در صنعت نفت، نیازی به واردات پمپ نداریم

ساخت داخل و حمایت دولت از سازندگان ایرانی فعال در فضای کسب و کار صنعت نفت را می توان موضوعی سهل و ممتنع برشمرد؛ سهل به این دلیل که تقریباً هیچ مدیر و مسئول دولتی را نمی توان یافت که با این موضوع مخالف باشد و ممتنع از آن رو که به اذعان بسیاری از مدیران بخش خصوصی که فقط با 30درصد از ظرفیت خود در حال تولید هستند و درهای صنعت نفت و کشور به روی محصولات خارجی که مشابه داخلی دارند، همچنان باز است!

مهندس «دیار عصمتی» که مسئولیت راهبری امور نفت شرکت پمپیران را برعهده دارد، در گفتگو با «تازه های انرژی» اگرچه بر ضرورت حمایت بیش از پیش و پشتیبانی دولت از سازندگان داخلی تأکید می کند، اما معتقد است مدیران و متخصصان پمپیران، به دور از هیاهوهای تبلیغاتی، روزآمدی و ساخت تجهیزات با کیفیت، همگام با استانداردهای جهانی را اصلی ترین وظیفۀ خود می دانند. گروه پمپ‌سازی ایران بیش از یک‌هزار نفر پرسنل دارد و 450 نفر از آنها در شرکت پمپیران در شهر تاریخی و زیبای تبریز مشغول به‌کار هستند، به عنوان بزرگ‌ترین عضو از هلدینگ گروه پمپ‌سازی ایران، انواع پمپ‌های گریز از مرکز در استانداردهای بین‌المللی API 610، ISO 5199، NFPA 20 و ISO 9908 برای صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاهی در این شرکت طراحی و تولید می شود.

برگزاری نمایشگاه بین المللی صنعت نفت ایران توان ازجمله رویدادهای مهمی برشمرد که تمامی بازیگران دولتی و بخش خصوصی فعال در فضای کسب و کار صنعت نفت درآن حضور پیدا می کنند. این موضوع در برنامه های پمپیران چه جایگاهی دارد و در نمایشگاه امسال، چه دستاوردهایی داشتید؟

        هدف اصلی مجموعۀ پمپیران، معرفی و عرضۀ توانمندی‌ها و دستاوردهای جدید شرکت برای متخصصان و همچنین برقراری ارتباط بیشتر و نزدیک‌تر با مشتریان بالقوه و بالفعل است. حضور مشتریانی که خرید انجام می‌دهند،  اعم از پیمانکاران و کارفرمایان، این فرصت طلایی را ایجاد می‌کند تا ضمن آشنایی دقیق‌تر با توانمندی سازندگان داخلی تجهیزات، انتظارات و نیازمندی‌های مشتریان از نزدیک و بدون واسطه به سازندگان منتقل شو د. از سوی دیگر چون فضای کسب و کار بسیار رقابتی شده است، تمام شرکت‌کنندگان کوشش می‌کنند با آخرین فنّاوری‌ها و شاخص‌ترین محصولات در نمایشگاه حضور داشته باشند و این میدان رقابتی، قطعاً کمک شایانی به گزینش شرکای تجاری توسط مشتریان خواهد داشت.

    نمایشگاه صنعت نفت ایران، نخستین نمایشگاه در سطح خاورمیانه و پنجمین نمایشگاه در سطح جهانی است. برهمین اساس، مجموعۀ پمپیران هم با آخرین محصولات خود در این نمایشگاه حضور پیدا کرد.

در این نمایشگاه، تأکید شما بر ارائۀ کدام گروه از محصولات بود؟

هدف گذاری ما ارائۀ محصولاتی بود که بنا به نیاز امروز صنعت نفت کشور و به ویژه در حوزۀ انتقال نفت خام مورد درخواست شرکت‌های معظم نفتی به پمپیران سفارش داده شده اند. این محصولات شامل پمپ‌های سری BB1وBB3 هستند که تا 2 سال قبل، فقط از شرکت‌های اروپایی و امریکایی تأمین می‌شدند و هم اکنون از نقطه آغازین طراحی، ریخته‌‌گری، ماشین‌کاری، مونتاژ و آزمون عملکرد، کلیۀ مراحل در مجموعۀ شرکت پمپیران و توسط متخصصّان جوان، انجام می پذیرد.

 این محصولات در چه طیفی تولید می شوند و آیا سابقۀ استفاده در صنعت نفت ایران را هم دارند یا صرفاً در مرحلۀ تولید قرار گرفته اند؟

دامنۀ تولید این محصولات تا ظرفیت 5 مگاوات در شرکت پمپیران انجام شده و رفرنس‌های خیلی خوبی نیز در میادین نفتی و مخازن داریم که این محصولات، نصب شده و در حال بهره‌برداری هستند.

 استقبال مسئولان و بازدیدکنندگان از ارائۀ این محصولات در نمایشگاه چگونه بود؟

در حاشیۀ نمایشگاه صنعت نفت در سال جاری و در حضور مدیران ارشد شرکت ملّی نفت ایران، رونمایی از پمپ سری BB3 صورت گرفت که این پمپ به سفارش شرکت ملّی مناطق نفت‌خیز جنوب برای انتقال نفت‌خام، طراحی، تولید و تست شد.

 عمق ساخت داخل این محصول چقدر است و آیا دانش فنی مربوط به آن را کاملاً در اختیار دارید؟

وجه تمایز قرارداد مربوط به این محصول ، نظارت مرحله‌‌ای کارفرما بر تمام مراحل طراحی، تولید و تست بود که در حقیقت، بومی‌سازی این محصول را تصدیق می کند. این پمپ، جزو محصولات شاخص شرکت پمپیران است که موفق به دریافت گواهی دانش‌بنیان از معاونت محترم علمی و فنّاوری ریاست جمهوری نیز شده است. افزون بر پمپ سری BB3، محصول مهم دیگر ما که در نمایشگاه ارائه شد، پمپ کولینگ BB1 با ظرفیت آب دهی 11هزار مترمکعب بر ساعت بود که به سفارش یکی از شرکت‌های پتروشیمی طراحی و ساخته شده است. محصول سوم نیز بویلرفیدپمپ یا همان پمپ تغذیۀ دیگ بخار است که تولید و طراحی آن به سفارش نیروگاه حرارتی خیّام انجام شد.

 آقای مهندس! در فضای کنونی اقتصادی و کسب کار کشور، افزون بر دانش فنی و تولید محصولات مورد نیاز صنایع مختلف کشور، اشتغال زایی برای جوانان و متخصصان نیز اهمیت به سزایی دارد. در این خصوص چه دستاوردهایی داشته اید؟

پاسخ این سؤال را با مثالی ارائه می کنم؛ پمپیران در حال حاضر 450 نفر پرسنل دارد، همچنین حدود 300 تأمین کننده فعّال داریم و به ازای هر محصولی که اضافه می‌شود حدود 10 تا 15 تأمین کنندۀ دیگر به شبکۀ زنجیرۀ تأمین و تولید ما افزوده می‌شود. برهمین اساس با قاطعیت بیان می‌کنم که پمپیران در حال حاضر بین 100 تا 100 هزار شغل مستقل به وجود آورده است، زیرا 300 تأمین کننده با شبکه زنجیرۀ عرضۀ مستقل خود به شبکه پمپیران ملحق می‌شوند.

 با توجه به ارتقای سطوح روابط کشور با جامعۀ بین الملل و گشایش های بعد از برجام، استقبال و حضور شرکت های خارجی نیز در نمایشگاه بیشتر شده است. در این خصوص چه دیدگاهی دارید و این روند، چه فرصت هایی را برای صنعت نفت ایران درپی خواهد داشت؟

همان طور که اشاره کردید، مشاهدات و ارزیابی ما نیز مراجعۀ بیشتر را در نمایشگاه امسال نشان می‌دهد و افزایش شمار شرکت‌کنندگان خارجی بیانگر این مطلب بود، اما امیدواریم در ماه‌های آینده وضعیت اقتصاد کشور به سمتی سوق پیدا کند که پروژه‌ها فعّال‌تر شوند. نه تنها ما، بلکه سایر سازندگان و تأمین‌کنندگان به این امید در چنین رویدادهایی حضور می یابیم که کسب و کار در تمامی حوزه ها، خصوصاً صنعت نفت، رونق بیشتری بگیرد و پروژه‌ها، فعال تر شوند. البته فضای کنونی کشور، فضای مثبت و امیدوارکننده ای نسبت به آینده است. با توجه به دستاوردهای متعدد مجموعۀ پمپیران در سال های متمادی، به دنبال این هستیم که اعلام کنیم در حال حاضر دیگر نیاز به وارادت پمپ نیست. ما و سایر تولید‌کنندگان این تجهیزات می‌توانیم تمام پمپ‌های مورد نیاز را کشور را طراحی، تولید و تأمین کنیم. در شرکت پمپیران، پیچیده‌ترین پمپ‌ها را طراحی و تولید کرده ایم.

 آیا ارتباط و تعامل با سازندگان معتبر دارای دانش فنی روزآمد در دستور شرکت قرار دارد و زمینه ای برای تعامل با شرکت های خارجی در نمایشگاه فراهم شده است ؟

باید توجه داشت که پمپ، تجهیزی متشکل از مجموعه ای از اقلام مختلف مانند الکتروموتور، نشت‌بند مکانیکی و کوپلینگ است. به هر حال برخی از اقلام در داخل کشور تولید نشده و قاب ل تأمین نیستند. برهمین اساس نوع ارتباط ما با شرکت‌های خارجی نیز در واقع برای جمع‌کردن مجموعۀ پمپ است. فارغ از مسئلۀ تأمین، با چند شرکت مطرح بین‌المللی هم بحث انتقال دانش و مشارکت  پروژه‌های را بزرگ را در نمایشگاه انجام دادیم تا بتوانیم این پروژه‌ها را که به لحاظ مالی نیاز به پتانسیل بیشتری دارد، با همکاری شرکایی که هم تجربۀ بیشتر و هم پتانسیل مالی وسیع‌تری دارند، به جلو ببریم. به همین دلیل نیز تعاملات مختلفی هم برای تأمین قطعات و هم در زمینۀ مشارکت با شرکت های معتبر خارجی داشته ایم.

 ازجمله چالش های اصلی حمایت از ساخت داخل، رویکرد مدیران دولتی در اجرایی کردن قوانین مصوب در این زمینه است. در این خصوص چه دیدگاهی دارید و آیا از عملکرد دولت یازدهم در حوزۀ حمایت از ساخت داخل، رضایت دارید؟

اگرچه قوانین حمایتی بسیار خوبی تصویب شده و دولت نیز به این موضوع توجه دارد، اما متناسب با قوانین و شرایط موجود، اهتمام بیشتری نیاز داریم و این توجهات باید عملیاتی شوند. واقعیت این است که قوانین حمایتی متعددی وجود دارد، اما کماکان واردات در حجم وسیعی انجام می شود، آن هم بدون اینکه دلیل شفافی برای این نوع واردات وجود داشته باشد. تقریباً هر روزه و از طریق انجمن‌ها و وزارت صنایع درگیر این موضوع هستیم تا تجهیزی که در داخل ساخته می‌شود را از آن طرف مرزها تأمین نکنیم. خلاصۀ مطلب این است که از قوانین رضایت داریم، هرچند هنوز به طور کامل عملیاتی نشده اند.