که کشور وارد دوره بلندمدت ترسالی شده است.»
یک سال آبی بسیار پربارن با 1/342میلی‌متر بارندگی به پایان می‌رسد و سال آبی ۹9-۹8 از راه می‌رسد، بارندگی همچنان در اوج است و تا پایان سال آبی، ۳۱۷میلی‌متر در کشور باریده است. این میزان بارندگی از رشد ۲۷درصدی بارش‌ها نسبت به درازمدت و کاهش ۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن حکایت دارد. اما در سال آبی بعد، شرایط به‌کلی تغییر می‌کند. بارش‌ها به‌شدت کاهش یافته و تنها ۱۵۷ میلی‌متر بارندگی در سال آبی 1400-99 به ثبت می‌رسد. بارندگی نسبت به سال قبل‌ازآن ۵۰درصد و نسبت به میانگین درازمدت ۳۷درصد کاهش یافته و ایران دچار یکی از کم‌بارش‌ترین سال‌ها در ۵۰ سال گذشته شده است. براساس گزارش آماری دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران، حجم بارندگی‌های ۵۰ سال گذشته فقط در دو سال آبی ۱۳۷۸ و ۱۳۸۶ کمتر از امسال بوده است.
در سال آبی بعدی، شرایط بارش‌ها اندکی بهبود پیدا می‌کند، کل ریزش‌های جوی کشور، در پایان سال آبی ۱۴۰1-۱۴۰0 معادل 6/203میلی‌متر بوده که نسبت به دوره‌های مشابه درازمدت ۵۳ ساله، با 3/248میلی متر بارندگی، ۱۸ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه آبی سال قبل از آن (9/157میلی‌متر)، ۲۹درصد افزایش داشته است.
وضعیت در سال آبی جاری با یک پاییز خشک آغاز شده و زمستانی با بارش تقریبا طبیعی را تجربه کرده‌ایم و حالا در میانه بهار، در انتظار آخرین بارش‌های امیدبخش برای افزایش سرانه بارندگی کشور هستیم، هرچند شرایط دمایی بیش از میزان طبیعی است. براساس داده‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران، ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور از اول مهرماه تا ۸ اردیبهشت‌ماه، 3/184میلی‌متر گزارش شده است که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه دراز مدت (5/216میلی‌متر) ۱۵درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (7/168میلی‌متر) ۹درصد افزایش را نشان می‌دهد. براساس پایش‌های سازمان هواشناسی انتظار می‌رود به‌تدریج در ادامه بهار و در تابستان شرایط دمایی به‌ویژه در بخش‌های جنوبی کشور، بیش از میزان طبیعی باشد و تابستان به‌نسبت گرمی را دنبال کنیم. حالا سوال مهم اینجاست که آیا یک تنش‌آبی بزرگ دیگر در راه است؟ و پیش‌بینی جنگ آب در سال‌های دور، به نزدیکی همین تابستان است؟
خشم انباشته مردم درباره آب
مجله تایمز در ماه دسامبر در مقاله‌ای به بررسی اعتراضات اخیر در ایران پرداخته و در بخشی از این مقاله به موضوع آب اشاره کرده است. نویسنده در این مقاله با اشاره به تغییرات آب و هوایی و سوءمدیریت مصرف آب در ایران به بدترین خشکسالی در ایران که در سال ۲۰۲۱ رخ داده اشاره می‌کند و می‌نویسد: «بحران آب کانون اعتراضات کنونی آب در ایران نیست، اما موضوع آب بخشی از خشم انباشته مردم است که ممکن است آزاد شود. معترضان در خیابان و شبکه‌های مجازی به خشکی زاینده‌رود و دریاچه نمک ارومیه اعتراض خود را نشان می‌دهند و آن را نمادی از ضعف دولت می‌دانند.»
نکته‌ای که کارشناسان محیط‌زیست هم در سال‌های اخیر به‌شدت بر آن تاکید داشته‌اند. محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست، در کنار تغییر اقلیم و گرمایش جهانی، به چیدمان طراحی‌شده برای توسعه کشور اشاره می‌کند که به‌شدت آب‌محور است: «برای تولید پول و اشتغال در کشور سراغ کارها و تجارت‌هایی رفته‌ایم که نیاز مبرمی به آب دارند. این مسئله باعث شده تا با کمبود شدید آب روبهرو شویم درصورتی‌که کشور ما باید به‌سمت طراحی اقتصادی برود که آب‌محور نباشد. ما باید اقتصادی را در ایران تعریف می‌کردیم که چشمش به آسمان نباشد، در اصل اشتباه راهبردی مسئولان در حوضه بود. اقتصاد ایران نباید در مواقع خشکسالی تا این اندازه متاثر شود.»
پیش‌بینی اعتصاب آبی در آینده نزدیک
فرشید شکرخدایی بهره‌وری، رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق ایران، جنگ آب در ایران را دور نمی‌بیند. او ترکیبی از عوامل را در بروز تنش‌آبی به‌ویژه جنگ آب در کشور محتمل می‌داند و در گفتوگو با هم‌میهن می‌گوید: «با توجه به تغییر اقلیم و مصرف بی‌رویه آب ازطریق تخلیه چاه‌ها و استفاده از منابع آب زیرزمینی، دو بحران بزرگ فرونشست و تغییر اقلیم ناشی از مدیریت منطقه‌ای و نه حوضه‌ای آب را داریم.»
بحرانی که شکرخدایی ریشه آغازین آن‌را در تشکیل وزارت نیرو و واگذاری مالکیت آب از حوضه آبریز به دولت می‌داند که با تصمیم این وزارتخانه در مدیریت آب با سدسازی و انتقال آب به خارج از حوضه آبریز شکل جدی‌تری به خود گرفت: «این اتفاق زمین‌ها و چاه‌های سنتی را که هزاران سال از آب استفاده می‌کردند، از این نعمت محروم کرده و این فارغ از موضوع کم‌بارشی است. درواقع هم بارش‌ها کاهش یافته، هم نظم طبیعی از بین رفته است و با این اتفاقات تنش‌های‌آبی بیشتر خواهد شد. اعتصاب و بستن راه‌ها و تنش‌هایی از این دست رخ خواهد داد که نمونه آن‌را در سال‌های اخیر در استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری شاهد هستیم.»
رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق ایران معتقد است که مدیران دولتی دو شعار کاملا در تضاد با هم را مطرح می‌کنند: «صیانت از منابع آبی و خودکفایی غذایی درحالی‌که اجرای هر دو همزمان امکان‌پذیر نیست و ما اکنون در حال برداشت بیشتر از آبهای زیرزمینی هستیم و آبی نداریم که به خودکفایی برسیم. ما الان دچار بیماری مزمن شدید آبی هستیم و راه‌حل آن هم سخت است و نیاز به جراحی در مدیریت منابع آب داریم. باید یک تیم‌حرفه‌ای چالش بهره‌وری زمین‌ها، کشت هماهنگ با اقلیم و… را پیگیری کند. چرا باید هنوز در استان اصفهان برنج کاشته شود درحالی‌که دچار تنش‌آبی است؟ اگر این اقدامات انجام نشود، کم‌کم به‌سمت نزاع و درگیری پیش خواهیم رفت اما با امنیتی کردن موضوع، معادله آب حل نمی‌شود.»
برداشت غیرقانونی از آب به‌دلیل سوءمدیریت
او معتقد است سوء‌مدیریت‌ها، تنش‌آبی را به‌سمتی می‌برد که مردم به صورت غیرقانونی از آب شرب برداشت می‌کنند: «جاده‌ها را در اعتراض به نبود آب می‌بندند، مسئله آب به تنش ختم می‌شود و برای مقابله با موضوع امنیتی برخورد می‌کنیم، افراد را بازداشت و تنبیه می‌کنیم. درحالی‌که این آخرین راهکار است و نباید کار را به اینجا برسانیم که تنش شکل بگیرد.» بااینهمه اما رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق ایران، این تنش را بیشتر در زمینه کشاورزی می‌داند تا تامین آب شرب: «فقط ۵درصد آب کشور مربوط به آب آشامیدنی است و فکر نمی‌کنم درباره تامین آب شرب به تنش بخوریم، بلکه در زمینه کشاورزی تنش بزرگی خواهیم داشت. در کشاورزی نیاز به طراحی و گفتمان دیگری برای کشت محصولات کشاورزی نیاز داریم.»
اما بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره وضعیت تنش‌آب شرب در کشور در سال ۱۴۰۰ نشان داد که کشور در ماه‌های گرم سال‌های خشکسال، با تنش آب شرب مواجه است: «در تابستان سال 97 از کل جمعیت شهری معادل ۵۶درصد تحت تنش آب شرب قرار گرفتند. در سال آبی جاری (1400-1399) نیز در کل کشور نسبت به متوسط درازمدت ۵۲ساله، ۳۶درصد کاهش بارندگی وجود دارد که از این میان بیشترین کاهش مربوطه به حوضه‌های آبریز مرزی شرق و قره‌قوم، همچنین کمترین کاهش هم مربوط به حوضه‌های آبریز دریاچه ارومیه و دریای خزر است. به‌این‌ترتیب وقوع تنش آب شرب در مناطق مختلف کشور محتمل به‌نظر می‌رسد.»
تنش‌آبی در سال ۱۴۰۱ همچنان ادامه داشت. روزنامه ایران در گزارشی در اردیبهشت‌ماه سال گذشته از تنش‌آبی در ۳۰۰شهر کشور خبر داد که در دی‌ماه این عدد به ۲۷۰ شهر رسید. ستار صالحی، کارشناس بهینه‌سازی مصرف آب در دی‌ماه سال گذشته از افزایش تنش‌آبی در کشور طی سه‌سال آینده خبر داد.
تکرار آبرسانی با تانکر
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت‌بحران سازمان هواشناسی معتقد است که کم‌بارشی در کشور ادامه خواهد داشت و کشور با تنش‌آبی جدی در تابستان روبه‌روست، هرچند پیش‌بینی‌های فعلی جریان‌های ال نینو-لانینا، از ورود کشور به یک پاییز نرمال در سال آبی جاری حکایت دارد. او در گفتوگو با هم‌میهن می‌گوید: «کم‌بارشی امسال در ادامه کم‌بارشی‌های دو سال گذشته است و عملا در سومین سالی هستیم که بارندگی به‌صورت جدی کمتر از میزان طبیعی است. این کم‌بارشی در طبیعت فراموش نمی‌شود، لایه‌های خاک در زمین خشک و پوشش گیاهی تضعیف می‌شود و اثرات کم‌بارشی به‌ویژه در فصل بهار در کشت دیم و در طبیعت به‌صورت کمبود علوفه و خشکی مزارع نمایان می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «در تابستان به‌ویژه در بخش‌های شمالی کشور با تنش‌آبی روبهرو هستیم. این تنش‌آبی در برخی نقاط آنقدر شدید است که آثار این کم‌آبی خود را در بخش شرب هم نشان می‌دهد. سال قبل در همدان به‌دلیل کمبود آب مجبور شدند با تانکر آبرسانی کنند، امسال همین وضعیت را کم‌وبیش در استان همدان، مرکزی و سیستان و بلوچستان خواهیم داشت. نمی‌گویم که با تانکر آبرسانی می‌شود، اقداماتی انجام شد و ممکن است شرایط مانند سال قبل نباشد، اما با ادامه شرایط امسال که در ادامه سال قبل است، منابع‌آبی در اختیار ما محدودتر می‌شوند. حتی نسبت به سال قبل در نیمه شمالی و شرقی کشور هم منابع‌آبی محدودتر خواهند بود. همین الان، شمال سیستان و بلوچستان و بخش‌هایی از کرمان، درگیر تنش‌آبی هستند. اگرچه ممکن است با توجه به فراگیر نبودن کشاورزی در استان کرمان این تنش‌آبی خود را نشان ندهد، اما این وضعیت در زمینه آب‌شرب می‌تواند رخ دهد. همین حالا در بخش‌هایی از جنوب خراسان رضوی، برخی از روستاها با تانکر آبرسانی می‌شوند و این موضوع در تابستان قطعا توسعه پیدا می‌کند. این مسئله می‌تواند در تامین آب کشاورزی اثر نامطلوب بگذارد و زمین‌هایی که از سدها تغذیه می‌شدند و کشت آبی داشتند، با محدودیت دسترسی آب مواجه خواهند بود و تنش‌آبی ازاین‌نظر، در بخش‌های وسیعی از کشور بروز خواهد کرد.» بر اساس اعلام او، در خراسان رضوی، سد دوستی فقط حدود ۱۳درصد آب دارد و بارندگی ۵۰درصد کمتر از حد نرمال است و اصلا وضعیت خوشایندی نیست. این سد، بخشی از آب شرب مشهد را تامین می‌کند. ضمن اینکه برداشت آب از چاه‌ها برای تامین آب شرب و کشاورزی هم ادامه دارد و ازطرفی باران نرمال نیامده و کمبودهای جدی وجود دارد. اثر کم‌بارشی بر این استان دوچندان خواهد بود چراکه آب برداشت‌شده جایگزین نشده و آبهای زیرزمینی نیز در این مناطق به‌سرعت در حال تحلیل است. ازسوی‌دیگر، افزایش‌دما تبخیر و تعرق را افزایش داده، نیاز آبی برای کشاورزی را افزایش می‌دهد و خود عاملی برای خشکسالی است.
تنش جدی آبی در شمال
وظیفه در ادامه درباره کم‌بارشی بی‌سابقه در استان‌های شمالی کشور توضیحاتی می‌دهد: «تنش‌آبی در شمال به‌ویژه در مازندران خیلی جدی است چراکه در این استان زمین‌های زراعی دو بار در سال کشت می‌شوند و برای برداشت دوم نیز به‌شدت به آب نیاز است. در گیلان سد سفیدرود که سرچشمه‌های آن از استان‌های دیگر می‌آید، الان وضعیت خوبی ندارند و نسبت به سال گذشته هم که بسیار خشک بود، سطح‌آب بین ۱۰ تا ۱۵درصد پایین‌تر است.»
وظیفه هم دلیل خشکسالی و تنش‌آبی کنونی کشور را در دو عامل؛ تغییر اقلیم و افزایش جمعیت می‌داند که با مدیریت مصرف‌آب همخوانی نداشته و معتقد است در گذشته الگوهای جوی در دنیا متوازن بوده و سال‌های ترسالی و خشکسالی از توازنی طبیعی برخوردار بوده‌اند اما اکنون سال‌های خشکسالی بیشتر از ترسالی است: «موضوع دیگر، نیاز آبی کشور است. هزینه افزایش جمعیت و توسعه کشاورزی به‌صورت نامتوازن از طبیعت برداشت شده است. حفر چاه‌های بی‌شمار و خارج از توان طبیعت و ازطرفی افزایش دما، دسترسی به آب را محدودتر کرده به‌طوری‌که ما در لبه تنش‌آبی در سراسر کشور قرار داریم. اگر سرانه آب قابل دسترس به حدود ۱۱۰۰ متر مکعب در هر سال برای هر نفر برسد، وارد شرایط تنش‌آبی می‌شویم و ما الان تقریبا در همین رنج قرار داریم و کمتر از ۱۰۰میلیارد مترمکعب آب برای ۸۵ میلیون نفر در هر سال داریم که در شرایط خشکسالی کمتر از این میزان نیز هست. نتیجه چنین تغییراتی، مهاجرت اقلیمی جمعیت است که هم‌اکنون نیز شاهد آن هستیم.»
اما این عوامل تنها نگرانی نسبت به وقوع تابستان خشک و کم‌آب در کشور نیست. همزمان با گرما و خشکسالی بی‌سابقه هوا در اروپا که به‌ویژه در روزهای اخیر کشور اسپانیا را تحت تاثیر قرار داده، محققان آب و هوایی از شکسته‌شدن دمای زمین در سال ۲۰۲۳ خبر می‌دهند که نتیجه بازگشت پدیده اقلیمی ال‌نینو است؛ پدیده‌ای که اثرات جوی آن در بخش‌های وسیعی از جهان ازجمله ایران نیز اثرگذار است.
پاییز طبیعی با ال‌نینو
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت‌بحران سازمان هواشناسی درباره تاثیر این پدیده بر تشدید تنش‌آبی در تابستان پیش‌رو با اشاره به متفاوت بودن تاثیر ال‌نینو-لانینا در کشورهای مختلف جهان توضیح می‌دهد: «دو پدیده ال‌نینو و لانینا در اقیانوس آرام رخ می‌دهند و در یک دوره نوسان 7-6 ساله همواره در گردش هستند. دو فاز سرد و گرم دارد. ما در سه‌سال گذشته در فاز سرد، لانینا بودیم و امسال وارد فاز گرم، ال‌نینو می‌شویم. براساس آمار، در فاز سرد، در فصل بارندگی تعداد سال‌های خشک ایران بیشتر بوده که نمونه آن در سه‌سال گذشته در کشور ما رخ داد و گردش‌های جوی به‌گونه‌ای رخ دادند که عبور سامانه‌های جوی بارش‌زا در فصل بارش (پاییز، زمستان و بهار) در ایران کمتر بوده است. درحالی‌که لانینا در هند اثرات متفاوتی دارد و بارش‌های خوبی را رقم می‌زند، نمونه آن سال گذشته در جنوب کشور ما هم رخ داد و بارش استثنایی را تجربه کردیم. در زمستان سال آینده عملکرد ال‌نینو را داریم و براساس برآوردها، در ال‌نینو گذر سامانه‌ها به‌گونه‌ای است که پاییز به‌هنگام شروع می‌شود، زمستان خوبی داریم و بارندگی در ایران در سال‌های ال‌نینو بهتر بوده است.» او ادامه می‌دهد: «ما انتظار داریم بارش‌ها در سال‌آبی آینده شرایط بهتری داشته باشد و به پاییز آینده، مقداری خوش‌بین هستیم. البته اینها احتمال است و به‌صورت دقیق نیست چراکه فاکتورهای زیادی در آن دخالت دارند که قابل پیش‌بینی نیست.»
ظرفیت آبی کشور پذیرای 30میلیون‌نفر
بااینهمه او معتقد است با طبیعی‌شدن شرایط بارندگی در یک‌سال هم شرایط خیلی خوب نخواهد بود چراکه رفتار حکمرانی چه در بخش آب سطحی، چه آب زیرزمینی در کشور قابل‌قبول نیست، فراتر از بودجه‌ای است که طبیعت می‌تواند تامین کند و کشور رو به خشکی می‌رود، حتی اگر سال طبیعی داشته باشیم؛ موضوعی که داده‌های آماری بلندمدت آن‌را به‌خوبی تایید می‌کنند. مجید سیاری، پژوهشگر حوزه آب با اشاره به دو پارامتر تاثیرگذار در ایجاد تنش‌آبی، ایران را سال‌هاست که در تنش‌آبی تعریف می‌کند. او در گفتوگو با خبرنگار هم‌میهن می‌گوید: «تنش‌آبی دو پارامتر دارد که یکی منابع آب تجدیدشونده و دیگری جمعیت است. وقتی این دو عدد را به‌همدیگر تقسیم کنیم، عددی را می‌دهد. برای مثال در دهه ۳۰، سالانه حدودا ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب در کشور داشتیم و در آن زمان جمعیت ۳۰میلیون نفر بوده است. درنتیجه این پتانسیل وجود داشت که در سال حدود ۷ هزار مترمکعب به هر نفر آب برسد. اما وقتی این عدد به کمتر از ۱۵۰۰ برسد، کشورها وارد مرحله تنش‌شدید آبی شده‌اند.» بر اساس اعلام او، در چند دهه گذشته دو اتفاق افتاده است، به‌دلیل بارندگی و تغییر شرایط اقلیمی، میزان بارش سالانه دیگر ۱۳۰ میلیارد نیست چراکه بارندگی کمتر شده و حجم آب کاهش یافته است: «ازطرفی جمعیت زیاد شده و از ۳۰ میلیون به ۸۵ میلیون رسیده و حالا می‌گویند می‌خواهیم به ۱۲۰میلیون‌نفر برسانیم، درحالی‌که کشور برای چنین ظرفیتی آب ندارد و ظرفیت جمعیت ایران با توجه به میزان آب موجود در کشور حدود ۳۰ میلیون نفر است. چرا در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس جمعیت را زیاد نمی‌کنند؟ چون آب ندارند، حالا ما می‌خواهیم جمعیت را زیاد کنیم. با توجه به پیش‌بینی‌های جهانی، در سال‌های آینده هم افزایش درجه حرارت را داریم، هم کاهش بارندگی؛ درنتیجه شرایط ما در ایران بدتر هم خواهد شد.»
او رفتار مردم و مسئولان را در تراز شرایط خشکسالی کنونی نمی‌داند و معتقد است که در سال‌های اخیر رفتار ما در زمینه مدیریت مصرف آب -چه در بخش کشاورزی، چه صنعت- تغییری نکرده است درحالی‌که مردم باید بدانند که مصرف بی‌رویه آب تبعات اقتصادی و فرهنگی دارد. هرچند به‌عقیده متولیان آب در کشور، با وجود تمام هشدارها و نارضایتی از شیوه مدیریت آب در بخش خانگی، صنعت و کشاورزی، مدیریت‌مصرف به‌خوبی انجام می‌شود. فیروز قاسم‌پور، سخنگوی صنعت آب کشور در گفتوگو با هم‌میهن، با اشاره به وضعیت بارندگی در نقاط مختلف کشور می‌گوید که تأمین آب مصارف‌مختلف در مناطق دارای کمبود بارش و کسری ذخایر آبی، با موانعی روبه‌روست که ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و ایجاد تعادل بین منابع، مصارف و حقابه‌های زیست‌محیطی را می‌رساند: «در این ارتباط، وزارت نیرو تمرکز ویژه‌ای روی مدیریت منابع و مصارف حوضه‌های آبریز کشور داشته، ازسوی‌دیگر اجرای طرح‌های اضطراری برای مقابله با تنش‌آبی در استان‌های مختلف را در دست پیگیری دارد و برنامه‌ریزی منسجمی برای عبور بدون تنش در تأمین شرب شهرها و روستاهای کشور انجام داده است. البته باید گفت که در راستای اصلاح الگوی‌مصرف بخش شرب، حساب ویژه‌ای روی کاهش سرانه مصرف آب شرب در شهرهای مختلف باز شده، به‌نوعی‌که انتظار می‌رود با تبیین وضعیت منابع‌آبی برای عموم مردم، پیگیری برنامه‌ها و سیاست‌های کاهش‌مصرف ازجمله رفتار تعرفه‌ای متفاوت و پلکانی در رده‌های مختلف مصرفی و نیز پاداش کاهش‌مصرف و درنهایت همراهی و همدلی مردم در مقوله مدیریت‌مصرف آب با خدمت‌گزاران خود در صنعت آب کشور، کاهش بیش از ۱۰درصدی از محل مدیریت‌مصرف در سطح خانوار را شاهد باشیم.»
