چرا فرکینگ نمی‌تواند بحران انرژی اروپا را حل کند؟
اروپا در بحران انرژی فرو رفته است. سال گذشته اتحادیه اروپا 83 درصد گاز خود را وارد کرد. از آن موقع تاکنون اصلی‌ترین تامین کننده گاز اروپا، روسیه، (که حدود 40 درصد واردات اروپا از این کشور است) تحویل گاز به این اتحادیه را با مشکل مواجه کرده است. بریتانیا نیمی از گازی را که مصرف می‌کند خود تولید می‌کند، اما همین کشور هم دچار مشکل شده است. این مسائل باعث شده است که قاره سبز با مشکلی فزاینده مواجه شود. یا باید ساکنان اروپا میزان مصرف گاز را کاهش دهند یا راهی دیگر برای تامین انرژی مورد نیاز خود بیابند.
به گزارش «انرژی امروز» اکونومیست نوشت: برخی در اروپا از جمله نخست وزیر جدید بریتانیا، لیز تراس، به فکر شکست هیدرولیکی یا «فرکینگ» هستند و معتقدند که جواب مشکلات انرژی این قاره همین است. این روش استخراج نفت و گاز در آمریکا با موفقیت بزرگی همراه بوده است. آیا این روش می‌تواند در اروپا هم میزان تولید انرژی را افزایش دهد؟
اینکه از آمریکا مثال می‌آورند دلیل بر خوشبینی آنهاست. شرکت‌های نفت و گاز آمریکایی فرکینگ را در دهه 1940 برای بهبود جریان چاه‌ها توسعه دادند. در این فرآیند از آب، ماسه و عوامل تغلیظ کننده برای خروج گاز از صخره‌های متخلخل، معروف به شیل، در اعماق زمین استفاده می‌شود. در یک دهه گذشته کاربرد گسترده فرکینگ صنعت انرژی آمریکا را متحول کرده است. بیشتر 950 میلیارد مترمکعب گازی که آمریکا در سال تولید می‌کند از فرکینگ است.
اما کشورهای اروپایی برای تولید چنین چیزی با مشکل مواجه خواهند شد. اولا، آنها ذخایر گاز شیل بسیار کوچکتری دارند. بزرگترین این ذخایر در لهستان و فرانسه با حدود 4000 میلیارد مترمکعب در هر کدام است. اما پس از اکتشاف بیشتر، کارشناسان لهستانی برآورد ذخایر قابل بازیافت و اقتصادی کشورشان را به 190 تا 260 میلیارد مترمکعب کاهش دادند. با نرخ مصرف فعلی، این مقدار گاز ممکن است برای تامین تقاضای لهستان برای یک دهه کافی باشد. فرانسه که در سال 2011 فراکینگ را ممنوع کرد، در اکتشافات خود با مشکل مواجه است. اگرچه دولت این کشور در سال 2015 تخمین زد که در طول سه دهه می‌تواند بین 540 میلیارد متر مکعب تا 1900 میلیارد مترمکعب گاز استخراج کند، اما مشخص نیست که آیا این استخراج سودآور خواهد بود یا خیر. لابی گاز آلمان می‌گوید که می‌تواند سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز تولید کند که با 800 میلیارد مترمکعب کل ذخایری که موسسه زمین‌شناسی دولت اخیراً تخمین زده بود، فاصله زیادی دارد. بر اساس گزارش اخیر، کل تولید گاز شیل در بریتانیا می‌تواند تنها 90 تا 330 میلیارد متر مکعب باشد.
دوم، موانع اقتصادی و سیاسی وجود دارد. توسعه انقلاب شیل-گاز آمریکا به مدد تراکم جمعیت نسبتاً کم، محیط قانونی و نظارتی مفید و زیرساخت‌های انرژی و زنجیره تأمین صورت گرفته است. وضعیت در اروپا بسیار متفاوت است. تراکم جمعیت اروپا بسیار بیشتر است و مخالفت محلی با چاه‌های شیل گاز احتمالاً شدیدتر است. این تا حدودی به دلیل نگرانی‌های زیست محیطی است که در اروپا پر سر و صداتر است. فرکینگ می‌تواند منجر به نشت متان و آلودگی آبهای زیرزمینی و همچنین انتشار کربن شود. علاوه بر این، در بریتانیا و اکثر کشورهای اروپایی دیگر، حقوق معدن‌ها متعلق به دولت است و اما در آمریکا مالک زمین مالک حقوق معدن هم هست. بنابراین، زمین‌داران اروپایی مانند آمریکایی‌ها نمی‌توانند مستقیماً از رونق فراکینگ سود ببرند.
چنین عواملی نشان دهنده آن است که چرا در اروپا فرکینگ دوستان کم و دشمنان زیادی دارد. با وجود شور و شوق خانم تراس و بسیاری از رای دهندگان حزب محافظه کار، اکثر مردم بریتانیا مخالف آن هستند (نمودار را ببینید). در فرانسه، هیچ حزب سیاسی بزرگی نمی‌خواهد ممنوعیت فرکینگ را لغو کند. قانونگذاران آلمانی فرکینگ را تقریبا غیرممکن کرده‌اند؛ و هیچ علاقه سیاسی جدی برای بررسی مجدد این موضوع وجود ندارد. علاوه بر این، حتی اگر بتوان بر چنین موانعی غلبه کرد، پیشرفت همچنان دشوار خواهد بود. کشورهای اروپایی فاقد پایگاه صنعتی عمیق، از جمله شرکت‌های حفاری و خطوط لوله هستند که رونق آمریکا را ممکن کرد.
تولید مقادیر قابل توجهی گاز اروپایی از طریق فرکینگ احتمالاً حداقل سه سال طول می‌کشد. شاید ارزش پیگیری را داشته باشد. اما به تنهایی پاسخی به بحران کنونی اروپا نیست.
