اروپا در قبضه سرمایه اعراب
سرمایه‌گذاری کشورهای خاورمیانه به‌ویژه اعراب در اقتصاد دنیا در حال گسترش است
فاطمه لطفی | روزنامه هم‌میهن
مترجم و روزنامه‌نگار
هرچند در سال‌های اخیر کشورهای خاورمیانه و به‌ویژه چند کشور ثروتمند نفتی حاشیه خلیج‌فارس توانسته‌اند سیل سرمایه‌های دیگر شرکت‌های دنیا را به سمت خود جلب کنند اما موضوع بحث گزارش ما پاسخ به این سوال است که خاورمیانهایها و مخصوصاً اعراب چقدر در کشورهای دیگر دنیا سرمایه‌گذاری داشته‌اند؟ گزارش‌ها خبر از رشد و توسعه شرکت‌های عربی در تمامی حوزه‌ها، از فناوری تا نفت‌وگاز و تا تولید انرژی‌های جدید می‌دهد. این شرکت‌ها گام‌های بزرگی برای سرمایه‌گذاری پول‌هایی برداشته‌اند که از استخراج و فروش نفت به‌دست می‌آورند.
از 15 تا 19 ژانویه، برابر با بیست‌وپنجم تا بیست‌ونهم دی‌ماه سال جاری، پنجاه‌وچهارمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس برگزار شد. درحالی‌که به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر سطح شرکت‌کنندگان در این مجمع افت چشم‌گیری داشته و مثلاً در اجلاس امسال خبری از حضور جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، نبود و در سال گذشته هم تنها رهبر کشورهای گروه هفت که در این رویداد جهانی شرکت کرده بود، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان بود، اما حضور کشورهای عربی منطقه خاورمیانه در اجلاس داووس کاملاً چشمگیر است. شعار این اجلاس «بازسازی اعتماد» و هدف بحث‌های آن «اصول اساسی اعتمادسازی» بود؛ از این رو کشورهای خاورمیانه‌ای با تمام قوا در این اجلاس‌ها شرکت می‌کنند تا علاوه بر معرفی فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در کشورهای خود، بتوانند فرصت‌هایی را هم برای سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف بیابند. هیئت‌بلندپایه‌ای از عربستان سعودی به ریاست شاهزاده فیصل‌بن‌فرحان، وزیر امور خارجه در این اجلاس شرکت کرده است. وزیر بازرگانی، عضو شورای وزیران و نماینده در امور اقلیم، وزیر سرمایه‌گذاری، وزیر دارایی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزیر اقتصاد و برنامه‌ریزی همراهان وزیر امور خارجه این کشور در اجلاس داووس بودند. از امارات متحده عربی، بیش از 100 شخصیت، از جمله رؤسای شرکت‌های ملی و بخش خصوصی، مقامات دولتی و رهبران ارشد تجاری در این نشست حضور داشتند. سال گذشته اعلام شد امارات متحده عربی به چهارمین جذب‌کننده بزرگ سرمایه در دنیا تبدیل شده است.
چرا سرمایه‌گذاری‌های عرب‌ها مهم است؟
ایخارت ورتز، مدیر مؤسسه GIGA برای مطالعات خاورمیانه، می‌گوید: صندوق‌های ثروت دولتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌توانند مبالغ هنگفتی را به شیوه‌ای غیربوروکراتیک سرمایه‌گذاری کنند، به‌خصوص زمانی که شرایط سخت می‌شود این سرمایه‌گذاری‌ها هم مهم هستند. آنها اغلب ثابت کرده‌اند می‌توانند که برای بسیاری از شرکت‌ها به عنوان منجی عمل کنند. اواخر سال گذشته میلادی شرکت مخابرات عربستان سعودی 10 درصد از سهام غول مخابرات اسپانیا، تلفنیکا را به ارزش 1/2میلیارد یورو (25/2میلیارد دلار) خریداری کرد. در طول هشت سال گذشته ارزش بازار تلفنیکا تا دوسوم کاهش یافته بود. امسال نیز شرکت تلفن امارات متحده عربی سهام خود را در یکی از شرکت‌های بزرگ مخابراتی اروپایی، وودافون، از 10 درصد به نزدیک 15درصد افزایش داد و اعلام کرد که در حال بررسی افزایش سهم خود به 20 درصد است. هرچند دولت‌های اسپانیا و بریتانیا نگران چنین سرمایه‌گذاری‌های عظیم عرب‌ها در زیرساخت‌های مخابراتی کشورهایشان هستند اما این شرکت‌ها برای سودآوری بیشتر به پول عرب‌ها نیاز دارند. در موردی دیگر گروه مخابراتی پی‌پی‌اف امارات با پرداخت 2/2میلیارد یورو، سهام همین گروه مخابراتی را در چک، بلغارستان، مجارستان، صربستان و اسلواکی خریداری کرد. اما نگرانی غرب از این است که کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس شرکای کلیدی طرح جاده ابریشم دیجیتال چین و بازوی فناوری ابتکار کمربند و جاده این کشور هستند که هدف آن هموارسازی تجارت بین چین و بسیاری از نقاط دیگر جهان است. تحلیلگران هشدار داده‌اند که فراگیر شدن فناوری جاسوسی چین در خاورمیانه احتمالاً نگرانی‌های امنیتی بیشتری برای غرب ایجاد خواهد کرد. در این میان نقش سرمایه‌گذاری غول‌های نفت و گاز خاورمیانه در کشورهای مختلف بسیار اهمیت دارد. این شرکت‌ها در تلاش هستند اقتصاد کشورهای خود را از نفت رهایی بخشند و به همین دلیل سرمایه‌گذاری در هر بخشی از نفت و گاز گرفته تا خودروسازی اهداف بلندپروازانه‌ای برای این شرکت‌ها ترسیم کرده است.
سرمایه‌گذاری در حوزه املاک و مستغلات
کارشناسان بر این باورند که سرمایه‌گذاری کشورهای ثروتمند خاورمیانه در حوزه املاک و مستغلات به‌ویژه در اروپا روندی افزایشی خواهد داشت. فعالیت سرمایه‌گذاران خاورمیانه در حوزه املاک و مستغلات بریتانیا و اروپا در سال 2023 در مقایسه با میانگین 5 ساله پیشین کاهش یافته بود، اما فعالین این نوع تجارت انتظار دارند که این وضعیت در طول سال 2024 بهبود قابل‌توجهی داشته باشد. براساس گزارشی که سایت ساویلز، یکی از بزرگترین مشاوران مستغلات در آمریکا، اروپا، آسیا پاسیفیک، آفریقا و خاورمیانه، منتشر کرده است با تثبیت نرخ بهره سرمایه‌گذاران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس اطمینان خواهند یافت که زمان سرمایه‌گذاری در این تجارت است.
این گزارش تاکید دارد که به‌رغم بازدهی نسبتاً بالایی که در منطقه از طریق دارایی‌های غیرمنقول به دست می‌آید، سرمایه‌گذاران خلیج‌فارس همچنان به استقرار در املاک و مستغلات، هم برای درآمد و هم برای استراتژی‌های حفظ ثروت بلندمدت، علاقه دارند. بازارهای بریتانیا و اروپا و نیز ایالات متحده همچنان در صدر فهرست مقاصد هدف خاورمیانهایها قرار دارند. این گزارش می‌افزاید که در نیمه اول سال 2024، علاقه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات بریتانیا و شمال اروپا مانند هلند بیشتر خواهد بود و در نیمه دوم سال این سرمایه‌گذاری‌ها به سایر بخش‌های اروپا هم گسترش می‌یابد. در آخرین روزهای سال 2023 شرکت دارایی آلدار ابوظبی و شرکت سرمایه‌گذاری مبادله با همکاری شرکت آرس منیجمنت سرمایه‌گذاری مشترک یک میلیارد دلاری را در املاک و مستغلات بریتانیا و دیگر بخش‌های اروپا طی 5 سال آینده راه‌اندازی کردند. 50 درصد سهام این پلتفرم جدید در اختیار مبادله، 30 درصددر اختیار آلدار و 20 درصد باقی‌‌مانده هم در اختیار آرس است. علاوه بر این آلدار 100 میلیون دلار در استراتژی اعتباری پایه‌گذاری شده توسط مبادله و آرس در سال 2021، سرمایه‌گذاری می‌کند. این استراتژی در حوزه دفاتر، املاک مسکونی، صنعتی، گردشگری و خرده‌فروشی مستغلات در اروپا کار می‌کند. انتظار می‌رود کل سرمایه موجود برای همکاری‌های این سه شرکت 5 میلیارد دلار باشد.
براساس گزارش بانک لندن و خاورمیانه (BLME) مستقر در لندن، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران خاورمیانه در سال 2024، 2/3میلیارد دلار روانه بازار املاک و مستغلات بریتانیا کنند.
اخیراً صندوق سرمایه‌گذاری ابوظبی (ADIA) به‌عنوان بزرگترین صندوق سرمایه‌گذاری مستقل دنیا، سرمایه‌گذاری‌های خود را در آمریکای شمالی از 45 درصد به 60 درصد افزایش داده است. بخش بزرگی از این سرمایه‌گذاری جذب بخش املاک و مستغلات ایالات متحده شده است. براساس گزارش پایگاه داده‌ای گلوبال اس‌دبلیو‌اف، در سال 2023 سرمایه‌گذاران دولتی در بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات بیش از 3/2میلیارد دلار در چین سرمایه‌گذاری کردند که در مقایسه با حدود 100 میلیون دلار در سال 2022 افزایش چشم‌گیری نشان می‌دهد.
سرمایه‌گذاری در حوزه الکترونیک و هوش مصنوعی
صندوق‌های ثروت دولتی کشورهای خلیج‌فارس مدت‌هاست که سرمایه‌گذاران استارت‌آپ‌های سیلیکون‌ولی و فناوری‌های هوش مصنوعی بوده‌اند. فوربز در گزارشی در ابتدای سال جاری میلادی، کشورهای ثروتمند خاورمیانه را نقطه امید شرکت‌های تولیدکننده ریزتراشه معرفی کرده است؛ شرکت‌هایی که به دلیل تحریم‌های ایالات متحده برای بسیاری از کشورها از جمله چین و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله عربستان، قطر و امارات، سرمایه‌گذاران خوبی نداشتند اما حالا چشم امیدشان دوباره به خاورمیانه است.
در خاورمیانه علاقه به هوش مصنوعی به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است به‌طوری‌که شاهان خان، سرمایه‌گذار اهل دوبی، که در سال 2018 به‌همراه کامران حکیم، سرمایه‌گذار ایرانی-آمریکایی، بخشی از هتل پلازای نیویورک را به مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار خریداری کرد، حالا بر آن است تا میلیاردها دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کند و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را تبدیل کند به یک مرکز فناوری برجسته. هدف او تراشه‌های بلیز است که کاربری آنها از پهپادهای نظامی تا خودروهای خودران، متنوع است.
دولت ایالات متحده نگران است که این سرمایه‌گذاری دور زدن تحریم‌ها توسط چین را میسر سازد، در ماه نوامبر گذشته هم گزارش شد که کاخ سفید در مورد روابط چین با بزرگترین شرکت هوش مصنوعی امارات، G42، که قراردادهای عمده‌ای با شرکت‌های آمریکایی از جمله OpenAI داشته، ابراز نگرانی کرده است. اخیراً بلومبرگ گزارش داد که دولت بایدن یک بازوی سرمایه‌گذاری آرامکوی سعودی را مجبور به فروش موقعیت خود در یک استارتاپ هوش مصنوعی تحت حمایت سام آلتمن به نام RainAI کرده است.
با این حال صندوق سرمایه‌گذاری جفال، متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی 800 میلیارد دلاری عربستان سعودی، در ماه دسامبر سهام خود را در eWTP کپیتال عربیا، که یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با غول فناوری چینی هلدینگ علی‌باباست افزایش داد و شرکت سرمایه‌گذاری مبادله ابوظبی، در ماه سپتامبر یک دفتر در پکن افتتاح کرد. عربستان اعلام کرده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های چینی در زمینه‌هایی از جمله وسایل نقلیه الکتریکی، باتری‌ها، ذخیره‌سازی انرژی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های صنعتی «یک نقطه تمرکز بزرگ» برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در نیمه اول سال 2024 خواهد بود.
در ماه سپتامبر، شرکت بلیز که مقر آن در کالیفرنیاست، اعلام کرد که با مَرکَب کپیتال، صندوقی که توسط اعضای خانواده سلطنتی ابوظبی کنترل می‌شود، یادداشت تفاهم امضا کرده است. این شرکت اعلام کرد، انتظار دارد سالانه 50 میلیون دلار درآمد حاصل از این مشارکت از طریق سفارشات شورای همکاری خلیج‌فارس، به دست آورد و 5000 شهروند اماراتی را بر روی پلتفرم نرم‌افزار هوش‌مصنوعی خود آموزش خواهد داد. عبدالله محمد القبیسی، مدیرعامل مرکب کپیتال گفته بود: با این مشارکت، ما نه‌تنها از پتانسیل هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم، بلکه راه را برای تبدیل شدن به کشوری مجهز به هوش مصنوعی هموار می‌کنیم که پیشرفت در آن حد و مرزی ندارد. در اوایل سال 2023، شرکت هوش مصنوعی سربراس کالیفرنیا قراردادی 100 میلیون دلاری برای تامین ابرکامپیوترهایی برای G42 امارات امضا کرد. ماه گذشته هم گروه آدانی هند با شرکت بین‌المللی هلدینگ امارات متحده عربی برای «کاوش در هوش مصنوعی و سایر فناوری‌ها» به تفاهم دست یافت. از سویی در ماه نوامبر اعلام شد سام آلتمن مدیرعامل اوپن‌ای‌آی(AI)، در حال مذاکره برای جذب میلیاردها دلار از عربستان سعودی و امارات برای یک شرکت نیمه‌رسانا بود. گزارش‌ها از سرمایه‌گذاری 3 میلیارد دلاری منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در حوزه هوش مصنوعی خبر می‌دهند. شرکت تحقیقاتی بین‌المللی داده مستقر در ایالات متحده پیش‌بینی کرده سرمایه‌گذاری منطقه منا در هوش مصنوعی با نرخ رشد مرکب سالانه 7/29درصد، در سال 2026 به 4/6میلیارد دلار برسد که سریع‌ترین نرخ رشد در جهان است.
سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های اروپایی و آمریکایی
در مورد افزایش علاقه سرمایه‌گذاران آمریکایی و آسیایی به فناوری‌های اروپایی بسیار گفته شده است، اما سرمایه‌گذاران خاورمیانه‌ای نیز وارد این حوزه شده‌اند. براساس گزارش دیلروم، سرمایه‌گذاری خاورمیانهایها در استارت‌آپ‌های اروپایی در سال 2021 بیش از سه برابر شد. این سرازیر شدن سرمایه‌ها به استارت‌آپ‌های اروپایی کمک کرد که با پشت‌سر گذاشتن آسیا و حتی ایالات متحده به سریع‌ترین منطقه در حال رشد در حوزه استارت‌آپ‌ها تبدیل شوند. در سال 2020 حدود 6/1میلیارد یورو سرمایه منطقه خاورمیانه راهی فناوری اروپا شد و این رقم در سال 2021 به 3/5میلیارد یورو رسید. بزرگترین مقصد این سرمایه‌گذاری‌ها بزرگترین اکوسیستم استارت‌آپی اروپا، بریتانیا است. تا پایان ژوئن 2021، سرمایه‌گذاران آسیایی و خاورمیانه‌ای بیش از 2 میلیارد یورو سرمایه به صحنه فناوری بریتانیا تزریق کرده بودند که معادل 2/13درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در این کشور بود.
سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو
گلدمن‌ساکس پیش‌بینی می‌کند که خودروهای برقی تا سال 2035 حدود نیمی از فروش خودروهای جدید در سراسر جهان را از آنِ خود خواهند کرد. در تابستان سال گذشته میلادی، شرکت سرمایه‌گذاری دولتی ابوظبی 7 درصد از سهام شرکت نیو، تولیدکننده خودروهای انرژی‌های جدید در چین را به قیمت 738.5 میلیون دلار خرید. شرکت خودروی هونگچی چین هم از دیگر شرکت‌هایی است که فروش آن در منطقه خاورمیانه شاهد رشد بی‌سابقه‌ای بوده است.
عربستان سعودی هم سرمایه‌گذاری هنگفتی را در تولید خودروهای پایدار آغاز کرده و قصد دارد تا سال 2030 سالانه نیم‌میلیون خودروی برقی بسازد. علاوه بر چین، لوسید موتورز ایالات متحده هم در فهرست سرمایه‌گذاری‌های عربستان قرار دارند. گفته می‌شود تقریباً 60 درصد این خودروساز توسط صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان خریداری شده و این شرکت اولین کارخانه خود را خارج از ایالات متحده در عربستان راه‌اندازی خواهد کرد.
بنابر گزارش رویترز، گروه لوسید اعلام کرده قصد دارد حدود 3 میلیارد دلار سرمایه جذب کند و از این میزان تقریباً دوسوم آن از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی تامین خواهد شد. بر پایه همین گزارش لوسید اعلام کرده صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان با خرید 265.7 میلیون سهم به صورت خصوصی به قیمت 1.8 میلیارد دلار موافقت کرده که به معنای قیمتی حدود 6.80 دلار برای هر سهم لوسید است، درحالی‌که قیمت سهام این خودروسازی پیشتر به 7.76 دلار فروخته شده بود. دولت عربستان سعودی موافقت کرده تا طی دهه آینده 100 هزار خودروی لوسید را خریداری کند.
سرمایه‌گذاری در حوزه ورزش
فعالان حقوق بشر می‌گویند که ورزش در دولت سعودی راهی است برای منحرف کردن توجه از مسائل حقوق‌بشری؛ که در این راستا عربستان را متهم به «ورزش‌شویی» می‌کنند، اما محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور می‌گوید: «اگر قرار است اتهام ورزش‌شویی تولید ناخالص داخلی کشور من را یک درصد هم افزایش دهد، من به ورزش‌شویی اهمیتی نخواهم داد». او به فاکس‌نیوز گفته بود: «هدف من افزایش 5/1درصد دیگر تولید ناخالص داخلی از طریق ورزش است و شما اسمش را هر چه که می‌خواهید بگذارید. من به این هدف خواهم رسید».
فلیکس جیکنز از عفو بین‌الملل بریتانیا می‌گوید: «خریدهای عربستان سعودی از کسب‌وکارهای ورزشی مطرح مانند نیوکاسل یونایتد یا تور پی‌جی‌ای، به همان اندازه که منجر به شست‌وشوی کارنامه وحشتناک حقوق بشری این کشور می‌شود، یک یا دو درصد به تولید ناخالص داخلی ملی اضافه می‌کند.»
به‌گفته وی «مقدار هنگفتی پول عربستان سعودی که از طریق فوتبال و سایر ورزش‌ها پخش می‌شود، تولید خبر می‌کند، اما در پشت سر و صدای این معاملات، مقامات سعودی به شدت مشغول سرکوب حقوق بشر هستند». اما مقامات سعودی این اتهامات را رد می‌کنند و می‌گویند سرمایه‌گذاری در ورزش بخش کلیدی استراتژی «چشم‌انداز 2030» است. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی 80 درصد از باشگاه نیوکاسل یونایتد را خریداری کرده است. گفته می‌شود قرارداد خرید سهام نیوکاسل 300 میلیون پوند بوده است.
در خردادماه سال جاری و پس از کش و قوس بسیار تورهای سنتی گلف (تورهای پی‌جی‌ای و بخش بازی‌های اروپایی آن موسوم به دی‌پی‌ورلد) با صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی به توافق رسیدند. علاوه بر آن برگزاری مسابقات تنیس، بوکس، فرمول یک و نیز فینال‌های فوتبال باشگاهی اروپا هم باعث شده نام عربستان در میان نام‌های بزرگ ورزشی دنیا قرار گیرد. پیشنهاد 6 میلیارددلاری قطر برای خرید باشگاه منچستریونایتد را هم باید در فهرست بلندپروازی‌های کشورهای نفتی حاشیه خلیج‌فارس قرار دهیم.
سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های سبز
تولیدکنندگان بزرگ نفت حاشیه خلیج‌فارس، سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در حوزه انرژی‌های سبز در کشورهای مختلف دارند. امارات متحده عربی در سال 2023 یک صندوق مشترک به ارزش یک میلیارد دلار با جمهوری‌آذربایجان راه‌اندازی کرده‌اند که هرکدام سهمی 50 درصدی در این صندوق دارند. اولویت این صندوق انرژی‌های پاک، کشاورزی، داروسازی و فناوری در آذربایجان، امارات و آسیای میانه است. گفته می‌شود کشورهای خاورمیانه 20 میلیارد دلار در آذربایجان، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند که بیشتر این سرمایه‌گذاری‌ها هم در حوزه غیرنفتی و انرژی‌های سبز است. شرکت مصدر امارات پروژه ۲۳۰ مگاواتی نیروگاه خورشیدی قره‌داغ آذربایجان را به ارزش ۲۶۲ میلیون دلار افتتاح و قرارداد ساخت سه نیروگاه خورشیدی و بادی را با مجموع ظرفیت تولید هزار مگاوات برق امضا کرد.
شرکت آکوا پاور عربستان نیز با همکاری مصدر، توتال فرانسه و بی‌پی بریتانیا، با سرمایه‌گذاری ۲۹۰ میلیون دلاری یک نیروگاه بادی ۲۳۰ مگاواتی در آذربایجان راه‌اندازی می‌کند و قرارداد تولید ۲۵۰۰ مگاوات نیروگاه بادی و خورشیدی ساحلی و فراساحلی را با جمهوری آذربایجان امضا کرده است. توتال و آکوا پاور با همکاری هم تاسیسات بزرگ ذخیره برق در آذربایجان می‌سازند که به این کشور امکان می‌دهد حجم عظیمی از برق به مشتریان خارجی بفروشد. شرکت آمریکایی ای‌آی‌جی هم دیگر هدف سرمایه‌گذاری آرامکو برای منابع سوخت جایگزین، هیدروژن، گاز طبیعی، ذخیره انرژی و جذب کربن است.
مصدر امارات 7 میلیارد دلار در قزاقستان و ازبکستان سرمایه‌گذاری کرده تا هزار مگاوات نیروگاه‌های خورشیدی و بادی بسازد. قطر با قرقیزستان یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با دارایی اولیه ۱۰۰ میلیون دلاری راه‌اندازی کرده و تعهدی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی به ارزش 2/1میلیارد دلار امضا کرد. آکوا پاور عربستان قراردادهایی به ارزش 5/13میلیارد دلار با قزاقستان و ازبکستان برای توسعه انرژی‌های پاک و سوخت هیدروژن امضا کرده است. شرکت ملی انرژی ابوظبی نیز برای سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری در نیروگاه‌های حرارتی برق ازبکستان به توافق رسیده است.
سرمایه‌گذاری‌های نفتی
هم‌اکنون غول نفتی آرامکوی سعودی مالکیت کامل پالایشگاه نفت پورت آرتور در تگزاس، بزرگترین پالایشگاه نفت در آمریکای شمالی را در اختیار دارد. تولید سالانه پورت آرتور بیش از 600 هزار بشکه در روز است و ظرفیت کل آن از نظر تئوری می‌تواند به 636500 بشکه در روز برسد. آرامکو قصد داشت تا 30 میلیارد دلار در این تاسیسات سرمایه‌گذاری کند. آرامکو به‌دنبال سرمایه‌گذاری در بخش ال‌ان‌جی آمریکا نیز هست. یکی از این برنامه‌ها سرمایه‌گذاری 25 درصدی در فاز یک ال‌ان‌جی پورت‌آرتور است.
شرکت ملی نفت ابوظبی امارات امسال ۳۰ درصد از سهم میدان گازی آبشرون در بخش آذربایجانی دریای خزر را خریداری کرد. شرکت نفتی دراگون اویل امارات سال‌هاست که توسعه میادین نفت و گاز ترکمنستان در دریای خزر را در انحصار خود دارد و نفت تولیدی از آن را از طریق جمهوری آذربایجان به بازارهای اروپایی صادر می‌کند. این شرکت سال گذشته قرارداد جدید یک میلیارد دلاری با ترکمنستان امضا کرد و تا ۱۵ سال آینده متعهد به ۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید در میادین نفت و گاز ترکمنستان شده است. عمان هم مالک ۲۰ درصد سهام میادین نفتی ژمچیژونا و دونگا در قزاقستان است.
آرامکو در تلاش است تا با پتروشیمی رونگ‌شنگ چین بر سر به دست آوردن 50 درصد سهام آن به توافق برسد. رونگ‌شنگ به دنبال توسعه پروژه عظیم تولید مواد است که پلاستیک‌های مهندسی، پلی‌استرهای ویژه و رزین‌های پیشرفته مصرفی در دستگاه‌های الکترونیکی و نیمه‌هادی‌ها به بازار عرضه خواهد کرد. پیشتر آرامکو 10 درصد از سهام رونگ‌شنگ را به مبلغ 6/24میلیارد یوان (5/3میلیارددلار) خریداری کرده و به عنوان بخشی از این قرارداد روزانه 480 هزار بشکه نفت به این شرکت چینی می‌دهد.
این قراردادها دوطرفه هستند به‌طوری که سینوپک، غول پالایشی چین، سرمایه‌گذاری عظیمی در شهر صنعتی ینبع در عربستان سعودی آغاز کرده است. هنگ‌کنگ هم اخیراً به فهرست مناطق جذاب برای سرمایه‌گذاری‌های آرامکو اضافه شده است.
